Qoǵam • 22 Qańtar, 2020

Avtorlyq quqyq aıaqasty boldy ma?

363 ret kórsetildi

Qazaqstan Oryndaýshylar odaǵynyń (KOÝPIS) qyzmeti daýǵa aınaldy. Osydan 10 jyl buryn qurylǵan oryndaýshylardyń quqyǵyn qorǵaýǵa tıis uıym basshylyǵy otandyq óner ıelerin qalamaqydan qaǵyp kelgen kórinedi. Bul týraly Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri, tanymal estrada ánshisi Meırambek Bespaev óziniń Instagram paraqshasynda málimdedi.

Avtorlyq quqyq aıaqasty boldy ma?

Aıta keteıik, budan birneshe kún buryn uıymnyń eń joǵary basqarý organy – quryltaıshylardyń jalpy jıyny jasaqtaǵan basqarma músheleri Qazaqstan Oryndaýshylar odaǵy tóraǵasymen júzdespek bolyp basqosqan edi. Alaıda tipti keı oryndaýshylar bet-júzin kórip-bilmegen tóraǵany jıyn tórinen taba almady. Ashýǵa mingen óner ıeleri sol basqosýda odaq tóraǵasy etip biraýyzdan M.Bespaevty saılap alǵan bolatyn.

Ony «MuzArt» tobynyń múshesi Meırambek Bespaev taǵy sol Instagram paraqshasynda habarlady. «Búgin ónerde júrgen barsha áriptesterim usynys jasap, biraýyzdan daýystaryn berip, meni Qazaqstan Oryndaýshylar odaǵynyń (KOÝPIS) basqarma tóraǵasy etip saılady» deı kele M.Bespaev qazirgi tańda atalǵan qoǵamdyq uıymnyń qarjylyq jaǵdaıy nasharlaǵanyn, budan qaldy biraz qurylymnyń aldynda qaryzy baryn, ánshiler men án óńdeýshilerdiń aldynda bedeli tómendegenin jetkizedi. «Meniń maqsatym – uıymnyń jumysyn jaqsartý arqyly qazaqtyń tól ónerin damytý, ónerde júrgen ánshilerdiń quqyǵyn qorǵap, tıisti sharýalaryn sheshý bolyp otyr» deıdi ánshi.

Budan soń ánshiniń áleýmettik jelidegi jeke paraqshasynda Májilis depýtaty Zaǵıpa Balıevaǵa qarata aıtqan jazbasy paıda boldy. Qoǵamdy jalt qaratqan da osy jazba. «Qurmetti Zaǵıpa Iаhııaqyzy! Men 2020 jyldyń 15 qańtary kúni Qazaqstan Oryndaýshylar odaǵynyń basqarma tóraǵasy bolyp saılandym. Daýys berýge uıymnyń eń joǵary basqarý organy – quryl­taı­shylardyń jalpy jıyny jasaqtaǵan basqarma músheleriniń barlyǵy qatysty. Saılaý ótkizýge qajetti kvorým boldy. Barlyq reglament pen zańdylyq tolyqtaı saqtaldy. Hattama toltyrylyp, meni bas dırektor qyzmetine kirisýim týraly buıryq ta shyǵyp qoıdy. Endi kelip burynǵy basshylyq jańa basshylyqqa qarsy qoqan-loqy kórsetip, ártúrli jaǵymsyz áreketter arqyly qarsylyq kórsetýde» deı kelip, onyń artynda depýtattyń uly turǵanyn jazdy.

Túsingenimizdeı, "Daýdyń basy Daıra­baı­dyń kók sıyry" demekshi, avtor­lar­dyń qalamaqysyna qatysty bolyp otyr. Alaıda «KOÝPIS» RQB-nyń resmı saıtynda basqarma tóraǵasy Z.Balıevanyń uly Danııar Balıev emes, Arman Janatbekuly Kenjebaev esimdi azamat ekeni kórsetilgen.

О́z kezeginde Z.Balıeva Sputnik Qazaqstan tilshisine bergen suhbatynda «Dál qazir men Meı­rambektiń qońyraý shalǵanyn kútip otyrmyn. Myna jerde on adam bolyp jınalyp otyrmyz. Men áleýmettik jelige óz telefonymdy salyp, maǵan qońyraý shalýyn suradym. Endi bárimiz Meırambektiń qońyraýyn kútip otyrmyz. Onyń qandaı aryz-talaby bar ekenin bilgimiz keledi» degen edi.

«Jel turmasa shóptiń basy qımyldamaıdy». Ánshiniń bul bastamasyna «bir teriniń pushpaǵyn ılep júrgen» áriptesteri de qoldaý bildirdi. Odaq múshesi Muqasan Shahzadaev «31 telearna» men tengrinews.kz saıtyna bergen suhbatynda «Qansha jyl boıy ánshilerdiń syıaqysyn tólemeýi týraly jıyn boldy. Onyń aldynda tek kishigirim aqy tólengen. Keıin 4-5 jyl boıy eshqandaı qarajat tólenbedi. Keıingi jyldary eshqandaı syıaqy tólenbegendikten daý bastalǵan. Ánshiler sol uıymǵa tirkeledi. Iаǵnı, meniń oryndaýymda qansha án bolsa, sonyń barlyǵy tirkeledi. Sol ánderdiń qoldanylýyna qaraı aqy tólenedi» dedi.

Jıynǵa qatysqandar qatarynda ánshi Jeńis Ysqaqova da bar. Onyń aıtýynsha, tólenbeı kelgen qarjynyń kem degende jartysy tólenip, egde jastaǵy óner ıelerine qoldaý retinde jumsalýy tıis. «Biz senip, tirkelip, sol uıymǵa múshe boldyq. Toǵyz jyldan beri qalamaqynyń qaıda ketkenin suradyq. Jıynda «Basshylyq bizdiń aldymyzda jaýap bere almasa, zań aldynda jaýap bersin» dep aıttym. Osy kúnge deıin bizdiń qalamaqymyzdy aqyry qurtqan eken, endi sonyń eń bolmasa jartysyn qalpyna keltirip, qor ashylsyn» deı kele «Endi ánshilerdiń syıaqysyn qalpyna keltire me, joq pa – kim biledi? Biraq tym bolmasa bir bóligi qalpyna keltirilip, jańadan qor ashylýy kerek» degen pikirdi ustanady J.Ysqaqova.

О́ner aıdynynda ózindik órnek qaldyrǵan О́mirqul Aınııazov: «Uıym ashylǵaly árkimge ártúrli qarjy túsken. Negizi mardymsyz: bireýge 5 myń, bireýge 10 myń, eń kóbi sol 30 myń teńgedeı túsken. Sońǵy bir jyldyqta múlde tólenbegen. Ol uıymnyń adamyn da tanymaımyz. Onyń basshysy ónerdi túsinetin adam bolýy kerek dep esepteımiz. Barlyǵy ashyq túrde bolsa degen oı. Biz qyrýar qarajat alsaq dep oılamaımyz, árıne. Tek bizden keıin kele jatqan jas ánshiler óz quqyqtaryn bilse deımiz» deıdi óz oıymen bólisip.

Birneshe kúnge sozylǵan pikirtalas aqyr sońy oń sheshimin tapqan ispetti. Bul týraly M.Bespaev áleýmettik jelidegi jeke paraqshasynda baıandady. «Kesheli beri Qazaqstan Oryndaýshylar odaǵy mańyndaǵy órbigen jaǵdaıǵa baılanys­ty kelesini habarlaımyn. Búgin uıymnyń burynǵy basshylyǵymen kezdesý ótkizdim. Barlyq másele boıynsha kelissóz júrip, ortaq sheshimge keldik. Birinshiden, meniń zańdy túrde basshy retinde ádilet organdarynda tirkelýime burynǵy basshylyq eshqandaı kedergi keltirmeıtin boldy. Ekinshiden, odaqtyń basqa uıymdar men qurylymdardyń aldyndaǵy mindettemelerin burynǵy basshylyq jáne biz eki jaqtap sheshetin boldyq» deı kele «Bir eldiń balalary bolǵandyqtan, sózge toqtaǵan tekti halyqtyń urpaǵy bolǵandyqtan, biz ortaq mámilege keldik. Sol sebepten qazaqtyń kórnekti memleket qaıratkeri, qurmetti apaıymyzǵa qatysty keshe jarııalaǵan pos­tymdy alyp tastaımyn. Keshe oryn alǵan máseleni ári qaraı ýshyqtyrmaı, tez arada sheshilýine yqpal etken Zaǵıpa Iаhııaqyzyna alǵys aıtamyn! Meni qoldap, jyly sózin aıamaı jatqan barlyq aǵaıynǵa Alla razy bolsyn» dedi ánshi.

P.S. Aqynǵa – utymdy sóz, sazgerge – áýezdi saz, óńdeýshige – shynaıy sheberlik, oryndaýshyǵa – tyńdarmannyń júrek-kiltin izdetken, taban et, mańdaı termen jaryq kórgen áserli án radıoda, telearnalarda, meıramhanalar men toıhanalarda kúnde oryndalady. «Ánniń de estisi bar, eseri bar…» deımiz kóńilge qonbasa. Estisinen buryn, sol ánniń ıesi bar-aý dep qalamaqysyna kim bas qatyrypty? Oılanarlyq jaıt.