Rýhanııat • 09 Mamyr, 2020

«Sen qurmette ony!»

234 ret kórsetildi

1418 kún. 1418 tún... Osynsha ýaqytqa sozylǵan alapat soǵys órti. Qazaq qana emes-aý, dúnıe júzi tartty bul azapty. Dáıekti derekter Ekinshi dúnıejúzilik soǵysta jaýǵan oq pen jarylǵan bombadan 72 memlekettiń 62 mln turǵyny ajal qushqanyn aıtady. Sonyń arasynda 601 myńǵa jýyq qazaqstandyq bar. Al Uly dala tósinen maıdanǵa attanǵandardyń jalpy sany 1 mln 200 myń adamnan asyp jyǵylady. Sonyń 500-ge jýyǵy Keńes Odaǵynyń Batyry atandy.

Sýretti túsirgen Erlan OMAR, «EQ»

Biz soǵystyń taýqymetin jesir qalǵan ájeler men jetim qalǵan analar estip-bildik. Sodan da bolar, keıingi tolqyn Alashqa Uly Otan soǵysynyń qatysy joq degendi aıtyp qalyp júr. Aıqaılap aıtpasa da, sanada selkeý, boıda kúmán bary istegen isi, jasaǵan áreketinen aıqyn ańǵarylady. Sheıit ketken 601 myń bozdaq estimesin muny. Estimeıdi ǵoı, estise taý bop qalý úshin qıyrshyq bolyp úgilgen sarbazdar qara jerdi qaq aıyryp qaıta túregeler me edi, kim bilsin...

Belgilisi – «Sheginerge jol joq, ar­qamyzda Moskva!» dep uran­daǵan 28 panfılovshynyń 23-i er­lik­pen qaza tapqany, otqa oranǵan ushaǵyn jaý tehnıkasy shoǵyrlanǵan tusqa burǵan Nurken Ábdirovtiń kógimizden quıryqty jul­dyzdaı aqqany, erdiń eri – Talǵat Bıgeldınovtiń dushpanyna jasyn­daı jaı oǵyn tókkeni, Álııa men Mánshúk, Hıýaz sııaqty halqy­myzdyń batyr qyzdary, Baýyrjan, Qasym, Tólegen syndy aty atalǵan-atalmaǵan qanshama batyr uldary ot pen oqtyń ortasynda júrip, Otan shebin qorǵaǵany. Jalǵyz ulyn barsakelmeske attandyryp tu­ryp, qartaıǵan ananyń qaıǵy jut­qany, soǵysqa sońǵy nanyn jibe­rip, bútin bir ulttyń 1418 kún ash qur­saq kún keshkeni... Sol-aq pa edi? Joq!

Bári de maıdan úshin. Soıyl­ǵan mal da, saýyl­ǵan sút te, egil­gen egin de. El aýma­ǵyndaǵy qorǵanys óner­kásip oryn­dary mına da, sna­rıad ta, oq-dári de óndirdi. Jer-Ana tósinen al­ǵan mysty gıl­zaǵa, mar­ganesti bronǵa aınal­dyr­dyq.

Bárin de qoıshy, Qazaq elinde jasaq­talǵan 14 atqyshtar jáne kava­­lerııalyq dıvızııasynyń, 7 brı­ga­da men 1 zenıttik polktiń, 12 qury­lys jáne 2 avtobatalonynyń qura­­mynda bolǵan, erlikpen qaza taýyp, urys dalasynan oral­ma­ǵan bozdaqtardyń úlesin nemen ól­sheımiz? At basyndaı al­tyn­nyń da, dúnıedegi bar baılyqtyń da baǵasy bir mysqal.

Osyndaıda sanamyzda sańq-sańq etip batyr Baýyrjan Momysh­uly­nyń kúrkiregen kún ispetti daýysy turady. «Menen artyq, menen ba­­tyr, menen aqyl­dy jigitterdiń ólip ketkenin kózimmen kórdim. Olar­­dyń ımandary joldas bolsyn! Olar Uly Otanymyzdyń táýel­­siz­digi úshin jan tánin aıamaı soǵys­­ty, sol táýelsizdik úshin jan tási­lim etti...». Baýkeńnen ótken batyr de­se, senbeıtin edik. О́zi aıtyp otyr. Ási­li, shynaıy erlik pen órlik – óz­geni ózińnen artyq baǵalaý bolsa kerek-ti.

Hosh! Tolarsaqtan qan kesh­ken tońmoıyn jyldardy joq­tamaıyq. Kerisinshe, Keńes Oda­ǵynyń Baty­ry atanǵan 500-den astam qazaq­stan­dyqpen, Uly Jeńistiń sımvolyndaı bol­ǵan qaharman Raqymjan Qosh­qar­baevtyń Reıhstagqa Jeńis týyn tikkenimen maqtanaıyq!

Uqsas jańalyqtar