Paralımpıadashylarymyz memlekettik qoldaýǵa ıe

– Baqyt myrza, bıylǵy pandemııa barlyq federasııalardyń jumysyn turalatyp, sportshylarǵa da aýyr soqqy bolǵany ras. Osy oraıda karan­tın paralımpıadashylarǵa qansha­lyqty keri áserin tıgizdi?

– 2020 jyldyń 30 naýryzynda Halyqaralyq Olımpıada komıteti, Halyqaralyq Paralımpıada komıteti jáne Japonııa úkimeti koronavırýstyq pandemııaǵa baılanysty Tokıoda ótetin XVI jazǵy Paralımpııa oıyndaryn keıinge qaldyrý týraly birlesken sheshim qabyldady. Álemdegi jaǵdaıdy eskere otyryp, oıyndar 2021 jyldyń 24 tamyzy men 5 qyrkúıegi aralyǵynda ótedi dep josparlanǵan. Jahandyq pandemııaǵa baılanysty kóptegen halyqaralyq jáne respýblıkalyq is-shara keıinge shegerildi.

Degenmen sportshylarymyz onlaın jattyǵýlar jasap, onlaın jarystarǵa qatysýda. Para sadaq atý sportynan, para paýerlıftıngten sportshylary­myz reseılik, álemdik kýboktarǵa qatys­ty. Mysaly, para paýerlıftıng sportshysy Davıd Degtıarev onlaın Álem kýbogynda birneshe aı jalǵasyp kele jatqan kezeńderden kósh bastap, fı­nalǵa shyqty. Oǵan jıyrma shaqty el­den sportshylar qatysýda. Onlaın ja­rystyń nátıjesi qarashanyń sońynda belgili bolady. Karantın ýaqytynda qashyqtyqty saqtaýǵa qoıylatyn talaptardy eskere otyryp, barlyq sport túri boıynsha jattyǵý prosesi onlaın rejiminde júrgizilip, baqylandy.

– Osy ýaqyt aralyǵynda Para­lım­pıadashylarǵa Ulttyq paralımpıada komıteti men memleket tarapynan qoldaý kórsetilgen shyǵar?

– Ulttyq Paralımpıada komıteti (UKP) karantın kezinde sportshylardyń jattyǵýyn onlaın túrde qatań qada­ǵa­lady. Paralımpıadashylar men jattyq­tyrýshylar kúndelikti jattyǵýlaryn esep retinde jiberip turdy. Memleket tarapynan eń basty kómek – ol bıyl alǵash ret UPK-nyń memlekettik tapsyrysqa ıe bolýy. Iаǵnı 2020 jyldan bastap ulttyq qurama sapyndaǵy paralımpıadashylarymyz tolyqtaı memleket tarapynan qarjylandyrylyp, jarystarǵa qatysýǵa múmkindik aldy. Onyń ishine qurama sapyndaǵy sportshylar men jattyqtyrýshylardyń aılyq jalaqysy, sporttyq qural-jabdyqtar, oqý-jattyǵý jıyndary men sheteldik jarystarǵa qatysý kiredi. О́kinishke qaraı, bıylǵy kóptegen jarysymyz keıinge shegerildi. Biraq árbir qıynshylyqty basqa ja­ǵy­nan qarap, ony odan saıyn sapaly daıyndalýǵa berilgen ýaqyt dep qabyldaýǵa tyrysamyz.

– Jalpy elimizde sport salasy memleket tarapynan jan-jaqty  qoldaýǵa ıe bolyp keledi. Osy oraıda memleket tarapynan qandaı jobalaryńyz qoldaý taýyp jatyr? Solardyń eń negiz­gilerin atap aıtsańyz.

– Búgingi tańda paralımpıadalyq sport zańmen retteledi. 2016 jyly Paradımpıadalyq sport túrleri Olım­pıadalyq sport túrlerimen, sonyń ishinde medaldar úshin syılyq tólemderi zańdy túrde Olımpıada medaldary úshin tólemder mólsherine teńestirildi. 2017 jyly Ulttyq Paralımpıadalyq komıtet «Dene shynyqtyrý jáne sport týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń 2014 jylǵy 3 shildedegi No 228-V za­ńynda memleket tarapynan resmı tanyldy. 2020 jyldan bastap Qazaq­stan Respýblıkasynyń Ulttyq Paralımpıada komıteti  alǵash ret paralımpıadalyq sport túrleri boıynsha ulttyq qurama komandalardyń sportshylaryn daıarlaý týraly Mádenıet jáne sport mınıstrliginen memlekettik tapsyrma aldy. Ol boıynsha sportshylar respýblıkalyq, halyqaralyq jarystar men oqý-jattyǵý jıyndaryna baryp-kelýi qarjylandyrylady.

Odan bólek óńirlerde jergilikti atqa­rýshy uıymdardyń qoldaýymen ınvaklýbtar damytylyp jatyr. О́ńirlerde iriktelgen sportshylar Qazaqstan chempıonattaryna qatysyp, ulttyq qurama sapynda el namysyn halyqaralyq arenalarda qorǵaıdy.

– Sportshylardyń aldaǵy jarys­tarǵa daıyndyqtary týraly aıtyp ótseńiz. Sportshylarymyzdy alda qan­daı dodalar kútip tur?

Jyldyń basynda paralımpıadalyq at sportynan halyqaralyq reıtıngtik jarys, para shańǵy jarysy men para bıat­lonnan, para dzıýdo men para paýerlıftıngten Álem kýboktary, para júzýden Belarýs Respýblıkasynyń ashyq chempıonaty, sonymen qatar para dzıýdodan, para paýerlıftıngten, para sadaq atý sportynan, golboldan respýblıkalyq chempıonattar ótti.

Karantın ýaqytynda sport­shy­la­rymyz ózderiniń turatyn jer­lerinde, sport túrine baılanysty múmkindiginshe kúndelikti jattyǵý jasaýda. Múmkindik bolmasa, úıde shynyǵady. Kúzde Tokıo oıyndaryna daıyndyq, ártúrli sport túrleri boıynsha oqý-jattyǵý jıyndary bastaldy. Olar barlyq sanıtarlyq talaptardy saqtaı otyryp júrgiziledi. Jyl sońyna deıin az ýaqyt qaldy. О́kinishke qaraı, qazirgi tańda pandemııaǵa baılanysty qandaı da bir jarystarǵa qatysý toqtatylǵan. Degenmen jaqynda barlyq sanıtarlyq talapqa saı para sadaq atý sportynan Qazaqstan Respýblıkasynyń chempıonaty ótti. 2021 jyly bolatyn halyqaralyq jarystardan naqty habar kelmegennen keıin, jarystardyń barlyǵy oıdaǵydaı josparlanýda.

– Qazirgi ýaqytta Tokıo paralım­pıadasyna para taekvondo men júzýden  7 joldama jeńip aldyńyzdar. Aldaǵy ýaqytta qaı sport túrlerinen taǵy qan­­sha lısenzııa alýǵa múmkindik bar?

– Búginde para taekvondo boıynsha sportshymyz Nurlan Dombaev Paralımpıada oıyndaryna alǵashqy bolyp lısenzııa jeńip aldy, para júzýden alty oryn bizdiki. Barlyǵy 7 lısenzııa utyp alyndy. Memlekettik tapsyrmany iske asyrý sheńberinde Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Paralımpıada komıteti 11 sport túrinen ulttyq qura­ma ko­mandasyn aldaǵy Tokıodaǵy oıyn­darǵa daıyndaıdy, sonyń ishinde nysana kózdeý, jeńil atletıka, júzý, dzıý­do, paýerlıftıng, taekvondo jáne otyryp oınaý voleıboly sııaqty sport túrlerinen 11 lısenzııany jeńip alýdy josparlap otyrmyz.

– Áńgimeńizge rahmet.

Áńgimelesken

Álı BITО́RE,

«Egemen Qazaqstan»