Jumyla atqarǵan jumys az emes

Aldyn alý sharalary qabyldandy

– Halqymyzda «Keńesip is basqarý – keleli eldiń belgisi, jumyla jumys atqarý – óreli eldiń belgisi» degen danalyq bar. Bul, ásirese, ıdeologııa salasyna jaýapty bizdiń vedomstvo úshin erekshe mánge ıe. О́zderi­ńiz biletindeı, ótken 2020 jyl buqaralyq aqparat quraldary úshin óte qıyn boldy. Olar jarnamadan túsetin kiristerdiń shektelýi men bolma­ýyna baılanysty úlken qarjylyq qıyn­dyqtarǵa tap boldy. Sondyqtan birinshi kezekte biz daǵdarystyń saldaryn joıý boıynsha júıeli jumysqa kiristik. Prezıdenttiń tapsyrmasymen jáne Úkimettiń qoldaýymen memleket teńdessiz kómek kórsetti. Sonyń arqasynda kóptegen jekemenshik BAQ óz jumysyn jalǵastyrýǵa múm­kin­dik aldy, – dedi Aıda Balaeva.

Vedomstvo basshysynyń aıtýynsha, 2020 jyly memlekettik aqparattyq saıasatty iske asyrý 88 BAQ arqyly sátti júzege asyryldy. Olardyń kúshimen COVID-2019-ǵa qarsy is-qımyl jáne vırýsty taratpaý jónindegi sharalardy aqparattyq túsindi­rý boıynsha aýqymdy jumys júrgizildi. 250-den astam beınebaıan shyǵaryldy. «El arna» já­ne «Balapan» telearnalary­nyń efırinde «onlaın sabaqtar» translıasııasy qamtamasyz etildi, bul qazaqstandyq balalarǵa ınfeksııa juqtyrý qaýpinsiz, ári úz­diksiz bilim alýǵa múmkindik berdi.

– Pandemııanyń alǵashqy kún­derinen bastap, elimizde «coronavirus2020.kz» portaly iske qosyldy. Osy saıttyń «Telegram-arnasy» ashyldy. Ol eldiń 240 myńnan astam ja­zy­lýshysy bar eń tanymal Telegramm-arnalarynyń birine aınaldy. Pandemııamen baıla­nysty jappaı taralatyn feıkterge qarsy is-qımyl maqsatyn­da 2020 jylǵy shildede «stopfake.kz» saıty iske qosyldy, ol quryl­ǵan sátten bastap, 1 263 jalǵan aqparat teriske shyǵaryldy, – dedi mınıstr.

Ozyq jumys isteý. Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstri halyq aldynda esep berý barysynda búgingi aqparattyq ǵasyrdaǵy osy bir qyzmet prınsıpine toqtaldy. Onyń aıtýynsha, bul salanyń perspektıvalyq damý máselelerine ǵana emes, týyndaǵan problemalardy kúndelikti sheshýge de qatysty.

– Sondyqtan ózekti jáne ju­mysqa qabiletti normatıvtik-qu­qyqtyq negizsiz qazirgi zamanǵy álemdik aqparattyq keńistikten tys qalý qaýpi bar ekeni anyq. Osyǵan baılanysty biz keıbir aldyn alý sharalaryn qabylda­dyq. Birinshiden, 2020 jylǵy 30 jeltoqsanda «Qazaqstan Respýb­lıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine aqparat máseleleri bo­ıynsha ózgerister men tolyq­tyrýlar engizý týraly» zań qa­­byl­dandy, ol memlekettik aqpa­rattyq tapsyrystyń tıim­diligin ǵana emes, sonymen qa­tar BAQ-tyń kommersııalyq múm­­kin­dikterin de arttyrýǵa jaǵ­daı jasaıdy. Ekinshiden, sa­la­­nyń júıeli problemalaryn, onyń ishinde «Buqaralyq kom­mý­nıkasııa quraldary týraly» Zańdy jetildirý jolymen she­shý jónindegi sharalar ke­shenin kózdeıtin aqparat sala­syn da­mytýdyń 2020-2022 jyldarǵa arnalǵan Ulttyq jospary be­ki­tildi. Úshinshiden, salanyń kadr­lyq áleýetiniń kásibı deń­geıin arttyrý salasynda júıeli jumys bastaldy. «2020-2021 jyldarǵa arnalǵan medıa salasy mamanda­ryn oqytý jónindegi arnaıy jos­­par» ázir­lendi. Eń aldymen, bul sa­lalyq jýrnalıstıkaǵa qa­tysty, – dedi Aıda Balaeva.

Iri basylymdar
bir shańyraq astyna biriktiriledi

Elimizdiń basty aqparattyq resýrstaryn ońtaılandyrý men jańǵyrtýǵa tikeleı áser etken jańalyqtar týraly aıta kele, mınıstr elimizdiń iri basy­lym­dary – «Egemen Qazaqstan» jáne «Kazahstanskaıa pravda» ga­­zetteri bir shańyraq astyna birik­tirilgendigin atap ótti. Bu­ǵan qosa, jyldyń sońyna deıin memlekettik baspa basylymdary «Egemen Qazaqstan» RG» AQ men «Qazaq gazetteri» JShS birik­tirilip, «Qazaq gazetteri» bir­yńǵaı brendimen jumys isteıtin bolady. Bul sharalar memlekettik baspa basylymdaryna jańa bir­lesken jobalardy birlesip iske asyrýǵa múmkindik beredi. Osy jyldyń taǵy bir mańyzdy oqıǵasy «Qazaq radıosynyń» ǵa­syrlyq mereıtoıy bolmaq. Onyń qurmetine elimizdiń jetekshi jo­ǵary oqý oryndarynda aýdıtorııa ashý jáne Orynbor qala­synda eskert­kish taqta ornatý kózdelgen.

– Eń bastysy – 2021 jyl­dyń sońyna deıin shekara ma­ńyn­daǵy aımaqtarda 107 radıo­taratqysh ornatylady. Ná­tı­jesinde, 630 myńnan astam adam turatyn Túrkistan, Jam­byl jáne Shyǵys Qazaqstan oblys­tarynyń shekara mańyn­da­ǵy aýmaqtarynyń 400-den as­tam aýyly «Qazaq radiosy» jáne «Shal­qar» radıosynyń  habarlaryn tyńdaý múmkindigine ıe bolady. Al jalpy, Jol kartasyn iske asyrý nátıjesinde 2025 jylǵa qaraı radıobaǵdarlamalarmen shekara mańyndaǵy óńirlerde turatyn halyqtyń 95%-yna de­ıini qamtylatyn bolady, – dedi Aıda Balaeva.

Mınıstr Memleket basshy­synyń aqparattyq kontentti ıdeo­logııalyq tolyqtyrý jó­nindegi tapsyrmalarynyń oryndalý barysymen tanys­tyrdy. «Otandyq telearnalar tarıhı baǵyttaǵy serıaldyq ónimderdi shyǵarý boıynsha ju­mysty bastady, bul atalǵan ta­qyryp­tyń úlesin 30%-ǵa art­tyrýǵa múm­kindik beredi. So­nymen qatar 2020 jyldyń 1 maý­­symynan bas­tap «Qazaqstan» RTRK» AQ qu­ramyndaǵy «Abai TV» telearnasynda habar taratý uıym­das­tyryldy. «Balapan» tele­arnasyndaǵy joba – Japonııa men Ońtústik Koreıa sheberleri kásibı oqytý júrgizetin erekshe qajettilikteri bar balalarǵa arnalǵan anımasııalyq mektep alǵash ret iske qosylǵanyn atap ótkim keledi», dedi Aıda Balaeva. Sondaı-aq, mınıstr elimizdegi aqparatqa qol jetkizý máselesine de toqtaldy.

– Memleket basshysy óz Jol­da­ýynda bul máselege erekshe nazar aýdarǵany kezdeısoq emes. «Aq­paratqa qol jetkizý týraly» Zań qabyldanǵan sátten bastap oǵan tujyrymdamalyq ózgeris­ter engizilmegen. Osyǵan baıla­-
nysty, qajetti túzetýler toptamasy ázirlendi, oǵan Prezıdent 2020 jylǵy 30 jeltoqsanda qol qoıdy. Osylaısha, budan bylaı barlyq memlekettik organdar aq­paratqa qoljetkizý máseleleri boıynsha ýákiletti tulǵalar nemese bólimsheler aıqyndaldy. Bıyl Úkimet Memleket basshysyna alǵash ret aqparatqa qoljetkizý salasynyń jaı-kúıi týraly esep beretin bolady. Aqparat ıelenýshilerdiń tizbesi keńeı­tildi, olardyń qataryna ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organ­dardyń fýnk­sııalaryn oryndaýshylar jatqy­zyldy. Memlekettik organdar úshin nor­ma­tıvtik qu­qyq­tyq aktiler men bıýd­jettik baǵdar­lamalar jobalaryn jarııa talqylaýdyń bastalǵany týraly aqparattyq habarlamalardy, ınternet-resýrstaryn ornalastyrý boıynsha talap engizildi, – dedi mınıstr.

Jańa sapadaǵy
qoǵamdyq sana

Vedomstvo basshysy azamat­tyq qoǵamdy damytý máselesine de toqtaldy. Onyń aıtýynsha, búginde elimizde zańdy túrde tirkelgen 22 myńnan astam ÚEU bar. Al is júzinde 16 myń belsendi uıym nemese áleýmettik ádilettilik sezimi erekshe 40 myńǵa jýyq adam bar. Bul orasan zor qoǵamdyq áleýet, zııatkerlik kúsh pen qýatty qarapaıym aza­mattardyń paıdasyna, al, saıyp kelgende, áleýmettik progrestiń ıgiligine aınaldyrýǵa bolady jáne aınaldyrý kerek.

– Memleket jyl saıyn ÚEU-men seriktestikti arttyryp keledi. Bul rette munyń bári jergilikti ortada qabyldanǵandaı, granttar men áleýmettik tapsyrystar túrinde qarjylyq qoldaýǵa ǵana baılanysty emes. Memleket­tik áleýmettik tapsyrysty qar­jylandyrý kólemi sońǵy 5 jylda 2 esege, granttar 3 esege artty. Osynyń arqasynda jyl saıyn orta eseppen 2 myńǵa jýyq áleýmettik mańyzy bar joba júzege asyrylady. Bizdiń basty maqsatymyz – azamattyq bastamalardy tolyqqandy iske asyrý jáne ÚEU-nyń ózin-ózi damytý úshin órkenıetti jaǵdaı jasaý, – dedi Aıda Balaeva.

Onlaın kezdesý barysynda mınıstr ortalyq memlekettik organ quzyryndaǵy taǵy bir mańyzdy ıdeologııalyq baǵyt – qoǵamdyq sanany jańǵyrtý ekendigin aıtty. Árıne, rýhanııat baǵytyndaǵy jumystyń nátıjesi birden kórinbeıtini bel­gili. Onyń ishinde qoǵamdyq sanany jańǵyrtý úlken eńbekti, uzaq merzimdi talap etedi.

– Degenmen qol jetkizgen nátıjeler joq emes. Tuńǵysh Prezıdent – Elbasymyzdyń tarıhı maqalasynan bastaý alǵan baǵdarlama boıynsha búginde 17 arnaıy joba júzege asyrylyp jatyr. Jyl basynan beri 3 mıllıonnan astam turǵyndy qamtyǵan 13 myńnan artyq is-shara ótkizildi. Ár jobanyń óz orny men aýdıtorııasy bar. Degenmen solardyń arasynda «Týǵan jer», «100 jańa esim», «Kıeli Qazaqstan», «100 jańa oqýlyq», «Eńbek – eldiń muraty», «Únem – qoǵam qýaty» jobalaryn erekshe ataýǵa bolady. Baǵdarlamanyń basty maqsaty – jańa sapadaǵy qoǵamdyq sana qalyptastyrý. Bul rette, bıyldan bastap «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasyn – Ulttyq jańǵyrý kezeńine ótkizý qolǵa alyn­dy. Baǵdarlamany halyqtyń jas erekshe­likterine saı toptap, ár maqsatty top úshin arnaıy jobalar ázirlenedi. Onyń ishinde, ásirese, mektepke deıingi jáne mektep jasyndaǵy býynǵa basty kóńil bólinetin bolady, – dedi Aıda Balaeva.

Sondaı-aq esepti kezdesý barysynda mınıstr volon­ter­ler­diń qyzmeti men qaıyrym­dy­lyq, jastar jáne otbasy saıa­saty, etnosaralyq qatynas­tar, qan­dastar, din salasy máse­le­lerine toqtalyp, óz oılaryn ortaǵa salyp, qoǵamdy tolǵan­dy­ra­tyn ózekti suraqtarǵa ja­ýap berdi.