Ańqaý elge – aramza sheneýnik

Jaqynda Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń qyz­met­kerleri Taldyqorǵan qala­syn­da koronavırýs pandemııasymen kúres jónindegi monıtorıngtik top­tyń para alýmen aınalysqan mú­she­lerin ustaǵandyǵy jaıly habar­dy estigenimde baıaǵy «Aq molda» eriksiz esime tústi. О́ıtkeni bul sheneýnikter de qazirgi myltyqsyz maıdan – kún saıyn talaı adamnyń ómirin jalmap jatqan tajal indet kezinde jurtqa saq bolý jóninde aqyl aıtyp júrgenimen, shyn pıǵyldary el basyna túsken qasiretten paıda taýyp qalý bolǵany ǵoı. Antıkor jarııalaǵan málimetke qaraǵanda, Taldyqorǵan qalasy kásipkerlik bóliminiń basshysy men onyń qaramaǵyndaǵy bas maman sybaılasyp, kóp adamnyń qatysýymen ótetin toı-dýmanǵa, as berýge tyıym salynǵanyna qaramastan, meıramhanalardyń ıelerinen jáne ruqsat etilmegen oryndarda saýda jasaýshylardan júıeli túrde 20 myńnan 270 myń teńgege deıin para alyp, jol berilip jatqan zań buzýshylyqtardy kórse de kórmegensip júrgen.

Byltyr indet údep, búkil qalanyń shetindegi joldarǵa baqylaý-ótkizý pýnktteri ornatylyp, kirýge de, shy­ǵý­ǵa da qatań shekteý qoıylǵanda alys­taǵy aýylda turatyn bir qara­pa­ıym áıeldiń 650 shaqyrymdaı jer­degi Qaraǵandy qalasynda bolǵan toıǵa baryp kelgenin estigenimde sener-senbesimdi bilmep edim. Keıin onyń joldaǵy bógisenderden qalaı ótkenin surastyryp bilgenimde ja­ǵam­dy ustadym. Sóıtsem, baqylaý-ótkizý pýnktterinde kezekshilik atqa­ryp, tekseris júrgizetin keıbir she­neý­nikter karantın jaǵdaıynda toı­shylap júrgen aǵaıyndarǵa basynda qabaqtaryn túksıtip, ursa jónelgenderimen, «kópti kórgen» pysyqaılar: «Kóke, shaqyrǵan týys­tan uıalǵannan soń shyqtyq jolǵa. Jaǵdaıymyzdy túsinińizshi. Múmkin, «kelisermiz»...», degende kúlimsirep sala beretin kórinedi. Al aralarynan ondaı «kelisimpaz» aǵaıyn tabylmaı, keri burylǵandar bolsa, aıaqastynan paıda bolatyn bir «deldal» sońdarynan qýyp jetip, «qatal» sheneýniktermen «kelisýge» bolatynyn, onyń asa qymbatqa túspeıtinin aıtyp, toıshylardyń baqylaý-ótkizý pýnktterinen kedergisiz ótýine «kó­mek­tesip» jatady eken. О́tken jyly birneshe sheneýnik osyndaı «aqyly qyzmeti» úshin ustalyp, abyroılary aırandaı tógilgen. Máselen, Antıkor qyzmeti byltyr sáýir aıyn­­­da Almaty qalasy Jetisý aýdany áki­mi apparatynyń eki bas mamany tó­ten­she jaǵdaı kezinde baqylaý-ótkizý pýnktinde kezekshilik jasaý barysynda azamattardy ońtústik astanaǵa ke­dergisiz ótkizgeni úshin birneshe már­te para aldy degen kúdikpen us­tap, sot sanksııasymen qamaýǵa alǵan bolatyn. Sondaı-aq Almaty qalasy Polısııa departamentiniń patrýldik polısııasynyń ınspektory «Fıltr» baqylaý-ótkizý pýnk­tin­de júrgizýshilerdiń qalaǵa esh kedergisiz kirip-shyǵýy úshin para al­ǵandyǵy úshin taǵy bir qylmystyq is qozǵalǵan. Buǵan qosa, Antıkor qyz­metine karantın jaǵdaıynda ba­qylaý-ótkizý pýnktterindegi polı­seı­lerdiń paraqorlyǵy, olardyń kóńil kóterý oryndarynyń qyzmetin qorǵashtaýshylyǵy týraly sıgnaldar túsken.

Túıindeı aıtqanda, el óńirlerindegi indetke qarsy qurylǵan monıtorıng toptarynyń jumysy kútkendegideı nátıje bermeı, tipti «qyzyl aımaq­tar­da» da kóp kisi shaqyryp, toı-tomalaq ótkizý, as berý tyıylmaı tur­ǵan­dyǵynyń bir sebebi – paraqorlyq desek, jańylyspaımyz. Olardyń jumysynda ashyqtyq jetispeıtindigi de sodan bolar. Sondyqtan da monı­to­rıngtik toptardyń kóbine kóz boıaý úshin júrgizetin reıdterine BAQ ókil­de­ri men blogerlerdi qospaıynsha, jaǵdaı túzele qoımas. Al jergilikti memlekettik organdardyń sózi men isi qabyspaı, «qoldarynda barda qo­nysh­tarynan basyp», qulqynynyń quly bolyp júrgen keıbir qyz­met­­kerleriniń el basyndaǵy qıly kezeń­degi opasyz tirligine qarap, eski naqyldy sál ózgertip: «Ańqaý elge – aramza sheneýnik» desek, artyq aıtpaspyz.

...Keshe «qyzyl aımaqta» orna­las­qan Petropavl qalasynan taǵy bir sýyq habar keldi: jergilikti meı­ram­ha­nalardyń birinde berilgen asta korona­vırýs juqtyrǵan bir áıel aıaqastynan qaza bolyp, jubaıy aýrýhananyń jan­saqtaý bólimine túsipti...