Mereıtoılyq maýsym

Taǵylymdy tarıhy el ege­men­digimen egiz jasasyp, ult táýel­sizdigimen tutasyp ketken óner oshaǵy búginde babalar salyp ketken ónerdiń sara jolyn jemisti jalǵap, keleshektiń kemel órnegin jańashyl izdenisterimen sátti sa­baqtaýda. Onyń aıqyn dáleli de osy – rejısser, Qazaqstan­nyń eńbek sińirgen qaıratkeri  Álimbek Orazbek rejıssýrasymen sahnaǵa jol tartqan «Abaı» spektakli. Sonaý 1940 jyldyń 20 qazanynda Asqar Toqpanov rejıssýrasy­men eń alǵash sahna kórgen týyndy mine, arada ǵasyrǵa jýyq ýaqyt ótse de óz suranysyn hám qundylyǵyn joǵaltqan joq. Klassıkany zamanaýı tilde sóıletip, Abaı tra­gedııasy arqyly jańa zaman túıt­kilderine batyl saraptama ja­saıtyn Álimbek Orazbektiń sah­nalyq kórkem tujyrymdary men Qazaqstannyń halyq ártisi Ti­lek­tes Meıramov, Qazaqstannyń eń­bek sińirgen qaıratkeri Nurken О́teýilov bastaǵan saıdyń tasyndaı saqa akterlerdiń sheber oıy­ny shyn máninde bul «Abaıǵa» erekshe órnek syılaǵan. Sonyń belgisi bolsa kerek, ár jańa maý­symda «Abaıymen» kórermen saǵynysa qaýyshady. Bul joly da ol dástúr buzylǵan joq. Onyń ústine bıylǵy maýsymnyń teatr­ úshin de, kórermen úshin de mańyzy aıryqsha. Jańa ǵıma­rat tórinde jańa maýsymynyń ashyl­ǵanyn súıinshilegen ujym sah­nanyń barlyq tehnıkalyq múm­kindikterin utymdy paıdalanyp, irgeli izdenisterge barypty. Aktrelerdiń de ýaqytpen bir­ge rólderin de úzdiksiz damytyp, ár qoıylym saıyn somdaıtyn keıipker minezin barynsha ba­ıy­typ, saf almastaı qyryn shy­ǵaryp, jarqyratyp, damytyp oty­­ratyndyǵy kóńilge qurmet or­­nyq­tyrdy.

Abaı taǵylymyna táý etip, ha­­kimniń máńgilik  ólmes  rýhy­nan qýat alyp, atoılatyp ke­zek­ti HHHI teatr maýsymynyń shy­­­myldyǵyn túrgen ujymnyń al­­daǵy shyǵarmashylyq jos­par­la­ry da aýqymdy. Alda teatr sah­nasynda ótetin kóptegen preme­ra men jarqyn konsert, mazmundy festıval Arqa tó­rinde óner kóri­gin qyzdyryp, teatrsúıer talǵam­paz qaýymǵa tamasha tartý bolary sózsiz.

– Kópten kútken tarıhı sáttiń kýási bolyp otyrmyz. Elbasynyń tikeleı qoldaýy men ónerge degen janashyrlyǵynyń arqasynda elorda tórinen osyndaı eńseli ǵımarat boı kóterip otyr. Tehnı­kalyq jaǵynan sońǵy úlgide ja­saq­talǵan ǵımarat ártisterimizge múl­­dem basqa kórkemdik talap bıiginde óner kórsetýge jol ash­ty. Bir sózben aıtqanda, akter­lerge jańa tynys syılady. Alda úlken izdenister kútip tur. Ásem ǵımaratqa ıe boldyq, endi shyǵarmashylyq turǵydan da sol bıikti baǵyndyrýdy kókseımiz,  dep maýsymashar saltanatynda shabyttana sóz alǵan teatr dırektory  Ernar Jumataev odan ári oıyn bıyl tarıhyna 30 jyl toltyryp otyrǵan el Táýelsizdigimen túıdeı qurdas teatrdyń taǵylymdy ta­rı­hyna qysqasha sholý jasaý­men sabaqtady, ujymnyń al­daǵy josparlarymen bólisti: – 1991 jyldyń qarashasynda shy­myldyǵy  Ǵ.Músirepovtiń áıgi­li «Aqan seri – Aqtoqty» tra­­­ge­­dııasymen túrilgeli beri, Qa­­lı­bek Qýanyshbaev atyndaǵy Mem­­­lekettik akademııalyq qa­zaq mý­zy­kalyq drama teatry ta­rıh qoı­naýyna kórkemdik bıi­gi­men jol tartqan qanshama qoıy­lym­dy sahnalady. Teatr ujymy klas­sıkalyq óner týyndylaryn za­man­ǵa saı jańartyp, reper­týa­ryn ulttyq jáne álemdik dra­matýr­gııamen tolyqtyryp ke­ledi. Sonyń biri de biregeıi – bú­gin ózderińiz tamashalaǵan «Abaı» tragedııasy. Alys-jaqyn she­tel­derdegi jáne qazaqstandyq fes­tıvaldarda top jaryp, san már­te júldeli oraldy. 2011 jyly «Mem­lekettik aka­demııalyq teatr» mártebesin aldy. Endi mine, kúni keshe Elb­a­sy­­myz Nursultan Ábishuly Na­zar­baev jańa teatr ǵımaratyn ashyq dep jarııalady. Teatrdyń úlken sahnasynda M.Áýezovtiń «Abaı» qoıylymynyń úzindisin tamashalap, teatr ártisterine rıza­shylyǵyn bildirip, shyǵar­ma­shylyq tabys tiledi. Álem bo­ıynsha óner oshaqtary jabylyp jatqanda, Qazaqstandaǵy teń­dessiz teatr ǵımaratyn ashý Mem­leketimizdiń ónerge qurmeti, qol­daýy dep bilemiz. Bul álbette ujy­mymyzǵa shyǵarmashylyq sha­byt pen úlken serpilis syılady. Memleketimiz tarapynan kórsetilip jatqan osyndaı ólsheý­siz qurmetke saı bizdiń de aldaǵy ýaqytta halqymyzǵa usynar shy­ǵar­mashylyq jańalyqtarymyz kóp, – dep aǵynan jaryldy teatr dırektory.

Iá, qallekılikter úshin bul maý­sym jańalyqtar men tyń izde­­nisterdiń maýsymy bol­maq. Teatr­dyń úlken sahnasy men kame­ralyq zalynda qatar oınalatyn qyzyqty qoıylymdarynan bólek, jyl basynda Q.Qýanyshbaev teatry janynan ashylǵan jastardyń laboratorııalyq ortalyǵynyń da izdeniske toly jańashyl qoıy­lymdary kórermenniń rýhanı demalýyna qaltqysyz qyzmet eteri sózsiz.