«Myń bir túndi oqydyńyz ba, myrza?..»

Budan jıyrma jyldan astam buryn sol kezdegi Ishki ister mınıstri Qaıyrbek Súleımenov generaldyq mýndırin sheship tastap, kádimgi jolaýshy keıpine enip, jemis toly júk avtomobılimen О́zbekstan shekarasynan Almatyǵa deıin jasyryn tekserý joryǵyn jasaǵany jadymyzda. Jolshybaı óz qaramaǵyndaǵy memlekettik avtoınspeksııa qyzmetkerleriniń para­qor­lyǵyna kóz jetkizgen mınıstr ile tıisti sharalardy qoldanǵandyqtan, jol boıyndaǵy júgensizdik biraz ýaqyt saıa­byr­syǵan. Alaıda keıin «kón quryssa, qal­pyna barady» degendeı, MAI ınspektorlary eski «ánine» qaıta basqan. Muny Qaıyrbek Shoshanuly sııaqty qupııa tekseris júrgizgen belgili jýrnalıster Beısen Quranbek pen Erjan Súleımenov jasyryn kameraǵa túsirip, áshkerelegen bolatyn. Olar Almaty men Shymkent qa­la­lary arasynda qatynaıtyn avtobýs júrgizýshilerinen stasıonarlyq beketterde jol polıseılerimen sybaılasqan bireýler «eki jaqqa da tıimdi alym» jı­naıtyndyqtan, salynbaǵan aıyppul ese­binen memleket qazynasy aı saıyn ondaǵan mıllıon teńgeden qaǵylatynyn aıtyp, dabyl qaqqan. Osyndaı bir rettik tekserister jóndi nátıje bermeıtinin túsingen IIM basshylyǵy keıin kúre joldardyń boıyn­da­ǵy sybaılas jemqorlyq uıasyna aınalǵan stasıonarlyq beketterdiń kóbin alyp tas­taý týraly sheshimge kelgeni málim.

Jaqynda Sıfrlyq damý, ınnovasııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstri Baǵdat Mýsın ózi mamandandyrylǵan Halyqqa qyz­met kórsetý ortalyǵyna eshkimge ja­rııa­­lamaı, júrgizýshi kýáligin alý úshin em­tıhan tapsyratyn qarapaıym azamat retinde barǵanynda aldynan quraq ushyp qarsy alǵan «kómekteskish» deldaldar shyǵa kelgenin jýrnalıster aldynda ashyq aıtty. Solar arqyly emtıhan tapsyrmaı-aq júrgizýshi kýáligin alýǵa bolatynyna kózin jetkizgen mınıstr endi Halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtarynyń jumysyna baqylaýdy kúsheıtýdi uıǵardy. Vedomstvo basshysy jol qozǵalysy erejelerinen habary shamaly adamdardyń kólik júrgizý qu­qyǵyna ıe bolyp, ózine jáne ózge jolaý­shy­larǵa úlken qaýip týǵyzyp otyr­ǵan­dy­ǵynyń kiltıpany júrgizýshi kýáligin alý úshin emtıhan tapsyrý tártibin buzýda ekenin anyqtaǵan. Iаǵnı olar úshin basqa bireýlerdiń emtıhan tapsyrýyna jol be­ri­lip kelgen. Sondyqtan mınıstrlik al­da­ǵy ýaqytta júrgizýshi kýáligin alý úshin teorııalyq emtıhan tapsyrý kabınetterine bıometrııalyq sáıkestendirý quraldaryn ornatpaqshy. Oǵan deıin Baǵdat Mýsın Halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtaryn qu­pııa tekserýdi jalǵastyra bermekshi.

Sıfrlyq damý, ınnovasııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstriniń osy bas­tamasy qazir qoǵamdaǵy qyzý áńgimege arqaý bolyp, qoldaý taýyp otyr. Sonymen qatar jurtshylyq tarapynan «Nege basqa mınıstrler men ákimder de kózboıaýshylyqty doǵaryp, shynaıy jaǵdaıdy bilip, tıisti den qoıý sharalaryn qabyldamaıdy?» degen saýal da týyndap tur.

Shynynda da, óńirlerge qyzmet babymen barǵan mınıstrler de, aýdandardy aralaǵan oblys ákimderi de kóbinese aldyn ala kelisilgen «ssenarııler» bo­ıynsha ózderindeı mártebeli meımandarǵa kórsetýge ádeıilep daıyndalǵan obek­ti­lerge ǵana at basyn buryp, tań-tamasha bolyp júretini jasyryn emes. Osy rette kezinde bir oblys basshysynyń res­pýb­lıkalyq semınar ótkizýge daıyndyq jónin­degi jıyndy qorytyndylaı kele: «Sizder muny kózboıaýshylyq dep oılama­ńyz­dar, bul – bizdiń qolymyzdan ne keletinin kórsetý», dep kúlgeni esimizge tústi. Osylaısha, «ja­man­dyqty jasyryp, jaq­sylyqty asyrýdy» sheneýnikterdiń kóbi ádetke aınaldyrǵan sııaqty. Al mun­daı kózboıaýshylyqty qup kórmeı, qasyna tipti kómekshisin de ertpesten, jalǵyz júrgizýshisimen birge shalǵaıdaǵy sharýa­shylyqtardy aralap, kózine túsken kemshi­likterdi dereý túzetken keıbir bedeldi basshylar jaıly ańyzǵa bergisiz áńgimeler áli kúnge el aýzynda júr.