Biregeı balet úlgisi

Qazaq ulttyq horeografııa akademııasy Temps lié II kásibı horeografııalyq oqý oryndarynyń halyqaralyq festıvalin kórnekti baletmeıster Marıýs Petıpanyń «Kishkentaı jaýhar» atalǵan spektaklimen ashýynyń ma­ńyzy erekshe. Atalǵan aka­de­mııanyń rektory Alty­naı Asylmuratova álemdik deń­geıdegi balettiń ereksheligine toq­tala kelip: «Marıýs Petı­panyń osy sońǵy týyndysy úlken teatrlar sahnasyn­da qoıylmaǵan, biraq ol týra­ly estelik saqtalǵan. Mine, ǵasyrdan astam ýaqyt ót­ken soń kóptegen talantty adamnyń kúsh-jigeriniń arqasynda biz osy spektakldi qaıta jańǵyrtyp, kórermen qaýymǵa syıǵa tartyp otyrmyz», dep atap ótti.

Balet lıbrettosyn ho­reo­graf Vasılıı Medve­dev pen Iаna Temız − Ivan Vse­volojskııdiń túpnus­qa­lyq lıbrettosy negizinde qaı­ta jasaǵan. Balet horeografııasy is júzinde joǵalyp ketkendikten, ony talantty horeograf Vasılıı Med­vedev elimizde sahnalaý úshin qaıta ázirledi. Orkestr par­tı­týrasynyń avtory, mý­zykant ári mýzykalyq óń­deýshi Dáýlet Shákirov. Qo­­ıylymǵa arnalǵan kos­tıým­derdi Imperator teatr­la­­ry­nyń dırektory Ivan Vse­volojskııdiń eskız­­­deri ne­gizinde sýretshi Natalıa Pro­tasova daıyndasa, sseno­gra­fııa avtory Jandos Oma­rov.

«Bul balette men klas­sı­kalyq bıdiń barlyq túr­lerin kórsetýge kúsh saldym, atap aıtsam, úlken ansamblder, pa-de-sız, pa-de-katr, pa-de-trýa, adajıo, varıasııalar. Men balettiń ádemi, serpindi jáne zamanaýı bolyp shyǵýyn qaladym. Petıpanyń da júz jyldan astam ýaqyt buryn jasalǵan kez kelgen baletti qoıýy da ekitalaı edi. О́ner damyp keledi, bul jandy jáne úzdiksiz prosess» deıdi qoıýshy-horeograf Vasılıı Medvedev.

Al ártistermen birlesip jumys júrgizgen, qoıýshy-horeograftyń assıstenti Sta­nıslav Fechonyń sózine zer salsaq, ol umytylǵan balet­terdi qalpyna keltirý – horeograf úshin úlken tájirıbe ekendigin aıtady.

«Raýshan gúli men kóbe­lektiń romany» − bul uly horeograftyń shyǵarmashy­lyq murasyn saqtaýdyń, ony neoklassıkalyq rýhta qaıta oılastyrýdyń úlgisi deımin. Sondyqtan ony álemdik balet óneriniń damýyna qosqan úles dep bilemin. Dálirek aıtqanda, Qazaq ulttyq horeografııa akademııasynyń oqýshylary jáne talantty jas oryndaý­shylarmen jumys – eskilik pen jastyq shaqtyń ǵana emes, balet óneriniń ótkeni men bo­la­shaǵynyń sımvoldyq úıle­simi boldy» dedi ol.

О́nersúıer qaýymdy qýa­nyshqa bólegen qoıylymǵa Qazaq ulttyq horeografııa akademııasynyń ustazdary men oqýshylary qatysyp, ondaǵy basty partııalardy – Kamıla Shahmanova, Hvan Amır, Amına Kısembaeva, Lımara Aıdarova jáne Alına Zyrıanova sheber oryndady. Qysqasy, emosııalyq áserge toly tamasha oryndaý tehnıkasy jas balet ártisterine sahnada umytylmas beıneler jasaýǵa múmkindik berdi.