Keńestik totalıtarlyq ıdeologııanyń qatań qyspaǵyna qaramastan Qazaqstan tarıhynyń aıshyqty betterin ashyq jazyp ketken akademık Manash Qozybaevtyń eńbekteri búginde otandyq ǵylym úshin asa qundy. Qozybaev fenomeniniń ereksheligi táýelsiz Qazaqstan halqynyń jańa tarıhı kezeńdegi dúnıetanymy men kózqarastarynyń qalyptasýyna ıdeıalyq turǵydan yqpal etýimen tyǵyz baılanysty.

Ulttyq Ǵylym akademııasy jáne Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologııa ınstıtýtynyń uıymdastyrýymen Manash Qozybaevtyń týǵanyna 90 jyl tolýyna oraı ótken «Akademık M.Qozybaev jáne otandyq tarıh ǵylymynyń zamanaýı tujyrymdalýy» atty halyqaralyq ǵylymı-teorııalyq konferensııada ǵalym eńbekteriniń mańyzy men otan tarıhynyń ózekti máseleleri talqylandy.
Keńestik kezeńniń aýyrtpalyǵyn halqymen birge kótergen akademık Manash Qozybaev qoǵamdyq-saıası oqıǵalardy basynan ótkere otyryp, tulǵalyq turǵydan qalyptasty. Tarıhshy mamandar osy oqıǵalardyń barlyǵy ǵalymnyń eńbekterinde tereń zerttelgendigin aıtady. Ǵalymnyń jazbalarynda ákesi men anasyna, týystary jáne ustazdaryna degen zor iltıpat baıqalady. Qanshama daryndy joldastarynyń joqshylyqtyń taýqymetine ushyrap, ómirden erte ótip ketkendigine qatty kúızeledi. Manash Qozybaev tarıhshy ǵana emes, ardaqty adamdardyń jaqsylyǵyn eńbekterine arqaý ete otyryp, jalyndy pýblısıst, jankeshti qaıratker retinde tanyldy. Ult ulaǵatynyń jarshysy retinde, tarıhtyń aqıqatyn aq qaǵaz betine túsirip, uǵynyqty tilmen jetkize bilgen ǵylymı stıli arqyly oqyrmanyn jaqyn tarta bildi.
Alqaly jıyn barysynda Tarıhnama, derektaný jáne zamanaýı metodologııa kabınetine akademık M.Qozybaevtyń esimi berildi. Kabınettiń ashylýyna elimizdiń belgili tarıhshylary, sonymen birge akademık Dosmuhamed Kishibekov, tarıh ǵylymdarynyń doktory Saǵymbaı Qozybaev, UǴA korrespondent-múshesi Erden Qajybek, tarıh ǵylymdarynyń doktory Ilııas Qozybaev jáne ınstıtýt qyzmetkerleri qatysty.
Is-sharaǵa Izraılden tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty I.Malıar, О́zbekstannan tarıh ǵylymdarynyń doktory D.Alımova, Germanııanyń Shtýtgart qalasyndaǵy Steinbeis ýnıversıtetinde dýaldy bilim berý jobasynyń jetekshisi Á.Balapanova, akademık B.Kómekov, Memleket tarıhy ınstıtýtynyń dırektory E.Ábil, Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologııa ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri Q.Aldajumanov, akademık H.Ábjanov, UǴA korrespondent-múshesi M.Ábýseıitova, taǵy basqa ǵalymdar qatysyp, ǵalymnyń ómir joly, zertteýleri haqynda oı qozǵady.
Eńbek jolyn Qostanaı pedagogıkalyq ınstıtýtynan bastaǵan ǵalym Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologııa ınstıtýtynda dırektorlyq qyzmette boldy. Sanaly ǵumyryn ǵylymǵa arnaǵan akademık keńestik kezeńde II Dúnıejúzilik soǵys jyldaryndaǵy Qazaqstan tarıhyn zerttedi. Osy oraıda ǵalymnyń «Uly Otan soǵysy jyldaryndaǵy Qazaqstan Kompartııasy», «Qazaqstan – maıdan arsenaly» eńbekterin ǵylymı qaýymdastyq joǵary baǵalaǵany belgili.
Sosıalıstik júıeniń joıylýyna baılanysty qazaqstandyq tarıh ǵylymynyń teorııalyq-metodologııalyq máselelerin qaıta qarap, jańa tarıhı tanym qalyptastyrý qajettiligi týyndaǵan kezeńde tarıhty jazýda, zertteýde ózekti máselelerge jańa kózqarastar turǵysynan qarap, derbes, tyń oı-pikirler men tujyrymdar túıindeý mindeti turdy. Alaıda táýelsiz, sony tujyrymdar jasaý kóptegen qıyndyqqa soqtyrdy. Jańa baǵytta tól tarıhymyzdy jazý, táýelsiz ádistemeni qalyptastyrý uzaq ýaqytqa sozyldy. Osy tusta tarıhshylarǵa oı salyp, ǵylymı arnanyń aǵysyn obektıvti jolǵa burýǵa umtylǵan birli-jarym ǵalymdardyń qatarynda tyńnan jol salǵandardyń biri akademık Manash Qozybaev bolatyn.
Qazaqstan óziniń táýelsizdigine qol jetkizgennen keıin buryn ǵylymda birshama kúdik týdyryp kelgen máseleler qaıta zerttelip, zerdelene bastady. Máseleni tarıhnamalyq turǵyda taldaǵan zertteýler dúnıege keldi. Qazaqstannyń Reseı ımperııasy quramyna enýi negizinen tarıhı oqıǵalar men úrdister aýqymynda zertteý qubylysy ǵylymnan kórinis tapty. Qazaqstannyń Reseı bodandyǵyn qabyldaýy shynaıy túrde, tarıhı oqıǵalardyń sabaqtastyǵy turǵysynda taldandy. Sonymen qatar jańa tarıhı tanym men shyndyq negizinde qaıta qarap, jarııalanǵan zertteýlerde kóshpeli jáne jartylaı kóshpeli qazaq sharýalaryn otyryqshylyqqa kóshirý kúshpen is-júzine asyrylǵandyǵy, onyń barysynda kóptegen qatelik pen burmalaýshylyqqa, asyra silteýge jol berilgendigi, saldary asharshylyq pen jat ólkege qonys aýdarýǵa ákelip tiregendigi ashyq aıtyldy. Keńes dáýirinde bandıttik, qaraqshylyq dep aıdar taǵylyp, tańba basylyp kelgen halyqtyq bas kóterýler men «búlikterdiń» shynaıy sıpaty anyqtaldy.
Ǵalymnyń tabandy eńbeginiń nátıjesinde tarıh ǵylymynda tyń taqyryptar ashylyp, zertteýler jasaldy. Bul eńbekter búginde el táýelsizdigine arnalǵan tarıhı hám rýhanı mura retinde qundy. Sanaly ǵumyryn ulttyń qamy men bolashaǵyna arnaǵan akademıktiń artynda 800-den astam súbeli eńbek qaldy. Búginde jeke ǵylymı mektebi qalyptasqan ǵalymnyń elimizben qatar Qytaı, Mońǵolııa, О́zbekstan, Reseıde júzge jýyq shákirti jemisti eńbek etip júr.
ALMATY
Koronavırýstan emdelip jatqan 9 naýqastyń jaǵdaıy óte aýyr
Koronavırýs • Búgin, 10:45
1737 adam koronavırýs ınfeksııasynan jazylyp shyqty
Koronavırýs • Búgin, 10:10
Búgin 3 qalada aýa sapasy nasharlaıdy
Aýa raıy • Búgin, 09:38
Bir táýlikte 1239 adamnan koronavırýs anyqtaldy
Koronavırýs • Búgin, 09:05
Oral qalasynda áýe reısteri qaıta iske qosylady
Qoǵam • Keshe
«Qaırat» Qazaqstan kýbogynyń shırek fınalyna joldama aldy
Fýtbol • Keshe
Aldaǵy kúnderi elimizdiń basym bóliginde aptap ystyq bolady
Aýa raıy • Keshe
Atyraý oblysynda jol apatynan bir adam kóz jumdy
Oqıǵa • Keshe
О́tepbergen Álıev Islam oıyndarynda qola júlde jeńip aldy
Aýyr atletıka • Keshe
Aqtóbe oblysynda Pfizer vaksınasy taýsyldy
Aımaqtar • Keshe
Túrkistanda taksı júrgizýshisinen 10 keli esirtki tárkilendi
Aımaqtar • Keshe
Búgin fýtboldan Qazaqstan kýbogynyń altynshy týry bastalady
Fýtbol • Keshe
Oralda turǵyn úı aýlasynan esirtki zerthanasy tabyldy
Aımaqtar • Keshe
Baqytgúl Hamenovaǵa qatysty sot 5 qyrkúıekte jalǵasady
Qoǵam • Keshe
Abaı oblysy Qarjy basqarmasynyń basshysy taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Keshe
Úkimet basshysy elordadaǵy qurylys nysandaryn tekserdi
Úkimet • Keshe
Qazalyda Ǵ.Muratbaev atyndaǵy jastar syılyǵy tapsyryldy
Qoǵam • Keshe
Shymkentte esirtkini poshta arqyly joldaǵan azamat 5 jylǵa sottaldy
Aımaqtar • Keshe
Iemende sý tasqynynan 77 adam qaza tapty
Álem • Keshe
Tarazda Qonaev eskertkishi boı kóterdi
Aımaqtar • Keshe
Qyzylordada sekseýildi zańsyz kesken turǵyn ustaldy
Qoǵam • Keshe
Zúlfııa Chınshanlo Islam oıyndarynda altyn medal enshiledi
Aýyr atletıka • Keshe
Qazaqstanda qansha adam vaksına aldy
Koronavırýs • Keshe
Qytaı aýmaǵynda jer silkinisi tirkeldi
Álem • Keshe
2133 qazaqstandyq koronavırýstan jazylyp shyqty
Koronavırýs • Keshe
Elimizde 1452 adamnan koronavırýs anyqtaldy
Koronavırýs • Keshe
О́tepbergen Álıev Islam oıyndarynyń qola júldesin jeńip aldy
Aýyr atletıka • 12 Tamyz, 2022
Elordadaǵy aınalma joldan atys qarýlary tabyldy
Oqıǵa • 12 Tamyz, 2022
Jansel Denız Islam oıyndarynyń qola júldegeri atandy
Sport • 12 Tamyz, 2022
Almaty oblysynda 1 jasar balany avtobýs basyp ketti
Oqıǵa • 12 Tamyz, 2022
Elordada kólik qozǵalysy ishinara shekteledi
Elorda • 12 Tamyz, 2022
IIDM basshysy qurylysshylardy kásibı merekesimen quttyqtady
Qazaqstan • 12 Tamyz, 2022
«Jer amanaty» komıssııasynyń «jedel jelisine» myńǵa jýyq ótinish tústi
Qazaqstan • 12 Tamyz, 2022
Darhan Qydyráli Majarstan Parlamentiniń arnaıy sessııasyna qatysty
Álem • 12 Tamyz, 2022
Krıstına Ovchınnıkova Túrkııadaǵy Islam oıyndarynda qola ıelendi
Jeńil atletıka • 12 Tamyz, 2022
Atyraý oblysynyń Qyzylqoǵa aýdanyna jańa ákim keldi
Taǵaıyndaý • 12 Tamyz, 2022
Uqsas jańalyqtar