Ekomınıstrliktiń kadr saıasaty qalaı júrýde?

 2021 jyldyń 26 aqpanyndaǵy № 522 Jarlyǵymen bekitilgen «adamdar – eń aldymen adamdar» modelin qurý tujyrymdamasyn baǵyt-baǵdar retinde aıqyndady.

Osy tujyrymdamaǵa sáıkes búgingi kúni búkil álem týrbýlenttilik, ósip kele jatqan qubylmalylyq, áleýmettik, ekonomıkalyq jáne saıası damýdyń belgisizdigi dáýirine aıaq basty.

Damyǵan elderde aýqymdy syn-qaterlerdi eńserý barysynda memleketke degen qoǵamdyq senim, onyń ózgeristerge daıyndyǵy máselesi erekshe mańyzǵa ıe bolýda. Neǵurlym tıimdi memlekettik basqarýǵa, azamattardyń basqarýshylyq sheshimder qabyldaýǵa qatysýyna qoǵam talabyna kóshýde.

Bul rette, memleket pen qoǵamnyń talabyna jaýap berý úshin Mınıstrliktiń personaldy basqarý qyzmetine úlken mindetter júkteledi.

Personaldy basqarý qyzmeti óz quzyreti sheginde elimizdiń memlekettik qyzmet týraly zańyna sáıkes memlekettik organnyń qurylymdyq bólimsheleriniń memlekettik qyzmet salasyndaǵy zańnamasyn oryndaýy jónindegi qyzmetin úılestiredi.

Budan bólek, tártiptik, konkýrstyq jáne kadr máseleleri jónindegi ózge de komıssııalardyń qyzmetin uıymdastyrady. Memlekettik ákimshilik qyzmetshilerdiń jumysyn baǵalaýdy júrgizý, konkýrstyq irikteý, memlekettik qyzmetshilerdi qyzmet babynda ilgeriletý, qyzmettik tergep-tekserý, memlekettik qyzmetshilerdi tártiptik jaýaptylyqqa tartý, memlekettik qyzmetshilerdi qyzmetten shyǵarý rásimderiniń saqtalýyn qamtamasyz etedi.

Sonymen qatar, kadrlardy irikteý uıymdastyryp, memlekettik qyzmetshilerdiń memlekettik qyzmetti ótkerýine baılanysty qujattardy resimdeıdi, memlekettik qyzmetshilerdiń derbes derekterin, memlekettik ákimshilik qyzmetshilerdiń jumysyn baǵalaý jáne oqýdan ótý nátıjeleri týraly málimetterdi, onyń ishinde memlekettik qyzmet personaly boıynsha avtomattandyrylǵan biryńǵaı derekqorda (aqparattyq júıede) esepke alýdy júzege asyrady. Memlekettik qyzmette bolýǵa baılanysty shekteýlerdiń saqtalýyn qamtamasyz etýde. Memlekettik qyzmetshilerdiń taǵylymdamadan ótýin, tálim alýyn, jumysyn baǵalaýdy, olardy daıarlaýdy, qaıta daıarlaýdy jáne biliktiligin arttyrýdy belgilengen merzimderge sáıkes uıymdastyrady, memlekettik qyzmetshilerdi kótermeleýdi qoldaný tártibin ázirleıdi.

Personaldy basqarý qyzmeti memlekettik organnyń basqa qurylymdyq bólimshelerinen uıymdyq jaǵynan derbes bolady, apparat basshysyna tikeleı baǵynady.

Memleket basshysy Q.K. Toqaevtyń 2022 jylǵy 11 qańtarda Parlament Májilisiniń otyrysynda bergen tapsyrmasyna sáıkes, qazirgi tańdaǵy memlekettik qyzmetshiler sanynyń ońtaıly bolýyna baılanysty Mınıstrliktiń qurylymy jáne shtat sanyna qysqartý jumystary toqtatý maqsatynda, Premer-Mınıstrdiń tapsyrmasyn oryndaý maqsatynda memlekettik apparatta shtat sanyn ońtaılandyrý jáne eńbekaqy tóleýdiń jańa júıesin engizý boıynsha jol kartasynyń 9-tarmaǵyna sáıkes, Mınıstrlik 2021 jyly memlekettik qyzmetshilerdiń sanyn 15%-ǵa qysqartý jumystaryn júrgizdi. Nátıjesinde shtat sany 248 birlikke qysqartyldy.

Budan bólek, Prezıdenttiń «Memlekettik organdar men kvazımemlekettik sektor sýbektileriniń shtat sanynyń lımıtterin ońtaılandyrýdyń keıbir máseleleri týraly» 2021 jylǵy 28 shildedegi № 633 Jarlyǵyna sáıkes kvazımemlekettik sektordy qysqartý tapsyrylǵan.

Atalǵan Jarlyqty oryndaý maqsatynda, 2021 jyly qyzmetkerler 15 % qysqartyldy. Aǵymdaǵy jyly ákimshilik-basqarý personalyn (budan ári - ÁBP) 10 % qysqartý josparlanyp otyr.

Jalpy, memlekettik qyzmettegi qosalqy qyzmetterdi ortalyqtandyrý boıynsha jumystar júrgizilip, personalmen jumys qyzmetin Mınıstrliktiń deńgeıinde, al Orman sharýashylyǵy jáne janýarlar dúnıesi, Sý resýrstary, Balyq sharýashylyǵy komıtetterinde qarjy qyzmetteri komıtet deńgeıinde ortalyqtandyryldy.

Nátıjesine súıensek, qosalqy qyzmetterdi ortalyqtandyrý nátıjesinde 28 laýazym qysqartyldy.

Osyǵan oraı, vedomstvolar men onyń aýmaqtyq bólimshelerinde personaldy basqarý qyzmetteri qarastyrylmaǵan.

Jalpy Mınıstrlikte, vedomstvolarda jáne olarǵa qarasty oblystarda, Nur-Sultan, Almaty jáne Shymkent qalalarynda oranlasqan 52 qurylymdyq bólimsheleri bar.   

Bul rette, Mınıstrliktiń shtattyq sany 1411 birlikti quraıdy, shtatpen qamtamasyz etilýi – 93,5%, aýysymdylyǵy 3,6% qurap, «taza aýysymdylyq» 2,9% quraıdy. Qyzmetkerlerdiń jumystan bosatylýynyń negizgi sebepteriniń biri jeke sektorǵa ketý.

Mınıstrliktegi bos laýazymdarǵa 78 ret konkýrstar ótkizilip, oǵan qatysqan 235 úmitkerden 130 adam qabyldandy, onyń ishinde mansaptyq ósý boıynsha merıtokratııa prınsıpimen 36 adam basshylyq laýazymdarǵa taǵaıyndaldy.

Búgingi kúni jańa úsh oblystyń qurylýyna baılanysty Mınıstrliktiń aýmaqtyq bólimshelerin qurýǵa arnalǵan qajetti shtat sandary boıynsha Ulttyq ekonomıka mınıstrligimen jumystar júrgizilip, qosymsha 75 birlik boıynsha, Mınıstrlik, Úkimettiń bekitken Josparyna sáıkes óz Algorıtminiń bekitip, tıisti jumystardy júrgizýde.

Sonymen qatar, 2020-2021 jyldarda merıtokratııa prınsıpi boıynsha 188 qyzmetker, onyń ishinde: 2020 jyly – 105 qyzmetker, 2021 jyly – 83 qyzmetker mansabynda joǵarylanǵanyn atap ótý qajet.

Merıtokratııa prınsıpi Mınıstrlikke óz kadrlardy daıarlaýǵa múmkindik beredi. Prezıdent Joldaýynda atap ótilgendeı, jumysqa qabyldaý merıtokratııa prınsıpi negizigi quraýshy kúshi bolýy kerek.

Sonymen qatar, jańadan memlekettik qyzmetke ornalasqan jáne basshylyq laýazymdarǵa taǵaıyndalǵan qyzmetshiler biliktiligin arttyrý jáne qaıta daıarlaý kýrstarynan ótýge mindetteledi.

Jalpy Mınıstrlikte 9 qyzmetshi «Bolashaq» baǵdarlamasynyń jáne 21 qyzmetshi Memlekettik basqarý akademııasynyń túlekterin quraıdy (2,3%).

Memlekettik basqarý júıesine jastar kadrlaryn usyný, jaýapty, basshylyq laýazymdarǵa rezervshilerdi ornalastyrý boıynsha Memleket basshysynyń  tapsyrmasyn júzege asyrý maqsatynda Mınıstrliktiń basshylyq laýazymdaryna rezervten 4 adam qabyldandy.  

Sonymen qatar, Mınıstrlikpen osy baǵytta jumys odan ári jalǵastyrylatynyn jáne aǵymdaǵy jyldyń shilde aıynda Memlekettik qyzmet isteri agenttigimen jiberilgen kestege sáıkes rezervshilerimen kezdesý josparlanyp otyrǵanyn habarlaımyz.

Memlekettik qyzmet aıasyndaǵy zańnamanyń talaptary negizinde «B» korpýsy memlekettik qyzmetkerleriniń rotasııasy júzege asyrylady.

2021 jyly Mınıstrliktiń 8 aýmaqtyq bólimshe basshylarynyń rotasııasy boıynsha tıisti jumystar júrgizildi. Bıylǵy jyly Mınıstrliktiń ortalyq apparatynyń departament basshylary, vedomstvo basshylarynyń orynbasarlary men aýmaqtyq bólimshe basshylary boıynsha 20 qyzmetshilerdiń rotasııasy josparlanǵan. 

Rotasııa memlekettik qyzmetti ótkerý barysynda kásibı áleýetti tıimdi paıdalanýdy qamtamasyz etý jáne basqarýshylyq quzyrettiligin arttyrý maqsatynda ótkiziledi.   

Negizi rotasııa júrgizýdiń negizgi maqsaty: memlekettik organdar qyzmetiniń tıimdiligin arttyrý, oblystardy, respýblıkalyq mańyzy bar qalalardy, astanany, oblystardyń ákimshilik ortalyǵy bolyp tabylatyn qalalardy, oblystyq mańyzy bar qalalardy, oblystardyń aýdandary men qalalardaǵy aýdandardy damytý; sybaılas jemqorlyq quqyq buzýshylyqtardyń profılaktıkasy; memlekettik qyzmetshilerdiń kásibı áleýetin jáne basqarý tájirıbesin tıimdi paıdalaný jáne memlekettik qyzmetshilerdi kásibı damytý jáne olardyń basqarý quzyretterin jetildirý bolyp tabylady.

Sonymen qatar, personaldy basqarý qyzmeti kúndelikti eńbek tártibiniń saqtalýyn qamtamasyz etý maqsatynda memlekettik qyzmetkerlerdiń ǵımaratqa kirip-shyǵýyn arnaıy júıe arqyly baqylap otyrady. Jumys ýaqytynan tys jumys atqarý derekteri boıynsha monıtorıng júrgizedi.

Osy oraıda kadr qyzmeti salasyndaǵy kúrdeli máselelerdiń biri oryndaýshylyq tártiptiń saqtalmaǵandyǵy úshin tergep-tekserýler júrgizip, tártiptik jaýapkershilikke tartý boıynsha usynystar engizedi.  

Bıyl Mınıstrliktiń, vedomstvolardyń onyń qurylymdyq bólimsheleri qyzmetshileriniń quqyqqa qarsy áreketterine baılanysty 363 qujat tústi. Onyń 49 boıynsha qyzmettik tergep-tekserýler júrgizilmesten olardyń kelisimderi boıynsha tártiptik jazaǵa tartyldy, onyń ishinde basshylyq laýazymdaǵylar sany 12, basqa laýazymdarda 37 qyzmetshi tártiptik jazaǵa tartyldy. Jaýapkershilik túrleri boıynsha: eskertý – 32, sógis -14, qatań sógis -3.

Al, tıisti qyzmettik tergep-tekserý júrgizilgen quajttar negizinde 58 qyzmetshige tártiptik jaza qoldanyldy.  Jaýapkershilik túrleri boıynsha: eskertý –32, sógis -15, qatań sógis -5, qyzmetke tolyq sáıkes kelmeýi – 6. Onyń ishinde 4 qyzmetker Ádep normalaryn buzǵandyǵy úshin tártiptik jaýapkershilikke tartyldy (eskertý –1, sógis -1, qatań sógis -2). 223 qyzmetkerge tártiptik jaza qoldanbaý týraly sheshim qabyldandy.

Sonymen qatar, álem nazaryn ózine aýdarǵan qaýipti jáne ózekti máselelerdiń biri – sybaılas jemqorlyq bolsa, sol sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúresti odan ári kúsheıtý máseleleri boıynsha zań qabyldanyp, júzege asyrylýda.

Minez-qulyq standarttary jańa sapaly deńgeıge kóterilip kele jatqanyn atap ótý kerek, memlekettik qyzmetshilerden joǵary jaýapkershilikti jáne minez-qulyqty ózdiginen baqylaýdy talap etedi, bul tutastaı alǵanda memlekettik qyzmettiń ımıdjine oń áser etedi.

Mınıstrlik qyzmetkerleriniń etıkalyq jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy sanasyn qalyptastyrý jónindegi jumys turaqty negizde jáne memlekettik qyzmette ádeptilikti arttyrý jónindegi jumys jospary sheńberinde atqarylýda. Zańdy qurmetteý-bul memlekettik qyzmet qyzmetkerleriniń moraldyq sanasynyń mańyzdy qaǵıdasy, ony oryndaý tek qyzmettik mindet qana emes, sonymen birge moraldyq paryz.

Mekememizdiń qyzmetkerleriniń etıkalyq jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy sanasyn qalyptastyrý jónindegi jumys turaqty negizde jáne memlekettik qyzmette ádeptilikti arttyrý jónindegi jumys jospary sheńberinde jalǵastyrylatyn bolady.

«Jasyl vedomstvanyń» aldynda qoıylǵan maqsattardy oryndaý úshin kásibı mamandarmen qamtamasyz etýge Mınıstrliktiń kadr qyzmetinde barlyq múmkindekter bar. Sonymen birge, memlekettik organnyń jumys tıimdiligin arttyrý boıynsha barlyq qajetti sharalar qabyldanyp otyr.

Búgingi kúni:

kadr saıasaty - Mınıstrliktiń damý baǵyty, qabyldaǵan sheshimderi, maqsattary jáne prınsıpteri jáne odan týyndaıtyn norrmalary men ólshemderi júıesi.

Kadrlyq strategııa – personalmen jumys isteýdiń negizgi prınsıpteriniń, erejeleriniń jáne maqsattarynyń jıyntyǵy.

Kadrlyq saıasattyń maqsaty – qajetti sapany ońtaılandyrý, saqtaý jáne damytý, ıaǵnı kadr qyzmeti júzege asyratyn negizgi prınsıpterdiń jıyntyǵy, personalmen jumys isteýdegi negizgi baǵyt baǵdary.

Osy turǵyda personaldy basqarý qyzmetiniń basty roli Mınıstrlik jáne onyń qyzmetshileriniń maqsattary men basymdyqtaryn biriktirýge yqpal etetin maqsatty máselesi.

Kadr saıasatynyń negizgi obektisi – sapaly jáne bilikti kadrlar bolyp tabylady. Personaldy basqarý qyzmeti árbir memlekettik mekemeniń qozǵaýshy kúshi jáne negizgi quramy.

Kadr saıasatyn jaqsartý maqsatynda, basty baǵyttarymyzdyń biri – mansaptyq ósý boıynsha merıtokratııany ulǵaıtý, taza aýysymdylyq kórsetkishin tómendetý jáne ony ońtaılandyrý.  Mınıstrlikti bilikti mamandarmen tolyqtyrý jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy noldik tózimdilikti ustaný bul bizdiń basym baǵytymyz.

Asqar ESTIBAEV,

QR EGTRM Kadr jumysy

departamentiniń dırektory