«Alashtyń Aqtoqtysyna» arnalǵan festıval

Festıvaldiń saltanatty ashylýyna qatysqan Mádenıet jáne sport mınıstri Dáýren Abaev ataýly óner dýmanynyń mańyzdylyǵyna toqtalyp, aktrısanyń ónerdegi ónegeli eńbegi týrasynda tu­shymdy oılaryn ortaǵa saldy.

– Sholpan Jandarbekova – ulttyq teatr jáne kıno óneri tarıhynda óshpes iz qaldyrǵan erekshe tulǵa. «Abaı joly», «Dala úni», «Mahabbat týraly poema» jáne basqa da fılmderde oınaǵan. Sondaı-aq teatr sahnasynda 300-ge jýyq obrazdy kemeline keltire somdap, sahna salasynda óshpes iz qaldyrǵan ártis. T.Júrgenov atyndaǵy qazaq ulttyq óner akademııasynda ustazdyq etip, ártister­diń alyp shoǵyryn tárbıelep shyǵar­dy. Aktrısanyń teatr ónerine sińirgen eńbegi teńdessiz. Sondyqtan da aıtýly festıvaldi elimizdiń mádenı ómirindegi eń aýqymdy jáne mańyzdy jobalardyń biri dep sanaımyn. Ol kórermenderdi shyǵarmashylyq ujymdarmen tanystyryp qana qoımaı, sonymen qatar jas akterlerge, rejısserlerge jáne jazý­shylarǵa úlken sahnadan málimdeme jasaýǵa múmkindik beredi, degen mınıstr mundaı óner oqıǵalarynyń teatr mamandary úshin mańyzy men paıdasyna toqtaldy: – Talaı talantqa tuǵyr bolǵan osynaý teatr jármeńkesin kórermender asyǵa kútedi. Jas rejısserler men akterler kásibı shyńdalyp, al aǵa býyn óz tájirıbesin ortaǵa salatyn festıval. Barlyq qatysýshylarǵa sáttilik tileımin. Shyǵarmashylyqty shyńdap, oı, tájirıbe almasatyn aıtýly teatr fes­tıvali merekesin ashyq dep jarııa­laı­myn. Talǵamy bıik kórermendi sah­na sı­qyryna bóleı berińizder, dep túıindedi Dáýren Abaev festıvaldiń ashylý saltana­tynda sóılegen sózinde. Mınıstrdiń aıtýynsha, Sholpan Jan­dar­bekovanyń shy­ǵarmashylyq joly – súıikti isine adal­dyq pen naǵyz kási­bıliktiń jarqyn úlgisi.

Mereıtoı aıasynda sahna sańlaǵynyń ónerdegi óreli jolynan syr shertetin Erǵazy Tóleýdiń «Sholpan juldyz» atty kitabynyń tanystyrylymy ótip, aktrısa shyǵarmashylyǵyna arnalǵan dóńgelek ústel, Sh.Jandar­bekovanyń shyǵarmashylyq ǵumyrynan syr sher­tetin kórme uıymdastyryldy. Ta­ǵy­lymdy sharada óner ıesiniń kó­zin kórgen teatr qaıratkerleri, tól shákirt­teri, zııaly qaýym ókilderi ańyz aktrısa týraly áserli estelikterimen bólisti.

– Bul Sholpan Jandar­bekova, ke­shegi ótken Bıken Rımova men Sábıra Maı­qanova apalarymyz – sol bir ur­paq endi qaıtyp kelmeıdi. Ol kisi­ler ál­deqashan ult­tyń uly tulǵa­la­ry­­na aınaldy. Et­ken eńbekteri teatr tarı­hynyń bet­te­rinde altyn árippen jazyldy. Ańyz adamdardyń sahnada týdyrǵan ónerin eshkim qaıtalaı almaıdy. Biz solardyń izin basyp, kózin kórgennen keıin, so­lar­dyń bolmysyndaǵy olardyń aıtyp-aıt­paı etken eńbeginen alǵan ónege­miz­ben ómir súrip kele jatyrmyz. Kele­shek urpaq úshin, ásirese teatr ónerin tańdaǵan jas talanttar úshin Sholpan Jandarbekova óneri máńgi sónbes shamshyraqtaı jol kórsetip, taý­sylmas taǵylym mek­tebi bolyp qala bereri sózsiz. Qazaq eli, kıeli óner­di baǵa­laıtyn tal­ǵam­paz halqy barda Jan­darbekova esimi óshpeıdi. Tań aldynda týǵan sholpandaı jarqyraı beredi, – dep tolǵana syr ashty Qazaq­stan­nnyń halyq ártisi Almahan Kenjebekova.

23 qazanǵa deıin jalǵasatyn is-sha­raǵa saraptamalyq keńestiń sheshimi bo­ıynsha irikteýden ótken 10 teatr qaty­sa­dy. Qoıylymdardy tanymal teatr syn­­shylarynan jasaqtalǵan qazylar alqasy baǵalaıdy.

Mádenıet jáne sport mınıstrliginiń qoldaýymen ótip jatqan festıvaldi uıymdastyrýshy ujym – Q.Qýanyshbaev atyndaǵy akademııalyq qazaq mýzyka­lyq drama teatrynyń dırektory Aıbo­lat Jaýdyr málim etkendeı, óner dodasy­na qatysýǵa barlyǵy 27 teatr ujymy ­óti­nish bergenimen, sarapshylar keńesi­niń sheshimimen tek 10 teatr ǵana irikteý­den ótken. Baby kelisip, baǵy janǵan teatr­lar qatarynda S.Qojamqulov atyn­daǵy Jezqazǵan qazaq mýzyka­lyq-drama teatrynyń «Jut» (avtory – O.Ja­naı­­darov), Ǵ.Músirepov atyndaǵy Qa­zaq memlekettik akademııalyq bala­lar men jasóspirimder teatrynyń «Oıan, qalyńdyq» (avtory – G.Lorka), Á.Mámbetov atyndaǵy memlekettik drama jáne komedııa teatrynyń «Borandy beket» (Sh.Aıtmatov), F.Dostoevs­kıı atyndaǵy Memlekettik Semeı orys dra­ma teatrynyń «Kishkentaı hanzada» (A.Ekzıýperı), Aqmola oblystyq orys drama teatrynyń «Shaǵala» (A.Che­hov), Q.Qýanyshbaev atyndaǵy mem­lekettik akademııalyq qazaq mýzy­kalyq drama teatrynyń «Altaıdan aýǵan el» (H.Altaı, H.Oraltaı), S.Seı­fýl­lın atyndaǵy Qaraǵandy oblys­tyq aka­demııalyq qazaq drama teatry­nyń «Teke­burqaq» (Sh.Murtaza), M.Gor­­kıı atyndaǵy Memlekettik aka­­de­mııa­lyq orys drama teatrynyń «Naı­za­ǵaı» (A.Ostrovskıı), Túrkistan mýzy­kalyq drama teatrynyń «Qorqyt» (E.Aman­shaev) jáne Respýblıkalyq akademııalyq nemis drama teatrynyń «Andorra» (M.Frısh) spektaklderi bar.

– Qazylar alqasynyń sheshimi­men barlyǵy jeti atalym boıynsha júl­de taǵaıyndalatyn bolady. Atap aıt­saq, úzdik akter men úzdik aktrısa, ekin­shi plandaǵy úzdik akter men úz­dik aktrısa, úzdik sahnalyq sheshim (sse­no­garfııa), úzdik rejıssýra jáne úzdik spek­takl atalymdary boıynsha júzden júırik shyqqandar marapattalady. Festıvaldiń eń úlken júldesi – ­
1 mln teńge qarjylaı syılyq, – dedi Aıbolat Jaýdyr.

Saltanatty shara aıasynda kórer­mender teatr foıesine arnaıy qoıylǵan aktrısa Sholpan Jandarbekovanyń shy­ǵarmashylyq ǵumyrynan syr sher­te­tin kórmeni tamashalap, festıval shy­myl­dyǵyn ashqan alǵashqy qoıylym – Q.Qýanyshbaev teatry ujymynyń «Al­taıdan aýǵan el» spektakline baǵa berdi.

Sondaı-aq festıval aıasynda Qa­zaq­stannyń Halyq ártisi Qadyr Jet­pis­baevtyń 80 jyldyǵyna arnalǵan is-sharalar da joǵary deńgeıde uıym­das­tyryldy. «Qallekı» teat­ry­nyń al­ǵashqy qurylý jyldaryn­da ujymǵa je­tekshilik etip, repertýarynyń qa­lyptasýyna ózindik eńbegin sińirgen Qa­zaqstannyń halyq ártisi, rejısser Qadyr Jetpisbaevtyń 80 jyldyǵyna arnalǵan qos tomdyq kitaptyń tusaýkeseri jáne «Bala mergen» (rejısseri – Nurfat Vahıtov) qoıylymynyń premerasy sátti ótti.