«Nemis máshınesi» jolda qaldy

Qatardaǵy álem chempıonatynyń toptyq kezeńdegi sońǵy týr oıyndaryn pleı-offqa deıingi pleı-off matchtary dese de bolatyndaı. О́ıtkeni keıbir matchtarda jeńiske jetken qurama kelesi kezeńge shyqsa, jeńilgeni óz eline qaıtady. Keı kezdesýlerdiń jóni tipti bólek. Qarsylasyn qansha jerden iri esep­pen tize búktirse de, ataǵy dardaı qura­ma bolsa da, toptyq kezeńnen shyǵa almaı, jankúıerleri aldynda masqara boldy. Son­daı quramanyń biri – Germanııa.

2014 jylǵy Brazılııadaǵy dop dodasynyń fınalynda jarys qojaıyndaryn 7:1 esebi­men jeńip, álem chempıony atanǵannan keıin «nemis máshınesin» qyrsyq shaldy. Olar 2018 jylǵy Reseıdegi fýtbol toıynda Koreıadan jeńilip, pleı-offtan qur qalyp qoıǵan bolsa, araǵa tórt jyl salyp Qatarda da sol ssenarıı qaıtalandy. Bul joly sońǵy týrda jeńgenimen, báribir toptan shyǵa almady. Sol aralyqta Germanııa eki Eýropa birinshiligine qatysyp, ekeýinde de fınalǵa jete almady.

Iá, Germanııanyń sońǵy týrda pleı-offqa shyǵý-shyqpaýy qatar ótken Ispanııa – Japonııa matchyna tikeleı baılanysty edi. Ispanııalyqtar sońǵy týrda Japonııany jeńgende Germanııany ózderimen birge ke­lesi kezeńge alyp shyǵar edi. Biraq kútpegen jerde Kúnshyǵys eliniń ókilderi aıdy aspanǵa bir-aq shyǵaryp, Ispanııany da tize búktirdi. Osylaısha, japonııalyqtar bir álem chempıonatynda eki birdeı mýndıaldyń jeńimpazyn jeńip, 1/8 fınalǵa shyqty. Sóıtip, E tobynan Japonııa birinshi orynmen, Ispanııa ekinshi orynmen kelesi kezeńge ótti.

F tobyndaǵy tórttikte 2018 jylǵy álem birin­shiliginiń qola júldegeri Belgııa sońǵy týrda Horvatııany jeńe almaı (0:0), bıylǵy dodany erte aıaqtaýǵa májbúr bol­dy. Qatardaǵy dop dodasy bastalmaı turyp fýtbol mamandarynan «qaı top quramalar toptan shyǵa almaı qalýy múmkin», dep suraý salǵanda, kópshilik Portýgalııa men Fransııany ataǵan bolatyn. Sebebi Por­týgalııa Ronaldýdyń tóńiregindegi daý-da­maıǵa baılanysty ishki tártipsizdikke tap kelse, Fransııa bul álem birinshiligine negizgi quramnyń birneshe fýtbolshysyn ákele almaǵan edi. Al Belgııadan eshkim mundaı súreńsiz oıyndy kútken joq edi. Sóıtip, Bel­gııanyń 2010 jyly bastalǵan «altyn dáýiri» osymen aıaqtalǵan sııaqty.

Belgııanyń sátsizdigin tıimdi paıdalanǵan Marokko sońǵy týrda Kanadany bir dop aıyrmasymen jeńip (2:1), 1986 jyldan keıin birinshi ret álem chempıonatynyń pleı-off kezeńine joldama aldy. Tipti Afrıka qur­lyǵynyń ókili toptyq kezeńde birde-bir oıyn­da jeńilmeı, jeti upaımen óz tobynda kósh bastady. Horvatııa bes upaımen ekinshi orynǵa jaıǵasty.

G tobyndaǵy ekinshi joldamaǵa (birin­shisin Brazılııa ekinshi týrda-aq ıelenip qoıǵan) Kamerýn, Shveısarııa jáne Ser­bııa quramalary talasyp, Shveısarııa fýtbol­shylarynyń asyǵy alshysynan tústi. Olar óte tartysty ótken sońǵy týrda Serbııany 3:2 esebimen jeńdi. Al Kamerýn quramasy 3-týrda Brazılııadan basym túskenimen (1:0), bá­ribir toptyq kezeńde qalyp qoıdy.

H kvartetiniń sońǵy týrynda Portýgalııa Koreıa quramasynan jeńilse de, ekeýi bir-birin 1/8 fınalǵa alyp shyqty. Bir qyzyǵy, Portýgalııa – Koreıa matchynyń 90-mınýtyna deıin tabloda 1:1 esebi tirkelip, qatar ótip jatqan oıynda Ganany 2:0 esebimen jeńip jatqan Ýrýgvaı bir aıaǵymen pleı-offta turǵan edi. Alaıda koreıalyqtar tóreshi qos­qan qosymsha mınýtta Portýgalııa qaq­pasyna ekinshi golyn soǵyp, ekinshi joldamany Ýrýgvaıdan tartyp aldy. Bar máseleni oıynnyń sońynda soǵylǵan bir ǵana gol sheship ketti. О́ıtkeni Koreıa men Ýrýgvaı quramasy sońǵy týrdaǵy jeńisterinen keıin 4 upaımen ekinshi oryndy ózara bóliskenimen, koreıalyqtar dop aıyrmasynyń arqasynda kelesi aınalymǵa joldama aldy. Azııalyqtar úsh týrda tórt gol soǵyp, óz qaqpasyna tórt gol ótkizip alǵan bolsa, ońtústikamerı­kalyq­tar eki gol soǵyp, eki gol ótkizip alǵan edi. Sóıtip, Ýrýgvaı úshinshi orynǵa túsip qaldy.

Senbi kúni ótken pleı-off matchtarynyń alǵashqy eki oıynynda Nıderland pen Argentına quramalary jeńiske jetip, shırek fınalda synǵa túsetin birinshi jupty anyqtap berdi. «Qyzǵaldaqtar» eliniń qura­masy 1/8 fınalda AQSh-ty 3:1 esebimen tize búktirse, Messı bastaǵan Argentına qura­masy áreń degende Aýstralııa fýtbolshylarynan basym tústi – 2:1. Bul oıynda mergendigimen kózge túsken Messı óziniń ulttyq quramadaǵy 1000-oıynyn ótkizdi. Nı­derland pen Argentına arasyndaǵy shırek fınal matchy 9 jeltoqsanǵa josparlanǵan.