Jalǵas – bastaýysh synyp muǵalimi

Jalǵas Kerekýdiń №30 orta mekte­bin­d­egi orys synybyna sabaq beredi. Ertis aýdanyndaǵy Qyzylqaq aýylynyń túlegi «Muǵalim mamandyǵyn oqýshy kezimnen jaqsy kórdim, ózim úshin bul qıyn ári qyzyqty jol edi», deıdi. Mektepten keıin orta oqý ornyn aıaqtap, týǵan aýylyna baryp eki jyl eńbek etken soń Pavlodarǵa qonys aýdardy. Qylshyldap turǵan jas ári áleýeti mol maman ekenin baıqaǵan mundaǵylar bas­taýysh synyp muǵalimi bolýǵa birden shaqyrypty.

– Meniń aldymdaǵy aǵalarym men ápkelerim kezinde mektepterde er-aza­mat­tardyń kóp bolǵanyn jıi áńgime­leı­tin. Keıingi ýaqytta oqýshylardyń tárbıeden shyǵyp bara jatqanyn qo­ǵa­mymyz er ustazdardyń azaıyp ket­kenimen baılanystyrady. Rasynda, solaı shyǵar. Ásirese bastaýysh synyp­tarǵa sabaq berýge ózim shamalas jigit­ter­diń tartynshaqtaıtynyn túsine al­maımyn. Bastaýyshtaǵy balalardyń ze­ı­nin ashý – álemdegi eń asyl is. Otbasyńyzda jetilip kele jatqan er balalaryńyzǵa bilim ordasynda tek názik jandar ǵana sabaq úıretkenin qa­lar ma edińiz? О́z basym olaı oılamaımyn. Sondyqtan balalardy jastaıynan erminezdilikke baýlý, Baýyrjan men Qasym atalarymyzdyń batyrlyq isterimen rýhtandyrý biz sekildi er us­taz­dardyń ómirlik mıssııasy bolýy kerek, – deıdi Jalǵas Bekejanuly.

Bir qyzyǵy, mekteptegi er muǵalim­der­diń jas tolqyny qazirgi kúni tize qosyp, tárbıe máselesinde joǵary nátı­je­ge qol jetkizýdiń jolyn birlesip izdep jatyr. Ol úshin tórt jas mamannan tu­ra­tyn mekteptiń shyǵarmashylyq fokýs toby qurylypty. Jalǵastan bólek, bul topqa – tarıh muǵalimi Muhammed-Rahym Qalymov, kórkem eńbek muǵalimi Danııar Shambýlov jáne aǵa tálimger Arhat Seısembaev múshe. Negizi bilim berý salasyna qandaı da bir jańa ádis­ter, tyń tehnologııalar engizilse de, oqy­tý men tárbıeleýdiń máni birdeı bolyp qalady. Iаǵnı ustazdar óskeleń urpaqty ómirge tıimdi ári sanaly azamat etip daıyndaýǵa tıis. Barlyq ózgeristiń sońynda oqýshynyń keleshegi turǵanyn umytpaýymyz kerek. Olarǵa zamanaýı bilim berý, praktıkalyq daǵdylary men iskerligin damytý, belsendi bolýǵa úıretý, alǵan daǵdylaryn is júzinde qoldana bilýge jumyldyrý, taǵysyn-taǵy tolyp jatqan mindetter bar muǵa­lim aldynda. Shyǵarmashylyq fokýs toby osy baǵyttarda eńbektenip jatyr.

– Jańa tásilderdi engizýdiń mańyz­dy­lyǵy men qajettiligin eskere otyryp, biz ár sabaqty zertteýge zeıin qoıdyq. Bul bizge oqý barysynda oqý­shy­lardyń ózin qalaı ustaıtynyn, sa­baq­tar arasyndaǵy aıyrmashylyqty baıqaýǵa múmkindik berdi. Nátıjesinde, oqýshylardyń, ata-analardyń, qoǵam­­nyń qajettilikterin barynsha qana­ǵat­­tandyrý joldaryn josparlaýdy meń­gerdik. Bir-birimen tyǵyz ynty­maq­tastyqta jumys isteı otyryp, jańa ıdeıalarmen baıyta otyryp, ozyq tásilderdi qoldanamyz. Múmkin­dik­­terimizdi baǵalap, tyń sheshimderdi ózi­miz qabyldaı alatyn deńgeıge jet­tik. Buǵan qosa biz zerek jáne daryndy oqýshylarǵa bilim berý tásiline jańa kózqaraspen qaraý úshin zertteý sabaqtaryn ótkizýdi qajet dep sanadyq. Bul sabaqtar daryndylyqty erte anyq­taýdyń ońtaıly tásilderi men alýan túrlerin tabýǵa kómektesedi. Árıne, bul – uzaq merzimdi joba. Qazirgi zamanda oqytý júıesi bir orynda turmaıtyny belgili, – dep oı bólisti jas maman.

Jalǵas eki tildi de erkin meńgergen. 2-synyptyń oqýlyqtaryndaǵy málimet­ter­den bólek, qosymsha qyzyqty aqpa­rattardy ázirlep, oqýshylarǵa kún­delikti sabaq barysynda usynady eken. Máselen, orys ádebıeti oqýly­ǵynda Ybyraı Altynsarın, Abaı Qunanbaıuly, Sáken Seıfýllınniń, ózge de ult aǵartýshylary men aqyn-jazý­shylardyń óleń-jyrlary bar. Balalarǵa tulǵalar jaıynda qyzyqty derekterdi aıtyp, qazaq halqynyń salt-dástúri men ádet-ǵuryptary ja­ıynda áńgimeleıdi. Munyń barlyǵy – nátıjesiz emes. Balalar ózderiniń estigen, oqyǵan aqparattarymen bólisip, izdengishtikterin tanytyp jatady deıdi ustaz.

Bir ǵajaby qazirgi jastardyń ustaz mamandyǵyna qatysty ıdealy ózgergen. Olar úshin ustazdyq – mártebeli maman­dyq qana emes, jańashyl ári ulaǵat ıesi. Al Jalǵas sekildi áleýeti zor jas kadrlar óz mamandyǵynyń abyroıyn asyrýǵa túrtki bolyp otyrǵandaı kóri­ne­di.

Pavlodar oblysy