О́ńirlik ýnıversıtettegi ómirlik daý

Bas kótergen jumysshylardyń aıtýynsha, onsyz da az jalaqydan aqsha ustalǵan. Al ýnıversıtet basshylyǵy mundaı qadamǵa nege barǵanyn kisi balasyna eskertpegen. О́ńirlik ýnıversıtettegi ómirlik daý áleýmettik jeliler arqyly tutas jurtqa tarap ketti. Qysqasy, Prezıdent Joldaýynan keıin «aılyǵymyz kóbeıedi» dep sengen sharýashylyq qyzmetkerleri qysqarǵan jalaqyny kórip, qyjyldaryn jaıyp saldy.

Ras, óńirlik ýnıversıtetke Muhtar Baıjumanov rektor bolyp kelgeli joǵary oqý ordasynyń basy daýdan arylar emes. Az ǵana kún buryn ýnıversıtettiń oqytýshysy «para aldy» degen áńgime jeldeı esti. Endi, mine, jumysshylar bas kóterdi. Munyń bári rektorǵa abyroı ápermeıtini anyq.

– Áýelde 140 myń teńge jalaqy alyp júrdim. Kúni keshe shotyma 76 myń teńge tústi. Jınalǵandardyń bári bazynasyn aıtqysy keledi. Alaıda jumyssyz qalamyz ba dep qaımyǵady. Aıtpaǵanda ne isteımiz endi? О́lemiz be? – deıdi ýnıversıtettiń sharýashylyq qyzmetkeri Ahmet Myrzaıuly.

Azyq-túlik baǵasy kún ótken saıyn sharyqtap barady. Aılyǵyn shaılyǵyna áreń jetkizip júrgen qarapaıym qyzmetkerler úshin jalaqynyń jartysyna jýyǵy ustalsa, aýyr soqqy ekeni ras, árıne. Osy tur­­ǵydan alǵanda jurttyń janaıqaıynyń jany bar. Bas­shy­lyq mundaı qadamǵa barmaǵanda, qyzmetkerler de shý shyǵarmas edi ǵoı.

– Qyzmetkerler eńbek demalysyna ketip jatady. Ol kezde edendi tegin jýamyz. Qysqasy, artyǵymen qosqanda 650 sharshy metrdi jýýǵa týra keledi. Jaz mezgilinde syrlaý jumystaryna da kirisip ketetinimiz bar. Tegin bolsa da úndemeı isteımiz. Al aılyq óte az ekeni ras. Jurttyń jalaqysynan ustap qalǵandary durys emes, – deıdi eden jýýshy Sara Janqojaeva.

Eki júzge jýyq adam shýlaǵan jerde rektordyń baıypty jaýap berýge murshasy kelmeıtindeı kórindi. Jınalǵan qyzmetkerler tus-tustan ún qatyp, talaptaryn aıtyp jatty. Árıne, «jalaqymyz artady» degen úmitteri sý sepkendeı basylyp, qaıta aılyǵynyń aıtarlyqtaı bóliginen qaǵylǵan halyqtyń týlaýdan, shýlaýdan basqa amaly qalmaǵan. Endi olar BAQ arqyly kómek surap otyr.

Qyzmetkerlerin máseleni kóshede emes, ǵımaratta otyryp sheshýge shaqyrǵan rektor M.Baıjumanov oılaǵandaı jurt ol jerde de tynyshtala qoıǵan joq. Qaıta oblys ákiminiń orynbasary men ýnıversıtet rektorynyń aldynda da ókpe-bazynasyn jaıyp saldy. Kókeıdegi oılaryn esh irikken joq.

Ýnıversıtet basshysynyń aıtýynsha, jalaqydan jyrymdalǵan qarajat burynǵy basshylyqtyń buıry­ǵy­men bekitilgen ústemaqy kórinedi. Atalǵan buıryqtyń kúshi osy jyly joıylǵan. Saldarynan sharýashylyq qyzmetkerleriniń jalaqysy azaıyp ketken.

– Ýaqytynda qyzmetkerlerdiń birine 15 paıyz, endi birine 20 paıyz qosylǵan. Álgi buıryqtyń kúshi 31 jeltoqsan kúni joıyldy. Endi jańadan buıryq shyǵarý kerek. Sol arqyly aılyqqa 10-15 paıyz ústemaqy qosý jaǵy qarastyrylyp jatyr, – dedi M.H.Dýlatı atyndaǵy Taraz óńirlik ýnıversıtetiniń rektory M.Baıjumanov.

Ǵımarattaǵy daýdan keıin rektor da raıynan qaıtýǵa májbúr boldy. Qyzmetkerlerdiń jalaqysyn tolyq kólemde túsirip berdi. Alaıda máseleni ýshyqtyrmaı, der kezinde sheshýge ne kedergi bolǵany túsiniksiz. Buıryqtyń eskirgenin aıtyp, qyzmetkerleriniń arzýyn kúni buryn tyńdasa, olar da óz ýájin sol kezde jaıyp salar edi ǵoı. Osylaısha, eki tarap yń-shyńsyz ortaq baılam jasaýǵa bolýshy edi.

Dese de, joǵary oqý ordasyn basqaryp otyrǵan azamattyń bir ýáji bir ýájinen qyzyq bolyp tur. Ol qyzmetkerlerdiń jalaqysyn kóterýdiń joldaryn qaras­ty­ryp jatqanyn tilge tıek etti. Bul, árıne, quptarlyq qadam ekenine kúmán joq. О́ıtkeni joǵary oqý ornynda sharýashylyq qyzmetkerlerinen bólek professorlyq quram, oqytýshylar jetip artylady. Olardyń da joǵary aılyq alǵysy keledi. Sol baǵytta jumys isteýge degen nıeti bary qýanyshty, árıne. Alaıda qarjyny únemdeý qajettigin aıtqan M.Baıjumanov senbi jáne jeksenbi kúnderi taksı qyzmetin paıdalanatynyn, qyzmettik kólikke minbeıtinin, tipti keıde oqý ornyna jaıaý keletinin de ja­ıyp saldy.

– Men senbi, jeksenbi kúnderi taksı qyzmetin paıdalanamyn. Keıde ýnıversıtetke jaıaý keletin kezderim de bolady. Osyndaı qadamdar arqyly qarjyny únemdemesek, biz ne professorlardyń, ne qyzmetkerlerdiń jalaqysyn kótere almaımyz. Qyzmetkerlerdiń jaǵdaıyn retteý úshin aldaǵy jyly oqý aqysyn kótersek degen oıymyz bar. Sondaı qadamǵa barmasaq, aılyqty ósirý máselesi qıyndap tur, – deıdi rektor.

M.H.Dýlatı atyndaǵy Taraz óńirlik ýnıversıteti aımaqtaǵy irgeli joǵary oqý orny sanalady. Derekterge súıensek, munda 14 myń stýdent oqıdy. Onyń 76 paıyzy aqyly negizde bilim alady. Alaıda stýdentterden túsken qarajattyń ózi qyzmetkerlerdiń jalaqysyn kóterýge jetpeıtin kórinedi.

Qalaı alyp qarasaq ta, sońǵy kezderi basy daýdan arylmaı qoıǵan oqý ordasyndaǵy eńbekaqy daýy aldaǵy ýaqytta da kóterilýi yqtımal. О́ıtkeni azyq-túlik pen kıim-keshektiń qymbattaýy basqa-basqa, sharýashylyq qyzmetkerlerin ábden qajytqan. Al baǵa jyl ótken saıyn sharyqtap barady. Qysqasy, jańadan kelgen rektordyń jańa bir qadamdardy qarastyrýǵa qazirden kiriskeni abzal.

Jambyl oblysy