«Hat qorjyn»

Qabanbaı batyr ulyqtalǵan is-shara

Qarakereı Qabanbaı tek batyr ǵana emes, memleket qaıratkeri, saıasatqa da júırik, qıynshylyq jaǵdaıda soǵys ádisterin qolma-qol oılap tabatyn, soǵys tártibine qatal, kúndelikti turmysta meıirimdi de qaıyrymdy jan bolǵan. Ushy-qıyry joq qazaq dalasyna sonaý Qazaq handyǵy qurylǵannan beri kóz alartqandar az emes. Sondaı qıly zamanda Abylaı hannyń ózi «Daraboz» dep at qoıǵan qazaqtyń namysty da qaıratty ulynyń esimin bolashaq urpaqqa ulyqtaý otanshyldyq sanamyzdy qalyptastyrýmen qatar, ótken tarıhymyzdy tereńnen bilýge septigin tıgizetini sózsiz.

Byltyr dańqty babamyzdyń týǵanyna 330 jyl toldy. Osyǵan oraı ótken jyl sońynda Saqtaǵan Báıishev atyndaǵy Aqtóbe oblystyq ámbebap ǵylymı kitaphanasy «Qabanbaı batyr: aqıqat pen ańyz» atty dóńgelek ústel uıymdastyrdy. Is-sharada erligimen el esinde qalǵan dańqty qolbasshynyń ómir joly men saıası qyzmeti týraly egjeı-tegjeı áńgime qozǵaldy. Tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty Dáýlet Ábenov pen tarıh pániniń muǵalimi Erbatyr Qalyshevtyń batyr babamyzǵa qatysty aıtqandary áserli shyqty. Ahmet Jubanov atyndaǵy Aqtóbe mýzyka kolledjiniń 4-kýrs stýdenti Samal Medeýova «Darabozym Qabanbaı» atty tolǵaýyn oryndap, kitaphana qyzmetkeri Jansulý Elýbaeva «Tarıh tuǵy­ryndaǵy tulǵa» atty kitap kórmesine bıblıografııalyq sholý jasady. Kitaphana dırektory Sulýshash Hakımova qorytyndy sóz sóı­lep, dóńgelek ústelge qatysqan qonaqtar men oqyrmandarǵa óz alǵysyn bildirdi.

Dóńgelek ústeldiń negizgi maqsaty Qabanbaı babamyzdyń erligin úlgi ete otyryp, jas urpaqty patrıottyq rýhta tárbıeleý ári kitap­hana qoryndaǵy uly tulǵaǵa arnalǵan kitaptar men ǵylymı eńbek­terdi, merzimdi basylymdardy nasıhattaý boldy.

Perızat QALJANOVA,

S.Báıishev atyndaǵy oblystyq

ámbebap ǵylymı kitaphana qyzmetkeri

AQTО́BE

Telearnasy «Abaıdyń» – kózaıymy talaıdyń

Jas ulǵaıyp, zeınetke shyqqan biz sııaqty qarttardyń ermegi – kúndelikti gazet-jýrnaldar oqyp, radıo tyńdap, teledıdar kórý. Onsyz sát saıyn alýan túrli oqıǵa oryn alyp jatatyn dúbirge toly dúnıege, ómir kóshine, aqparattar aǵynyna ilesý múmkin emes.

Elimizdiń basyna tóngen sumdyq qaýip-qater – pandemııa kezinde ómirge kelgen «Abai TV» telearnasy qazirdiń ózinde-aq kórer­menderdiń kózaıymyna aınalyp úlgerdi. Formaty múlde bólek telearnanyń turaqty berilip jatatyn tarıhı, mádenı, ádebı-tanymdyq baǵdarlamalary kórgen jandy eriksiz ózine tartady.

О́z basym talaby taýdaı jazýshy, qarymdy jýrnalıst Júsipbek Qorǵasbek júrgizetin «Úrker» ádebı-tanymdyq baǵdarlamasyn árdaıym asyǵa kútemin. Qazaqtyń aıaýly qyzdary Qarakóz Súleı­menova, Elena Ábdihalyqova, Názıra Berdaly kógildir ekranda kórermenderin sóz saptaýymen, parasat-paıymdarymen, qazaq arýlaryna tán ıbasy men náziktigi arqyly baýraıdy. Jańyl Mámejanqyzynyń «Umytpaımyz» habary da áserli, sanaǵa shýaq tógip, atalar men aǵalardyń urpaq aldyndaǵy paryzyn eske salady.

Bir bular ǵana emes, «Zınhar», «Tulǵa», «Án sáýlesi», «Poezııa qaǵanaty», «Sóz patshasy», «Sana», «Dáýir danalary» sekildi arnaıy jobalar da óz kórermenderin selt etkizbeı qoımaıdy. Ara-tura berilip turatyn spektaklder de adamnyń dúnıetanymyn keńeıtip, jansaraıyn ashyp, rýhanı álemin baıytady.

Qalaı bolǵanda da, Jańa Qazaqstannyń jas urpaǵyn ulttyq qundylyqtar dástúrinde tárbıeleýde jańa telearnanyń alar orny zor dep bilemiz. Dál osy turǵydan alsaq, telearnasy Abaıdyń  kózaıymy talaıdyń dep aıtýǵa tolyq negiz bar.

Káribaı ÁMZEULY,

zeınetker

Túrkistan oblysy

Men QazUÝ-dy ne úshin tańdadym?

Meniń bolashaq mamandyǵym – ǵylymı fızıka. Kóp oılana kele, osy baǵytta oqımyn dep sheshim qabyldaǵan edim. О́z basym elimizdiń órkendeýi jolynda zor úles qosatyn mamandyq – meniń mamandyǵym dep bilemin. Meniń tańdaýym nege QazUÝ-ǵa tústi? О́ıtkeni uzaq jyldar boıy úlken tájirıbe men bilim jınaǵan bul joǵary oqý orny elimizdiń jastary úshin qurmet pen bedelge ári úlken suranysqa ıe. QazUÝ árbir túlekti óz isiniń mamany etip shyǵarady jáne tek Qazaqstandaǵy ǵana emes, shetelderdegi ýnıversıtettermen de básekelese alady.

Mektep bitirgen kezde QazUÝ múmkindikter mekeni ekenin, jetken jetistikteri men baǵyndyrǵan shyńdary bıik ekenin bilip, osy joǵary oqý ornynda bilim alǵym keldi. Bázbireýler «bul múmkin emes, óıtkeni QazUÝ-ǵa túsý kóp daıyndyqty qajet etedi jáne bári oıdaǵydaı bola bermeıdi», dedi. Biraq men ózime degen senimimdi joǵaltqan joqpyn. Eger siz óz maqsatyńyzǵa jetý úshin barlyq kúsh-jigerińizdi salsańyz, múmkin emes eshteńe joq.

QazUÝ-dy bolashaq bilim alatyn ordam dep tańdaýymnyń taǵy da bir sebebi, men mektep bitirer jyly QazUÝ-da fızıka páninen halyqaralyq ǵylymı jobalar konferensııasy ótkiziletin boldy. О́z baǵymdy synap kóreıin dep osy konferensııaǵa qatysýǵa sheshim qabyldadym. Baıqaýǵa elimizdiń barlyq oblysynan jáne shet memleketterden oqýshylar qatysty. Baıqaý óte tartysty ótti. Qýanyshtysy – men atalǵan konferensııada ǵylymı jobamdy qorǵap shyqtym. Osy sátten keıin meniń armanymdaǵy ýnıversıtet – QazUÝ-ǵa oqýǵa túsip, bilim alýǵa degen qushtarlyǵym odan saıyn arta berdi.

Endigi maqsatym – bilimdi de bilikti maman ıesi bolý. Al QazUÝ-da bilim alýdy óz maqsatyńdy júzege asyrýdyń tamasha múmkindigi dep bilemin. Bul iske jetekshim Imambek Ońlasyn da barynsha kómek qolyn sozyp keledi.

Araılym BULANBAEVA,

QazUÝ stýdenti

ALMATY