Kollajdy jasaǵan Qonysbaı ShEJIMBAI, «EQ»
Qaısybir is-sharalarda kórip qalǵanda áńgimelese ketpeseń, kompozıtor ózdiginen sheshilip kóp áńgime aıta bermeıdi. Oqshaý júrgendi jany qalaıtyn sekildi. Áıteýir kezdesip qalǵan kezde shyǵarmashylyǵy týraly az-kem surap qalatynymyz bar. Bir belgilisi, birneshe jyl bederinde esep berý keshterin ótkizdi. Al 2014 jyly Almatyda «Soǵady sen dep júregim» atty shyǵarmashylyq keshin usyndy.
Sársenbek Bákir alǵashqy ánin Jambyl mádenı aǵartý ýchılıshesinde oqyp júrgen kezde jazypty. Erbolat Seıdahmetovtyń sózine jazǵan «Mahabbat nazy» degen áninen keıin Tynyshbaı Rahym, Sultan Qalıevtiń óleńderin ánge aınaldyra bastaǵan bolatyn. Ýaqyt óte kele Asylhan Sapaevtyń shyǵarmasyna jazylǵan «Ne paıda?» áni «Nur-Muqasan» dýetiniń oryndaýynda hıtke aınalǵany málim.
Qalaı desek te Sársenbektiń juldyzyn jaqqan ánderdiń birazy aıtýly aqyn Serik Tomanovtyń óleńderimen sabaqtasyp jatqany aıdaı aqıqat. Ásirese «Sezimdi qaıtem týlaǵan?», «Aýzynan aıdyń túsken qyz» shyǵarmalary halyq arasynda hıtke aınalǵany málim. Kompozıtordyń aıtýynsha, aqyn Serik Tomanovpen 1997 jyly tanysyp, shyǵarmashylyq baılanys ornatypty.
«Serik Tomanovtyń meni tanýyna birneshe shyǵarmashylyq keshim áser etken kórinedi. 1997 jyly Sekeńmen bazarda kezdesip qaldyq. Osylaısha, tanystyǵymyz kezdeısoq jaǵdaıda bastaldy. Keıin ekeýmiz qalada turatyn jezdemniń úıine keldik. Sol kezde arqaly aqyn shabyttanyp otyryp, birneshe óleńin oqyǵan bolatyn. Alaıda sol óleńderdiń ishinen án jazýǵa yńǵaılysyn tappadym...
Bir kezde Sekeń sııasy keppegen jańa óleńi bar ekenin aıtty. Ol óleń rasynda da ánge suranyp tur eken.
«Dertimdi qalaı emdermin,
Ne amal oǵan ne istermiz?!
Armanym boldyń sen meniń,
Aýzynan aıdyń túsken qyz»,
dep keletin jyrdyń bir shýmaǵyn qaǵazǵa jazdy da qaldyryp ketti.
Osy bir júrekke jyly tıgen shýmaqty jıi qaıtalaı berdim. Aqyry bir áýen keldi. Sodan ne kerek, aqyryn ǵana osy bir shýmaqty ánniń áýenine sala bastadym. Arada táýlik ótkennen keıin Serik aǵa maǵan óleńniń tolyq mátinin ákep berdi. Ánniń sazy men óleńniń mátini bir-birine quıyp qoıǵandaı bolyp shyqty. Osy bir oqıǵa esten ketpeıdi. Rasynda da óleńniń ánime saı kele qalǵany meni qatty tań qaldyrdy.
«Aýzynan aıdyń túsken qyz» áninen keıin Serik aǵamen baılanysymyz nyǵaıa tústi. Aqyn meniń ánderimniń tabıǵatyn túsingen sekildi. Arada jyl ótken soń «Sezimdi qaıtem týlaǵan?» áni dúnıege keldi. Keıinnen «Soǵady sen dep júregim», «Ákeni ańsaý» sekildi óleńderge tapsyryspen mátin jazdyrdym. Jalpy alǵanda aıtýly aqynmen shyǵarmashylyq baılanys ornata júrip, bes án jazyppyz», deıdi kompozıtordyń ózi sol bir móldir shaqty eske alyp.
Kúlli qazaqtyń qulaq quryshyn qandyrǵan esti án áli kúnge eskirgen joq. Ánniń árbir shýmaǵy tyńdarmandy beıjaı qaldyrmaıtyny belgili. Jyldar boıy tyńdarmanyn joǵaltpaǵan týyndynyń áli kúnge deıin ómirsheń bolýy shyn ónerdiń eshqashan ólmeıtinin aıqyndap tur emes pe? Rasynda solaı.
«Jolymyz qurbym bir bolsyn,
Jaqyn bop kettiń dosymdaı.
Buryn sen qaıda júrgensiń,
Burymdylarǵa qosylmaı.
Kórdim de seni ózgerdim,
Basqa adam boldym bir demde.
Perishtelerin ózge eldiń,
Kózge de ilmeı júrgende»,
dep bastalatyn ǵajap ándi Toqtar Serikovten keıin qazaq óneriniń shoq juldyzy Meırambek Bespaevtyń náshine keltire oryndaǵany jurttyń jadynda.
Iá, Sákeń ónerge degen adaldyǵynan eshqashan aınyǵan emes. Jaratqan boıyna darytqan talantty Táńirdiń syıy dep qabyldaıdy. Sodan da bolsa kerek, qarapaıym ǵumyr keshkenimen, qarabaıyr tirlikterge bara bermeıdi. Talǵamy bólek, tańdaýy basqa azamat.
«Kez kelgen azamat kásibı mansabynda satylap kóterilýi múmkin. Ol ákim bolady, basqa qyzmetti atqara alady. Oǵan daý joq. Alaıda qasıetti óner kez kelgen adamnyń boıyna darı bermeıdi. О́ıtkeni óner – adamǵa Allanyń bergen syıy.
Qazirgi kompozıtorlardyń ándi qandaı tásilmen jazatynynan beıhabarmyn. Bir anyǵy, ózim eshqashan joba-josparmen qolyma dombyra alyp nemese fortepıano tartyp otyryp, án jazǵan emespin. Bári de adamnyń kóńil kúıine baılanysty ǵoı.
Keıde qaısybir shyǵarmamdy eki aıda, tipti bir jylda jazatyn kezderim de bolady. Onyń ózinde sol áýendi ármen qaraı damytýǵa týra keledi. О́ıtkeni ánniń bári birden quıylyp túspeıdi. Ony retke keltirýiń kerek. Qazirgi kompozıtorlardyń ishinde ándi qurap jazatyndar bar ekenin estip júrmiz», deıdi Sársenbek Bákir óner týraly oıymen bólisip.
Rasynda da Sársenbek Bákirdiń qaı ánin tyńdasańyz da júrek qylyn shertedi. Ol ónerin ómirim dep túsinetin azamat. Sodan da bolsa kerek, jeńil dúnıelermen áýestene bermeıdi. Áıtpese, jeńil yrǵaqty toı áýenderin ermek qylýyna eshkim de kedergi emes qoı. Alaıda onyń júregi shynaıy shyǵarmashylyqty, shyn ónerdi qalaıdy. Sársenbek sonysymen de basqalardan bıik turatyny daýsyz.
Jambyl oblysy
