Abaı músini tuǵyrǵa qondy

Sýretti túsirgen Dmıtrıı Erofeev

Kóktemniń alǵashqy qońy­raýy Jetisýda soǵylatyn sekildi. Nege deseńiz, jylǵa­dan aqqan móldir bulaq pen kilemdeı jaıylǵan kók shóp­tiń kerbez kórinisi janǵa jylýlyq syılaıdy. Qustyń shıqyly men qystyń sońǵy kúnderi jańa jyldyń jyly lebin sezindiredi. Qarańyzshy, ádettegideı jetisýlyq jastar merekeniń basyn kóshet egýmen bastap, ulttyq oıyndarmen árledi. Naýryz kóje, salt-dástúrge saı dámder men dástúrli ánder jıylǵan halyqtyń mereıin ósirdi.

Saltanatty sharaǵa oblys ákimi Beıbit Isabaev, Par­lament Senatynyń birqatar depýtaty, Abaı oblysynan arnaıy ókilder, Qunanbaı qajynyń tikeleı urpaǵy Hýsman Verlıshev jáne zııaly qaýym qatysty.

Áýeli Muhtar Áýezovtiń «Abaı» qoıyly­mynyń úzin­disi qoıyldy. Onda teatr áris­terimen birge basty ról­de eńbek sińirgen qaırat­ker, belgili akter Bolat Ábdil­ma­nov óner kórsetti. Odan keıin eskertkish resmı túrde ashy­lyp, aldyna gúl shoqtary qoıyldy.

Esterińizde bolsa, byltyr Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev oblysqa kelgen saparynda Jetisý jerinde Abaı eskertkishin ornatýdy tapsyrǵan edi. Muny óńir basshysy óz qadaǵalaýynda ustaǵan. Endi aıtýly sát ult­tyq merekemen tuspa-tus kelip, turǵyndardyń qýanyshyn eseledi.

– Abaıdyń sózimen aıt­saq, «Mal jutaıdy, óner juta­maıdy». Bul – rýhanııat­tyń ǵumy­ry máńgilik ekeniniń aıqyn aıǵaǵy. Osy ıgi shara­nyń Naýryz merekesimen tus­pa-tus kelýinde úlken mán bar. Naýryz tirshiliktiń nári, barsha ıgiliktiń qaınar kózi bolsa, Abaı qazaq halqyna rýhanı serpilis ákelip, ulttyq sananyń jańǵyrýyna jolbasshy boldy. Sondyqtan osy eki qasterli qundylyǵymyzdyń bir-birimen astasýy, qýanysh­tardyń qatar kelýi zańdy. Qazaqstannyń jańa dáýirin jasap, ádiletti qoǵam qurý barysynda biz taǵy da Abaıǵa júginemiz. Aqyn aıtqan ystyq qaırat, nurly aqyl, jyly júrek árqaısymyzǵa asa qa­jet ekenin uǵynamyz. Osy úsh asyl qasıettiń adamdy al­ǵa jete­leıtinin, aqıqatqa bastaı­ty­nyn túısinemiz. Abaı qazaq­pen birge jasaıdy. Onyń shyǵar­malary búgingi qoǵamǵa ǵana emes, keleshek urpaqqa da rýhanı nár berip, tereń taǵylymyn tanytatyny anyq, – dedi B.Isabaev.

Odan keıin eskertkishtiń ıdeıasyn usynǵan avtorlardyń biri, belgili sáýletshi marqum Aqmyrza Rústembekovti tereń rızashylyqpen eske alyp, sharaǵa arnaıy qatysyp otyrǵan músinshi Meıirlan Ázmaǵanbetovke kópshiliktiń atynan alǵysyn bildirdi.

Shara barysynda Senat depýtaty Nurtóre Júsip jetisýlyqtarǵa izgi tilegin joldasa, Qunanbaı qajynyń urpaǵy Hýsman Verlıshev Abaı oblysy ákiminiń jáne aqynnyń týǵan ólke­siniń ystyq sálemin jetkizip, batasyn berdi. Budan ári mereke Abaı ánderimen jalǵasty.

Eskertkishtiń tuǵyry granıt pen mramordan daıyndal­ǵan, músini qoladan quıylǵan. Tuǵyry – 5,3 metr, músini – 3,6 metr. Eskert­kishtiń avtory – Aqmyrza Rústembekov jáne Meıirlan Ázmaǵanbetov. Aıta keteıik, músin­shi M.Áz­ma­ǵanbetov buǵan deıin Taldyqor­ǵandaǵy Súıin­baı Aronulynyń, Ǵalı Orma­nov­­tyń, Nurǵısa Tilendıevtiń es­kert­kishte­rin, «Aıaly ala­qan» kompozısııasyn ja­saǵan.

Jetisý oblysy