MAEK – birtutas energetıkalyq jáne sý óndirýshi keshen, onyń negizgi mindeti – Mańǵystaý jáne ishinara Atyraý oblystaryn elektr energııasymen, Aqtaý qalasyn jylý energııasymen, aýyz sýmen, ystyq jáne tehnıkalyq sýmen qamtamasyz etý. MAEK-te negizgi qural-jabdyqtardyń 80%-dan astam tozýy kásiporny qyzmetin tótenshe jaǵdaıǵa soqtyrǵan bolatyn.
Premer-mınıstrge «MAEK» JShS bas dırektory J.Súıinshalıev kásiporynnyń aǵymdaǵy daıyndyǵy jáne ony odan ári jańǵyrtý josparlary týraly baıandady.
Aıtýynsha, bıyl kásiporynnyń óz qarajaty esebinen týrboagregattarǵa, qazandyq agregattaryna jáne qosalqy jabdyqtarǵa kúrdeli jóndeý jumystary júrgizilip jatyr. Ábden tozyǵy jetken qurylǵylardy aýystyrý úshin Mańǵystaý oblysy ákimdiginiń rezervinen 2,6 mlrd teńge bólingen. Sonymen qatar Premer-mınıstrdiń tapsyrmasy boıynsha jańa jabdyqtar men qosalqy bólshekter satyp alýǵa Úkimet rezervinen taǵy 4,9 mlrd teńge bólindi. Qazirgi ýaqytta jabdyqtardy jetkizýshilermen kelisimsharttar jasaldy, olar osy jyldyń qarasha-jeltoqsan aılarynda jetkiziledi.
Á.Smaıylovqa JEO jabdyǵynyń edáýir tozýyna baılanysty 2024 jyly №3 energoblokti ishinara jańǵyrtý arqyly kúrdeli jóndeý jumystary josparlanǵany týraly baıandaldy. Sondaı-aq 2025 jyly №2 energoblokti jáne 2026 jyly №1 energoblokti tolyq jańǵyrtý arqyly kúrdeli jóndeý júrgizý josparlanǵan. Jylý elektr ortalyǵynyń bas ǵımaratyndaǵy aıaqtalmaǵan qurylys alańynda №4 energoblok salý josparlanyp otyr. Qurylys alańyna barlyq qajetti ınjenerlik kommýnıkasııalar tartylǵan. Iske asyrý merzimi – 2027 jyldyń 4-toqsany. Jalpy, qoldanystaǵy energoblokterdi jańǵyrtý jáne jańalaryn salý esebinen generasııa tutastaı alǵanda 420 MVt-ǵa artpaq.
Eki sý jylytý qazandyǵynyń qurylysy men 1-JEO-degi №7 qazandyq agregatyn, sondaı-aq №10 qazandyq agregatyn jańǵyrtý jáne 2-JEO-daǵy №7 týrboagregatty kondensatorlyq týrbınaǵa aýystyra otyryp qaıta jańartý syndy jobalar boıynsha qazirgi tańda tehnıkalyq qujattar daıyndalyp, Memlekettik saraptamanyń oń qorytyndysy alyndy. Búginde jobalyq-smetalyq qujattamany ázirleý boıynsha konkýrstyq rásimder júrgizilip jatyr.
Premer-mınıstr apatty jaǵdaıdaǵy jabdyqty aýystyrý kombınattyń tehnıkalyq jaǵdaıyn jaqsartyp, jumys qabiletin arttyrýǵa múmkindik beretinin atap ótti. Iаǵnı generasııalyq qýat kózderiniń óship qalýy jáne tutynýshylar úshin shekteýlerdi engizý sııaqty táýekelder barynsha azaıady.
Budan ári Úkimet basshysyna «Kaspıı» sý tushytý zaýyty» JShS dırektory N.Aqqulov zaýyt ónimdiligin táýligine 40 myń tekshe metrge jetkizý jumystary týraly baıandady.
Nysandy jańǵyrtýǵa memlekettik bıýdjetten 12 mlrd teńgeden asa, al Úkimet rezervinen qosymsha 5 mlrd teńgeden asa qarjy bólinip, qazirgi tańda joba boıynsha qurylys jumystary 90%-ǵa oryndaldy. Sondaı-aq zaýytta jańa sorǵy qondyrǵylary, sýdy aldyn ala tazartý súzgileri, sýdy mıneraldandyrýǵa arnalǵan súzgi-kondısıonerler, aralastyrý kameralary, elektr jelileri men transformatorlyq qosalqy stansalar ornatylǵan. Á.Smaıylov Munaıly jáne Qaraqııa aýdandarynyń eldi mekenderi úshin aýyz sýdyń negizgi kózi dál osy zaýyt bolyp otyrǵanyn atap ótti. Qazir onyń qýaty táýligine 20 myń tekshe metrdi quraıdy. Ol 180 myńnan asa adamdy sýmen qamtamasyz etedi.
– Halyqtyń jyl saıynǵy ósimin, sondaı-aq Kaspıı teńiziniń jaǵalaýynda týrıstik klasterdiń damýyn eskere otyryp, aýyz sý óndirisin ulǵaıtý máselesi asa ózekti. Osyǵan baılanysty Prezıdent «Kaspıı» tushylandyrý zaýytyn táýligine 40 myń tekshe metrge deıin keńeıtý jobasyn iske asyrýdy tapsyrdy. Úkimet tarapynan qajetti qarjylyq qoldaý kórsetildi. Oblys ákimdigine osy jobany jyl sońyna deıin aıaqtaý qajettigin taǵy da eske salamyn, jańa jyldan bastap halyq sýmen qajetti kólemde qamtamasyz etilýge tıis, – dedi Premer-mınıstr.
Úkimet basshysy Aqtaýdaǵy jańa Oqýshylar saraıynyń jumysymen tanysty. Jańa nysan jaqyn arada óziniń alǵashqy oqýshylaryn qabyldaıdy. Oqýshylar saraıy oblys ortalyǵynda, sondaı-aq jaqyn mańdaǵy Munaıly jáne Túpqaraǵan aýdandarynda turatyn 5 000-nan asa balany tegin qosymsha bilimmen qamtýǵa múmkindik beredi. Munda kórkem, ǵylymı-tehnıkalyq jáne jalpy gýmanıtarlyq baǵyttaǵy úıirmeler, sport seksııalary jumys isteıdi. Oqýshylar saraıynda xop, orkestr jáne mýzykalyq aspaptarda oınaýdy úıretetin jeke sabaqtar qarastyrylǵan, horeografııalyq stýdııa, avıamodeldeý bólmeleri, kompıýterlik synyp, ámbebap sport zaly, sporttyq júzý boıynsha jattyǵý basseınderi, ıoga jáne aerobıka zaldary, dızaın jáne beıneleý óneri stýdııasy, qolóner jáne materıaldardy kórkem óńdeý sheberhanalary, ádebı-drama stýdııasy, kitaphana, kovorkıng-keńistik jáne IT-tehnologııalar zerthanasy bar. Oqýshylar arasynda shahmatty keńinen nasıhattaý maqsatynda grossmeıster, shahmattan álem jáne Azııa chempıony B.Asaýbaevanyń shahmat sheberligi mektebi ashylady.
Premer-mınıstr Á.Smaıylov Aqtaýda Qazaqstannyń jáne álemniń basqa da elderiniń 300-den asa týrıstik bıznes ókiliniń qatysýymen ótip jatqan Týrızmdi damytý jónindegi halyqaralyq forýmǵa qatysty.
ShYU elderiniń mınıstrleri, halyqaralyq qonaqúıler, iri otandyq jáne sheteldik týroperatorlar, áýe kompanııalar jelileriniń basshylary, sondaı-aq ınvestorlar, halyqaralyq sarapshylar, dıplomatııalyq korpýs jáne memlekettik organdardyń ókilderi qatysqan forýmda Premer-mınıstr memlekettiń týrızmdi damytýǵa, tól mádenıetimiz ben dástúrlerimizdi nasıhattaýǵa úlken mán berip otyrǵanyn atap ótti.
– Biz «zákirlik» jobalar iske asyrylatyn mańyzdy 10 týrıstik aımaqty anyqtadyq. Olardyń biri – Kaspıı teńiziniń jaǵalaýy. Bul – erekshe faýnasy, kórkem jaǵajaılary men ejelgi kórikti jerleri bar erekshe meken. Biz kez kelgen qonaq úshin barynsha qolaıly jaǵdaı jasaýǵa nıettimiz. Memlekettiń de, jeke sektordyń da kúsh-jigeri osyǵan baǵyttalǵan, – dedi Úkimet basshysy.
Á.Smaıylov týrıstik týrlardy uıymdastyrý jáne bıologııalyq árkelkilikti saqtaý úshin ınvestorlar qorshaǵan ortaǵa zııan keltirmeıtin jańa nysandar men jobalar jasaýǵa belsendi túrde tartylyp otyrǵandyǵyn, elimizdiń halyqaralyq týrıstik naryqta básekege túse alatyn biregeı týrlardy usyna alatyndyǵyn da aıtty. Sondaı-aq Premer-mınıstr búginde el azamattary vızasyz júre alatyn memleketterdiń sany 80-ge deıin artqanyn, halyqaralyq áýe qatynasynyń geografııasy keńeıip kele jatqanyn qozǵady.
– О́tken jyldan beri memlekettik qoldaý sharalary boıynsha týrızm nysandaryn salý, taý shańǵysy kýrorttaryn damytý jáne týrıstik avtobýstar satyp alý jobalary qamtyldy. Sheteldik týrıster tartý úshin memleket týroperatorlarǵa da sýbsıdııa beredi. Sondaı-aq el ishinde saıahattaıtyn Qazaqstan azamattary úshin balalar áýe bıletteri sýbsıdııalanady. Keıingi úsh jylda salaǵa 4 mlrd dollar kóleminde ınvestısııa tartylyp, 400-den asa týrıstik nysan salyndy. Respýblıkada «Hilton», «Marriott», «Wyndham», «Accor» jáne taǵy da basqa osy sııaqty 20-dan asa tanymal halyqaralyq qonaqúı jelisi esigin aıqara ashty. Biz sheteldik jáne otandyq ınvestorlardy Qazaqstannyń týrızm salasyn el Úkimetiniń qoldaýymen uzaqmerzimdi ınvestısııa salý múmkindigi retinde qarastyrýǵa shaqyramyz, – dedi Álıhan Smaıylov.
Úkimet basshysy jol boıyndaǵy servıstik nysandardy paıdalaný sapasy máselelerin sheship, agrotýrızmdi damytý sharalaryn ázirleý qajettigin, Týrızm jáne sport ındýstrııasyn qoldaý korporatıvtik qorynyń máselelerin oǵan sport salasynyń ǵana emes, týrızm salasynyń da jobalaryn qarjylandyrý quqyǵyn bere otyryp, sheshý mańyzdylyǵyn, salanyń damý áleýeti zor ekenin jáne qosymsha jumyspen qamtyp, azamattardyń tabysyn arttyra alatynyn aıtyp, forýmǵa qatysýshylardy kelesi jyly elimizdiń bas qalasynda ótetin Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndaryna qatysýǵa shaqyrdy.
Forým qorytyndysy boıynsha týrızm salasyndaǵy otandyq jáne sheteldik kompanııalar ózara yntymaqtastyq týraly kelisimderge qol qoıdy.
Mańǵystaý oblysy
