Túrkistan oblysy Tólebı aýdanyndaǵy «Suńqar» jazǵy saýyqtyrý lagerine demalysqa kelgen balalardy áldebir boıjetkenniń balaǵattap, uryp-soqqany beınelengen vıdeo áleýmettik jelide jarııalandy. Uıaly telefonǵa túsirilgen «uıatsyz» oqıǵany sózben aıtyp jetkize almaspyz. Boıjetkenniń aýzynan jasóspirimderge qarata aıtylǵan balaǵat sózder, «óltirem senderdi, pyshaqtaımyn... ystyq shaıǵa kúıdiremin» dep qorqytýy, «mal» dep namysyn taptaǵany, uryp, tepken qatygez áreketteri kópshiliktiń jaǵasyn ustatty.

Qyz balanyń meıirimsiz, qatygez, sezimsizdikten el nazaryna iligýi aldymen ata-anasynyń uıaty, ar-abyroıyna túsken qara daq. Desek te, buǵan kim kináli? Otbasy, qorshaǵan orta, bilim ordalary ma? Bul árıne, jeke taqyryptyń áńgimesi. Oqıǵaǵa oralsaq. Tólebı aýdany, Alataý aýyldyq okrýgine qarasty Birkólik aýylyndaǵy «Nurly aımaq» demalys orny maýsym aıynda ataýyn ózgertip «Suńqar» jazǵy saýyqtyrý lageri retinde jumys isteı bastaıdy. Oqıǵanyń sebebin bilmek bolyp jaýapty qyzmettegi azamattarmen áńgimeleskenimizde búkil eldi shýlatqan keleńsiz oqıǵa tender ótkizýdegi kemshilikterdi de ańǵartqandaı boldy. Jeke kásipker Zarına Ibragımova Túlkibas aýdandyq bilim bólimi ótkizgen memlekettik konkýrsqa qatysyp jeńimpaz atanady da, «Nurly aımaq» demalys ornyn úsh aıǵa jalǵa alady. Oblystyq Adamı áleýetti damytý basqarmasy basshysynyń orynbasary A.Sadyqovanyń málimdeýinshe, ataýyn «Suńqarǵa» aýystyrǵan mekeme oblystyq Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý departamentiniń qorytyndysyn almaǵan jáne oblystyq Bilim basqarmasynyń lagerler tizimine enbegen jekemenshik mekeme. Tıisti oryndardyń qorytyndysyn almaǵan, lagerler tizimine enbegen demalys ornyna mektep oqýshylarynyń qalaı jiberilgeni túsiniksiz?! Belgilisi, bıylǵy maýsymnan bastap Túlkibas aýdanynyń 830, Shardara aýdanynyń 50 oqýshysy kezeń-kezeńimen tegin demalyp, saýyǵýǵa múmkindik alǵan. Aldyn ala aıta keteıik, áleýmettik jelide «jurttyń «jarasyna» tuz sebe» nemese eldi dúrliktire túsý úshin aıtylǵan Arys qalasynyń balalary bul lagerge jiberilmegen. Túlkibas aýdany bilim bóliminiń sektor meńgerýshisi Mahan Japparulynyń aıtýynsha, sońǵy kezeńde lagerde túlkibastyq 134 oqýshy demalyp jatqan. Tamyzda demalý 8-9-10 synyp oqýshylaryna, ıaǵnı eresek topqa buıyrypty. Keleńsiz oqıǵanyń basty keıipkeri – 17 jastaǵy boıjetken. Qyzǵa qarsylyq bildirmeı, qol kótermeı ádep saqtaǵan, namysqa tıer sózderge tózimdilik tanytqan 7-8 ul da bir múshelden asqan. Osy arada jasóspirimder nege jasyqtyq jasap, «dolylyqty doǵaryńyzdy» aıtýǵa da jaramady degen suraq ta týyndaıdy. О́zderinen 2-3 jas úlken «ápsheni» syılaǵany, qyz bala dep qurmettegeni bolar, bálkim kináli ekendikterin bilgennen «taıaqqa» arqalaryn tosqan shyǵar. Mahan Japparulynyń aıtýynsha, uldardy urǵan boıjetken lager tárbıeshisi emes, tender jeńimpazy atanǵan jeke kásipkerdiń kishkentaı balasyn baǵyp-qaraýǵa kelgen sińlisi. Boıjetkenniń batyl qımyldap, «qojaıynsı» sóıleýiniń astarynda da osy bir týystyq jatsa kerek. Taǵy bir másele, tárbıeshi emes, lagerde jumys istemeıtin boıjetken mekemege qalaı kirgen? Biraq bilim basqarmasyndaǵylar boıjetkenniń tárbıeshi ekenin aıtyp, qazirgi tańda ústinen qylmystyq is qozǵalyp, tergeý amaldary júrgizilip jatqanyn habarlady.
Biz «Nurly aımaqty» jalǵa bergen Erkin Sartaevqa da qońyraý shalǵan edik. Sartaev myrza «Suńqardaǵy soıqannan» múlde habarsyz eken. Jalǵa bergennen keıin demalys ornyna jolamaǵan. «Balalar bolǵan soń, kirýge bolmaıdy. Basqa jerde shomylyp júrmin. Maýsymnan 20 tamyzǵa deıin kelisimshart jasap, jalǵa bergenmin. Meniń ondaǵy jaǵdaılarǵa qatysym joq», deıdi demalys ornynyń qojaıyny E.Sartaev. Qosh, sonda demalys ornynyń qojaıyny kire almaı júrgen lagerge Z.Ibragımovanyń týysqandary emin-erkin kirip-shyǵyp júretin bolǵany ǵoı. Jalpy jyl boıy demalys orny retinde qyzmet kórsetetin «Nurly aımaq» qalaı lagerge aınalyp shyǵa keldi? Tenderdi jeńip alǵan «Suńqar» qyzmetkerleriniń quramy, pedagogıkalyq bilim-tájirıbeleri mektep oqýshylarymen jumys isteý talaptaryna saı ma? Oqıǵa bul máselelerde de olqylyqtyń baryn ańǵartty. Estýimizshe, kishkentaı sábıge qaraýǵa kelgen boıjetken (álde tárbıeshi) dýshqa túsip jatqanda bir top ul kirip qalǵan ba, áıteýir ony qatty ashýlandyryp alǵan. Iаǵnı, kiná uldardan da bar. «Balalardyń aıtýynsha, ol tárbıeshi emes, basqa apaı. Jalpy balalarmen áńgimeleskenimizde lagerde barlyq jaǵdaı jaqsy jasalǵanyn, tamaqqa, tósek-oryn, oıyn-saýyqtardy uıymdastyrý jaǵyna eshqandaı shaǵymdary joq ekenin aıtýda», deıdi Mahan Japparuly. Al boıjetkenniń jasóspirimderdi uryp-soǵyp, balaǵattap jatqanyn uldardyń biri uıaly telefonǵa túsirip, «chatta» bólisipti. Odan ata-analardyń birine jetken de ári qaraı áleýmettik jelide jarııalanǵan. Bul oqıǵada kináliler anyqtalatyny kúmánsiz. Biraq jasóspirimder arasynda qatygez oqıǵalardyń kóbeıýi ata-ana aqylyn azyq etken, ónegesin qazyq etken urpaq azaıyp bara ma degen oıǵa da jeteleıdi. Boıjetkendi birjaqty kinálaýdan aýlaqpyz, degenmen onyń boıynda sonsha ashý-yza qaıdan paıda boldy? Otbasynyń nemese ortanyń áseri me, ıá bolmasa batystyq kınolardan kórgenine eliktedi me, ol jaǵy bizge beımálim. Qazaqtyń kórnekti aqyny Farıza Ońǵarsynova «Qınalǵanda qamqor bolatyn, keıigende jubatatyn» súıenerdiń joqtyǵy qyzdardy esinen tandyryp, meıirimsiz qatygezdikke bastaıdy. «Baılyǵyńnyń qadirin ulyń erjetkende bilersiń. Abyroıyńnyń qadirin qyzyń boıjetkende bilersiń» degendeı, ólimnen uıat kúshti ekenin ata-ana túsingenmen, bala marqaıtatyndyǵy jáne qartaıtatyndyǵy keı jaǵdaıda tárbıege de baılanysty emes», depti «Áıeldiń monologinde». Elge jarııa bolǵan keleńsiz oqıǵadan keıin ata-ana qandaı halde? Al boıjetken, estýimizshe, aýrýhanada jatyr...
Qazirgi tańda «Suńqar» lagerinde bolǵan oqıǵaǵa baılanysty Tólebı aýdany ákiminiń janyndaǵy kámeletke tolmaǵandardyń isteri jáne olardyń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi komıssııa jumys isteýde. Sondaı-aq bul jaıt Tólebı aýdandyq polısııa bóliminiń sotqa deıingi tergep-tekserý biryńǵaı tizilimine QR QK 140-babynyń 2-tarmaǵy boıynsha tirkelgen.
Túrkistan oblysy
Atyraýda bekire aýlaǵan brakonerler ustaldy
Aımaqtar • Búgin, 20:17
Tımofeı Skatov kezekti týrnırdi jeńispen bastady
Tennıs • Búgin, 20:00
Tekeli laı kóshkininen tazartylyp jatyr
Aımaqtar • Búgin, 19:53
Qańtar oqıǵasy kezinde dúken tonaǵan jigit sottaldy
Qoǵam • Búgin, 19:40
Birqatar óńirde aýa raıyna baılanysty eskertý jarııalandy
Aýa raıy • Búgin, 19:27
Álem chempıonaty: Jaına Shekerbekova fınalǵa joldama aldy
Boks • Búgin, 19:10
Aqmola oblysynda jasyryn esirtki zerthanasy joıyldy
Aımaqtar • Búgin, 19:02
Álem chempıonaty: Boksshy Alýa Balqybekova jartylaı fınalǵa joldama aldy
Boks • Búgin, 18:50
UQShU Qazaqstanda áskerı oqý jıynyn ótkizedi
Qazaqstan • Búgin, 18:42
Qaraǵandy oblysynda úsh adam sýǵa batyp ketti
Aımaqtar • Búgin, 18:37
Elordada zańsyz qoqys tastaǵandarǵa 16 mln teńgeden astam aıyppul salyndy
Elorda • Búgin, 18:22
Saýd Arabııasynyń koroli aýrýhanadan shyqty
Álem • Búgin, 18:12
UQShU Ortalyq Azııanyń ońtústik shekarasy qaýipsizdigin qamtamasyz etýi kerek – Toqaev
Prezıdent • Búgin, 18:01
Máskeýde Ujymdyq qaýipsizdik keńesiniń mereıtoılyq málimdemesi qabyldandy
Prezıdent • Búgin, 17:56
Aımaqtyq qaýipsizdikti saqtaý UQShU-nyń basty mindeti – Q.Toqaev
Prezıdent • Búgin, 17:51
Prezıdent UQShU-nyń mereıtoılyq sammıtine qatysty
Prezıdent • Búgin, 17:50
Bıyl Almatyda myń jas baspanaly bolady
Aımaqtar • Búgin, 17:44
Irakta qumdy daýyl saldarynan mektepterde sabaq toqtatyldy
Álem • Búgin, 17:36
Aqtaý teńiz portynda konteınerlik hab qurylady
Qazaqstan • Búgin, 17:24
Prezıdent UQShU-nyń mereıtoılyq sammıtine qatysyp jatyr
Prezıdent • Búgin, 17:20
AQSh-ta shirkeýge shabýyl jasaldy
Oqıǵa • Búgin, 17:15
Qytaı Aqjarqyn Turlybaıdy Qazaqstanǵa qaıtarýy múmkin
Qoǵam • Búgin, 17:02
Arystanbek Muhamedıuly bıýdjet qarajatyn jymqyrǵan bolýy múmkin
ANTIKOR • Búgin, 16:49
Elorda mańaıyndaǵy jasyl beldeýge 450 myńnan astam kóshet otyrǵyzylady
Elorda • Búgin, 16:48
Almaty-Tashkent poıyzy qaıta júre bastady
Qoǵam • Búgin, 16:33
Batys Qazaqstanda jastar shtaby quryldy
Aımaqtar • Búgin, 16:23
Bolat Ábilovtyń qandaı partııa quratyny belgili boldy
Qoǵam • Búgin, 16:12
Jyl basynan beri 25 adam sýǵa batyp ketken
Qoǵam • Búgin, 16:02
Qarjy • Búgin, 15:55
Almatylyq sportshylar Sýrdlımpıadada 11 medal jeńip aldy
Qazaqstan • Búgin, 15:43
«Qazaqstan halqyna» qory qaıyrymdylyq baǵdarlamasyn iske qosty
Qoǵam • Búgin, 15:32
Tekelidegi laı kóshkininen zardap shekkenderge úı beriledi
Aımaqtar • Búgin, 15:21
Qyzylordada 16 adamdy aldaǵan alaıaqtar ustaldy
Aımaqtar • Búgin, 15:13
Elimizdegi aqyly avtoturaqtarǵa ózgeris engizildi
Elorda • Búgin, 15:05
Almatyda quny 1,8 mlrd teńge bolatyn kontrafaktilik avtobólshekter tabyldy
Aımaqtar • Búgin, 14:50
Shomylýǵa ruqsat etilgen jerlerdi mobıldi qosymsha arqyly kórýge bolady
Qoǵam • Búgin, 14:23
TJM shomylýǵa ruqsat etilgen jerlerdi belgiledi
Qoǵam • Búgin, 13:52
4 paıyzdyq avtonesıeniń saqtandyrý shyǵynyn kim tóleıdi?
Qoǵam • Búgin, 13:28
Qosshyda jeti jasar qyz peshte tunshyǵyp qaıtys boldy
Oqıǵa • Búgin, 13:09
«Mereıli otbasy» konkýrsyna ótinimder qabyldaý bastaldy
Qazaqstan • Búgin, 12:47
Uqsas jańalyqtar