Qazaq dalasynyń qaı qıyry da qazynaǵa toly, tarıhqa baı. Elimizdegi eńseli árbir shahar, órken jaıǵan óńirdiń báriniń de ózindik ereksheligi bar. Uly dalanyń barlyq aımaǵynan tirshilikke qolaıly, ómir súrýge tıimdi jaılylyqty kezdestirýge bolady. Sonymen qatar ár ólkeniń ózine ǵana tán, ózgeler qyzyǵa qaraıtyn da brendi qalyptasqan. Máselen, Túrkistan degende birden áıgili Qoja Ahmet Iаsaýı kesenesi eske túsedi. Kezinde Ámir Temir saldyrǵan alyp keshende ult tarıhyndaǵy uly tulǵalar máńgilik tynys tapqan.

Kóp jaǵdaıda otandyq týrısterdiń de deni sol Túrkistanǵa qaraı jıi baryp, uly arýaqtardyń rýhyna taǵzym etip ári saıahattap qaıtatynyn kórip júrmiz. Al Saryaǵash degende adam densaýlyǵynyń kepili bolǵan shıpaly ortalyq jylyushyraıdy. Jańaqorǵannyń qara balshyǵy da talaıdyń dertine daýa bolǵany anyq. Sol sekildi Jetisý aımaǵy desek, tabıǵattyń tylsym syryna qanyqtyratyn ataqty «Sharyn» shatqalyn, Almaty desek áıgili «Shymbulaq», «Medeý» keshenderin, Ulytaý degende uly Joshy han kesenesin, al Kókshetaýdy eske alǵanda Býrabaıdy aıtpaı qala almaımyz. Árıne munyń bári de qazaqtyń qasıetti dalasynyń máni men sáni, tarıhy men taǵdyry.
Sol sııaqty, jalpy Áýlıeata óńiri degende de kópshiliktiń esine áýeli Qarahan, Aısha bıbi tarıhy týraly tanymdyq rýhanı jádiger oralady. Ǵasyrlar boıy el esinde saqtalyp kele jatqan qos ǵashyqtyń kesenesi de Jambyl óńiriniń aýmaǵynda ornalasqan. Shyǵystyń uly shaıyrlary tamsana jyrlaǵan Talas, budan ózge de Balasaǵun, Qulan, О́rnek, Aqyrtas sekildi kóptegen qalashyq da halqymyzdyń ejelden-aq órkenıet kóshine ileskenin kórsetetin qundylyqtar. Zamanyndaǵy Uly Jibek jolynyń kıesi de máńgilik eldiń bir nyshany. Negizinen, Taraz qalasy týraly sóz bolǵanda, shahardyń eki myń jyldan astam tarıhynyń bar ekeni qosa aıtylady. Degenmen, dál qazirgi kezde Tarazdyń ózindik brendi qandaı? Jalpy, óńirdiń ózindik brendin qalyptastyrý týrızmdi damytýǵa da jol ashatyn negizgi quraldyń biri. Jambyl oblysynda erekshe tarıhı-mádenı oryndar jeterlik. Ári tabıǵı resýrstarǵa da baı. Alaıda áli kúnge deıin týrızmdi damytýda birqatar kedergiler kezdesip otyr. Birinshi kezekte týrızm salasyndaǵy kadr tapshylyǵy, sonymen qatar avtojoldar sapasynyń nasharlyǵy, jol boıyndaǵy servıs deńgeıiniń tómendigi týrızmniń damýyna kedergi keltiretin máseleler. Atalǵan másele tóńireginde ákimdikte talaı ret áńgime de bolǵan. Jambyl oblysynyń ákimi Berdibek Saparbaev óńirdegi meıramhanalar men kafelerde qyzmet kórsetý deńgeıiniń tómen ekenin, bul kelýshilerdiń senimsizdigin týdyratynyn aıtqan edi. Sonymen qatar jol boıyndaǵy servıstiń de kóńil kónshitpeıtini aıtylǵan. Máselen, oblystan týrızmdi damytý úshin toǵyz servıstik keshen salý josparlanǵan bolsa, búginde onyń bireýi ǵana Baızaq aýdanynda salynǵan eken. Sondaı-aq oblysta elimizdiń jáne sheteldiń týrısterin tartýǵa qabiletti búgingi zamanǵa laıyq týrızm ındýstrııasyn qurý máselesi tur. Munyń bári de bir kúnde sheshile salatyn sharýa emes. Jambyl oblystyq týrızm basqarmasynyń basshysy Ǵanı Maılybaevtyń aıtýynsha, bul baǵytta birneshe jobany júzege asyrý josparlanǵan. Bes tilde aýdıo jáne beınegıdteri bar «Taraz tour» mobıldik qosymshasyndaǵy týrıstik nysandar sanyn 200-ge deıin arttyrý kózdelýde. Alaıda qazirgi tańda qosymshadan tek 37 nysandy ǵana tabýǵa bolady. Sondaı-aq Halyqaralyq «Áýlıeata» áýejaıyna Taraz topyraǵy týraly tolyq aqparat beretin smart-dúńgirshekter ornatylady. Atalǵan basqarma tarapynan aýdıo jáne beıne nusqaýlyǵy bar eki qabatty avtobýs jumys isteıtin bolady. Taraz áıgili «2GIS» mobıldi qosymshasyna, ıaǵnı sandyq kartaǵa qosylady. Bul týrısterge basqalardyń kómeginsiz ózderine kerek jerlerdi taýyp, durys baǵyttaǵy avtobýsqa otyrýǵa kómektesedi. Sonymen qatar 200 týrıstik nysanda QR-kodtary ornatylady. Bıyl Aısha bıbi, Qarahan, Babadja-Hatýn keseneleri, Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna oraı boı kótergen Kereı men Jánibek eskertkishteri, Aqyrtas jáne Tekturmas etnotarıhı kesheni sııaqty bes tarıhı-mádenı nysanda qaıta jańǵyrtý jumystary bastalady. Etnoaýyldar salý boıynsha ınvestorlarmen kelissózder júrgiziletin bolady. Munyń bári de óńir týrızmin damytýǵa jasalyp otyrǵan qadam. Alaıda Taraz degende birden eske túsetin, kópshilik kóne shaharǵa sol úshin keletindeı ortalyqtyń, ıaǵnı ózindik brendtiń bolýy qajet. Árıne búginde Áýlıeataǵa týrıster qaı jerden kelse de onyń tarıhymen, mádenı nysandarymen tanysa alady. Biraq týrızmdi naqty damytý úshin áli de qolǵa alatyn dúnıeler bar eken. Máselen, búginde oblys boıynsha tek jeti gıd resmı tirkelgen. Endi jyl sońyna deıin olardyń sanyn 50-ge jetkizý josparlanyp otyr. Árıne týrızm salasyn damytý maqsatynda atqarylyp jatqan mundaı jumystar jaqsy-aq. Endi talaı jyldan beri sheshilmeı kele jatqan kadr tapshylyǵynan bastap barlyq másele oń sheshimin tapsa, Taraz týrızminiń de ózgelerge tańdaı qaqtyryp, damıtyn kúni jaqyn deýge bolady.
Degenmen, óńirge týrısterdi tartý úshin budan ózge qandaı sharalardy qolǵa alý kerek degen saýal týyndaıdy. Bul rette M.H.Dýlatı atyndaǵy Taraz Memlekettik ýnıversıtetiniń rektory Mahmetǵalı Sarybekov joǵary oqý oryndarymen birlese jumys isteý kerektigin jáne bul maqsatqa «Týrızm jáne servıs» kafedrasynyń túlekterin tartý qajettigin aıtady. Shynynda da, eger týrızm mamandyǵynyń túlekterin tartý jumystary qolǵa alynatyn bolsa, bul bir jaǵynan jas mamandarǵa tabys kózi, ekinshiden óńirdegi kadr máselesiniń de sheshilýine oń yqpal etýi múmkin. «Bul baǵyttaǵy zertteýlerdiń mańyzy zor. Tarazdyń basqa qalalardan ózindik ereksheligin aıqyndaý qajet. Máselen, biz Saryaǵashqa emdelý úshin, Túrkistanǵa uly babalarymyzdyń rýhyna taǵzym etý úshin baramyz. Sol sekildi Tarazdyń da óz ereksheligi bolýy kerek», deıdi Taraz memlekettik pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń rektory Erjan Ámirbekuly. Al «Zolotoı karavan» týrıstik ortalyǵynyń dırektory Albına Veımer Tarazdyń ózindik brendin qalyptastyrý ishki týrızmniń damýyna septigin tıgizedi dep sanaıdy. Sondaı-aq ol Taraz shaharynyń eki myń jyldyq tarıhy týraly barlyq qazaqstandyqtardyń da bile bermeıtinin aıtady. «Kórshi qalalar, sonyń ishinde eń aldymen Almaty men Taraz arasynda áýe reısterin ashý kerek. Sonymen qatar búginde balalar týrızmi de nazardan tys qalyp otyr. Jambyldyq oqýshylardy tarıhı oryndarǵa aparyp, tanystyrýǵa eshkim de asa den qoıyp otyrǵan joq», deıdi Albına Veımer. Al meıramhanalar men qonaqúıler assosıasııasynyń tóraıymy Aıgúl Aqshalovanyń aıtýynsha, bul rette eger jergilikti qyzmet kórsetý sapasy syn kótermese, týrısterdi dámdi taǵamdardyń food-festıvalderine tartýǵa bolady eken. Árıne týrızmdi damytýdyń tetigi kóp. Munyń taǵy bir utymdy tusy, Jambyl oblysy «Batys Eýropa – Batys Qytaı» halyqaralyq kólik jolynyń boıynda ornalasqan. Bul jolmen kún saıyn myńdaǵan kólik qatynaıdy. Bir sózben aıtqanda, búgingi Jibek joly dese de bolady. Al osy arqyly da týrızmdi damytýǵa, óńirdiń ózindik brendin qalyptastyrýǵa múmkindik bar.
О́tken jyly Taraz qalasynyń ortalyǵynan shyǵystyq úlgide «Kóne Taraz» kesheni ashyldy. Sonymen qatar Tekturmas aýmaǵynan kóne mekenniń sımvoly bolarlyq eńseli «Áýlıeata» eskertkishi boı kóterdi. Munyń syrtynda kóne shahardyń kelbetin arttyrýda qanshama jumystar atqarylyp jatyr. Kóne shahardy qyzyqtap kelýshiler úshin bul da kózge kórinerlik dúnıe. Al ejelden kele jatqan óńirdegi Qarahan, Aısha bıbi, Tekturmas áýlıe keseneleriniń mańyzy erekshe. Qazaq memlekettiginiń týy tigilip, qazyǵy qaǵylǵan meken de Jambyl oblysynyń aýmaǵynda. Búgingi Shý jáne Moıynqum aýdandarynyń aýmaǵyndaǵy Qozybasy jeri tiri tarıh, shynaıy shejire bolyp qasqaıyp tur. Bálkim, Áýlıeatanyń brendin áıgileýge Qozybasynyń ózi azdyq etpes. Uly babalarymyzdyń izi qalǵan, uly sheshimder qabyldanǵan mekendi el baratyn, jurt kóretin aımaqqa aınaldyryp qoısa, bul da eldikti dáripteıtin bir joba bolar edi...
Jambyl oblysy
Rýhanııat • Keshe
Bilim • Keshe
Kıno • Keshe
«Jutylǵan» jer ataýlary qaıta «tirile» me?
Aımaqtar • Keshe
Bıznesti tyń tehnologııaǵa ıkemdeýdiń ıgiligi
Tehnologııa • Keshe
Rýhanııat • Keshe
Nur-Sultanda «Avtokóliktegi qaýipsizdik» aksııasy ótti
Elorda • Keshe
Ulybrıtanııa sıfrly valıýta týraly oılana bastady
Ekonomıka • Keshe
Jyl basynan beri Almatyda 278 adam indetten kóz jumdy
Koronavırýs • Keshe
Asqar Mamın Sıfrlandyrý jónindegi komıssııa otyrysyn ótkizdi
Úkimet • Keshe
Petropavlda tún jamylǵan tonaýshylar izi sýymaı ustaldy
Aımaqtar • Keshe
Shymkenttik jolshylar jemis aǵashtaryn otyrǵyzdy
Aımaqtar • Keshe
SQO-da Lenın kóshesi Abaı kóshesi bolyp ózgertildi
Aımaqtar • Keshe
Tarazda úsh jasóspirimge oq tıip, aýrýhanaǵa jetkizildi
Aımaqtar • Keshe
Qostanaılyq er adamnan 105 gramm esirtki tárkilendi
Qoǵam • Keshe
Qasym-Jomart Toqaev Tatarstan prezıdentimen kezdesti
Prezıdent • Keshe
Elordada 60 myńǵa jýyq adam ekpe aldy
Elorda • Keshe
Qostanaıda alty aılyq bala terezeden qulap ketti
Oqıǵa • Keshe
Tarazdyq dárigerler kilt jutyp qoıǵan balany qutqardy
Medısına • Keshe
Bıyl jasandy jolmen 7 mln bekire shabaǵyn shyǵarý josparlaýda
Ekologııa • Keshe
Atyraý oblysynda shekara qorshaýlary alyndy
Aımaqtar • Keshe
Shymkent: Jyljymaly egý pýnkterinde kovıdke qarsy vaksına salynýda
Koronavırýs • Keshe
Balyq aýlaımyn dep aıyppul arqalap júrmeńiz
Aımaqtar • Keshe
Álem • Keshe
Joze Moýrınıý «Tottenhemnen» qýyldy
Sport • Keshe
Rýhanııat • Keshe
Palata otyrysynyń kún tártibi bekitildi
Parlament • Keshe
Prezıdent aktrısa Ǵazıza Ábdinábıevanyń otbasyna kóńil aıtty
Prezıdent • Keshe
Joldardy kútip ustamaǵan laýazymdy tulǵalar jazalandy
Aımaqtar • Keshe
Rýhanııat • Keshe
Atyraýda úıden órt shyǵyp, 4 bala qutqaryldy
Aımaqtar • Keshe
Áskerı qaıratker Kım Serikbaev dúnıeden ótti
Qoǵam • Keshe
Tuǵyl turǵyndary balyqshynyń máıitin sýdan shyǵardy
Aımaqtar • Keshe
Prezıdent Qaırat Kelimbetovti qabyldady
Prezıdent • Keshe
Saryaǵashta qutqarylǵan tasbaqalar tabıǵat aıasyna qaıta jiberildi
Aımaqtar • Keshe
Qostanaıda bes metrlik muzdy taý joldy jaýyp tastady
Vıdeo • Keshe
Polshada 13 boksshymyz qarsylastaryn jaıpap keledi
Sport • Keshe
Memleket basshysy birqatar zańǵa qol qoıdy
Prezıdent • Keshe
Qaraǵandyda qylmystyq top quryqtaldy
Qoǵam • Keshe
ShQO-da 10 dene shynyqtyrý-saýyqtyrý kesheni salynady
Aımaqtar • Keshe
Qazaqstanda altyn óndiretin kásiporynnyń qurylysy bastaldy
Qazaqstan • Keshe
Beıbit Atamqulov jumys saparymen Jambyl oblysyna bardy
Aımaqtar • Keshe
Elimizde kınoteatr bıletteri aıtarlyqtaı qymbattady
Kıno • Keshe
Janýarlarǵa jábir kórsetkenderge qylmystyq is qozǵalýy múmkin
Ekologııa • Keshe
Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary qyzmetinen bosatyldy
Saıasat • Keshe
Álemdegi eń úlken aısberg eridi
• Keshe
Memleket basshysynyń aptalyq jumysyna beıne sholý
Vıdeo • Keshe
Sarapshylar qubyrdaǵy sýdyń sapasyn tekserdi
Ekologııa • Keshe
Nur-Sultannyń ortalyǵynda jol opyrylyp tústi
Oqıǵa • Keshe
Nur Otan-nyń jumysyn 1738 qoǵamdyq keńes qadaǵalaıdy
Qoǵam • Keshe
Ekonomıka • Keshe
Qazaqstanda koronavırýstan 23 naýqas kóz jumdy
Qoǵam • Keshe
Qazaqstannyń Qyrǵyzstan jáne Úndistandaǵy elshisi qyzmetinen bosatyldy
Qazaqstan • Keshe
Memleket basshysy birqatar memleketke jańa elshiler taǵaıyndady
Taǵaıyndaý • Keshe
Erlan Álimbaev Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary bolyp taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Keshe
Uqsas jańalyqtar