Hakim Abaıdyń 175 jyldyǵyna oraı shyǵarylǵan bul kitaptyń «Er qazaq» dep atalatyn alǵashqy bólimi Qaıymnyń ákesi, Alash arystarynyń ardaqtysy atanǵan aıtýly halyq aǵartýshysy, belgili mesenat Muhamedhan týraly áńgimemen bastalyp, Semeıde tý tikken Alashorda úkimetiniń tarıhymen jalǵasady. Bul bólimde Alash arystarynyń tizesinde otyryp erjetken jetkinshek Qaıymǵa olardyń jeke bastarynyń úlgi-ónegesimen áser etken ıgi yqpaly, ásirese solardyń ishinen ákesiniń ini dosy, jas Muhtardyń naqtyly qamqorlyǵy aıtylady. Bireý biler bireý bilmes, negizi Qaıymnyń Abaıdyń aqyn shákirtteri týraly ǵylymı dıssertasııasy soǵystyń sońynda, jasy otyzǵa endi ıek artqanda daıyn bolǵan. Biraq ókinishke qaraı, ony qorǵap shyǵý sol ýaqyt túgili elýinshi jyldardyń basynda qatty qarsylyqqa ushyraǵan. Ǵalym osy eńbegi úshin 25 jylǵa sottalyp, stalındik lagerdiń azaby men tozaǵyna tússe de, ustazy Áýezovti eshqashan satpaǵan. Sonaý soǵys jyldarynyń aıaǵynda daıyn bolǵan ǵylymı eńbegin arada on tórt jyldan soń, ıaǵnı 1959 jyly ekinshi qaıtara qorǵaǵan. Birinshi bólimde osynyń bári ret-retimen baıandalǵan. Elimizdiń aıtýly tulǵalarynyń Qaıym Muhamedhanovtyń eńbekteri týraly aıtqan baısaldy paıymdary men estelikteri de osy alǵashqy bólimde.
Al ekinshi bólimde avtordyń «Qaısar Qaıym» degen atpen eki bólim, úsh kórinisten turatyn dramalyq týyndysy oqyrman nazaryna usynylǵan. «Ustaz-ǵalym týraly sóz» dep atalatyn úshinshi bólimde áriptesimizdiń abaıtanýshy ǵalymmen ár jyldarda «Egemende» jaryq kórgen suhbattary jarııalanǵan. Búkil ǵumyryn asyl Abaıǵa arnaǵan ǵalym ómirden ótken soń onyń esimin qadirlep, aıshyqtaý máselesi de aldymen el basylymynda kóterilgen edi. Qazir sol máseleler óz sheshimin taýyp, qala ortalyǵyndaǵy basty kóshelerdiń birine Qaıym esiminiń berilýi, osyndaǵy Abaı kóshesiniń boıyndaǵy Abaı kitaphanasynyń janynda ǵalymnyń bıýstiniń ornatylýy – bári-bári el egemendiginiń arqasy. Halqy barda Abaı esimi, Abaı barda Áýezov pen onyń izbasar shákirtiniń esimi eshqashan umytylmaıdy!
Shyǵys Qazaqstan oblysy
