Almaty qalasynyń óńirlik kommýnıkasııalar qyzmetinde jýrnalıstermen júzdesken medısına ǵylymdarynyń doktory, professor Kúlásh Qurmanova álemdegi kúrdelene túsken epıdemııalyq ahýal, sondaı-aq Almatyda indettiń órship bara jatqanyna qatysty turǵyndarǵa vırýstyń taralýyn boldyrmaý, jeke bas amandyǵy men jaqyndarynyń ómirin qorǵaý úshin saqtyq sharalaryn qatań ustanýdyń mańyzdy ekenin aıtty, dep habarlaıdy Egemen.kz
– Kúlásh Baıseıhqyzy, álemdegi sońǵy epıdemıologııalyq jaǵdaıdy qalaı baǵalaısyz?
– Jasyratyny joq, álemdegi epıdemııalyq jaǵdaı asa kúrdeli, sońǵy statıstıkalar jaǵa ustatady. Qazirgi tańda KVI-den 2 mln-nan astam adam qaza boldy. Ulybrıtanııada jańa shtammy paıda boldy dep dúrligip jatyrmyz. Ol bastapqy taralǵan vırýsqa qaraǵanda áldeqaıda báseńdeý bolǵanymen, taralý qarqyny joǵary. Bul COVID-19-ǵa qaraǵanda tez juǵady. Basty qıyndyq osyda bolyp tur.
– Al Almatydaǵy jaǵdaı qandaı? Sizdiń oıyńyzsha, aýa raıynyń qubylýy epıdemııalyq jaǵdaıǵa áser etti me?
– Almaty qalasyndaǵy jaǵdaı da máz emes. Shahar koronavırýs ınfeksııasynyń taralý qarqyny boıynsha «jasyl» aımaqtan «saryǵa» ótti. Bir ǵana 21 qańtar kúni , ıaǵnı bir táýlik ishinde indetti jańadan juqtyrǵan 115 adam tirkelip otyr. Tómengi temperatýra epıdemııalyq jaǵdaıǵa áser etti me degen saýalǵa toqtalar bolsaq, árıne, sýyq joǵarǵy tynys joldarynyń jergilikti qorǵanys faktorlary tómendegennen keıin (shyryshty qabattarda sektorly ımmýnoglobýlın IgA mólsheri azaıady, bul qozdyrǵyshtyń epıtelıı jasýshalaryna jabysý múmkindigin tejeıdi jáne vırýsty, lızosımdi joıady), respıratorlyq ınfeksııasy bar adamdardyń jıi aýrýǵa shaldyǵýyna ákeledi. Aıtalyq, naýqas jótelgende nemese túshkirgende bólinetin usaq bólshekterdiń saldarynan vırýs adamnan adamǵa aýa tamshylary arqyly ońaı beriledi. Epıdemııaǵa qarsy sharalardy júrgizý arqyly COVID-19 ınfeksııasynyń qaýpin barynsha azaıtýǵa bolady. COVID-19 aldyn alý úshin jeke gıgıena erejelerin saqtaý qajet: bir rettik betperdeni qoldaný, dezınfeksııalaý sharalary, kem degende 1,5-2 metr áleýmettik araqashyqtyqty saqtaý. Immýndyq profılaktıka qajet – bul koronavırýs ınfeksııasyna qarsy vaksınasııa.
– Tumaýǵa qarsy vaksınasııa qanshalyqty mańyzdy? Almaty bıligi qalada JRVI men tumaýǵa qarsy 430 myń doza vaksına satyp alynǵanyn, olar tıisti sanattarǵa tegin jetkizilgenin aıtty. Sizdiń oıyńyzsha, bul epıdemııalyq jaǵdaıdyń salystyrmaly turaqtylyǵyna áser etýi múmkin be?
– Tumaýǵa jáne JRVI-ǵa qarsy vaksınalardyń 430 myń dozasy (olar tıisti sanattaǵy azamattarǵa tegin salyndy (jetkizildi) JRVI men syrqattanýdyń jalpy tómendeýine oń áser etti. Alaıda vaksınasııalanǵan denede olar KVI aqýyzdarynan qorǵaıtyn antıdeneler túzbegen. Qaraǵandyda shyǵarylatyn Sputnik V vaksınasy koronavırýs ınfeksııasyn azaıtýǵa áser etetini baıqalyp otyr.
– О́zińiz aıtyp ótkendeı, Ulybrıtanııada koronavırýstyń jańa túri taralýda. Buqaralyq aqparat quraldarynyń habarlaýynsha, ózgergen vırýsty ǵalymdar anyqtaǵan jáne ol ınfeksııanyń tez taralýymen bılanysty bolýy múmkin. Vırýstyń mundaı mýtasııasynyń Qazaqstanǵa kelý qaýpi bar ma?
– Ulybrıtanııada anyqtalǵan kornavırýstyń jańa túri halyq arasynda tez taralyp jatqany álem jurtyn dabyl qaqtyryp otyr. Qazaqstan men Ulybrıtanııa arasyndaǵy áýe qatynasy jaǵdaıynda COVID-19 jańa shtammynyń taralýy yqtımaldylyǵy bar. Mundaı múmkindikti boldyrmaý úshin bizdiń elge jolaýshylar kelgen kezde áýejaıda epıdemııaǵa qarsy is-sharalardy muqııat júrgizý qajet (PTR testi úshin murynnan juǵyndy alý, dene temperatýrasyn ólsheý, karantındi saqtaý). Quramynda RNQ bar koronavırýs óte ózgermeli sıpatta bolady. Ár túrli faktorlardyń áserinen mýtasııaǵa ushyraýy múmkin.
– Álemde jáne bizdiń elimizde qazirdiń ózinde COVID-19-ǵa qarsy vaksınasııalaý jumystary júrgizilýde. Jappaı vaksınasııa 1 aqpanda bastalady. Siz buǵan qandaı túsinikteme berer edińiz?
– Reseı men álemniń birneshe elderiniń turǵyndary koronavırýsqa qarsy vaksınasııadan ótip jatyr. COVID-19-ǵa qarsy vaksına qanaǵattanarlyq túrde tózimdi, eger vaksınasııa erejeleri saqtalsa, janama áserler óte sırek kezdesedi. Bizdiń eldiń turǵyndaryna da vaksınasııa qajet dep esepteımin.
Áńgimelesken
Arman OKTIаBR,
«Egemen Qazaqstan»
Ulytaý aýdanynyń ákimi taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 20:45
Segiz oblys aýmaǵynda aýa raıyna baılanysty eskertý jarııalandy
Aýa raıy • Búgin, 20:22
«Qazaq radiosy» shekara mańyndaǵy 400-den astam aýyldarda habar taratýdy bastaıdy
Qazaqstan • Búgin, 20:05
Jambyl oblysynda birqatar kadrlyq taǵaıyndaýlar boldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 20:00
Túrkistan oblysynyń densaýlyq saqtaý salasy kósh basynda
Medısına • Búgin, 19:55
Aıagózde aýlada turǵan kólik urlanǵan
Aımaqtar • Búgin, 19:41
Qostanaı oblysynda joıqyn jol apatynan 7 adam qaza tapty (Vıdeo)
Aımaqtar • Búgin, 19:15
Májilis Tóraǵasy Qyrǵyz Prezıdentimen kezdesti
Parlament • Búgin, 18:57
Elbasy Qyrǵyz Respýblıkasynyń Prezıdentimen kezdesti
Elbasy • Búgin, 18:53
Almatyda órt qaýipsizdigine baqylaý kúsheıtildi
Aımaqtar • Búgin, 18:50
Qostanaıda muǵalimder men polıseılerge vaksına egý bastaldy
Aımaqtar • Búgin, 18:35
Bıyl qajylyqqa vaksına saldyrmaǵandar bara almaıdy
Álem • Búgin, 18:31
Almatydan Tbılısıge turaqty áýe reısteri qaıta ashylady
Qazaqstan • Búgin, 18:23
Almatyda medısınalyq kadrlar tapshylyǵyn azaıtý úshin joba jasaldy
Qoǵam • Búgin, 18:20
Atyraý oblystyq ekonomıkalyq tergeý departamentine jańa basshy keldi
Taǵaıyndaý • Búgin, 18:12
Dáýren Keńbeıil qarjy vıse-mınıstri bolyp taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 18:09
Senatorlar memlekettik organdardyń kóktemgi sý tasqynyna daıyndyǵyn talqylady
Parlament • Búgin, 18:05
Elordada tilsiz jaýmen kúres qalaı júrgizilýde?
Aımaqtar • Búgin, 18:03
10 naýryzdan bastap «Almaty jastary» baǵdarlamasy qaıta iske qosylady
Qoǵam • Búgin, 17:58
Ǵylymı salany jetildirý máseleleri talqylandy
Qazaqstan • Búgin, 17:56
Jandarbek Bekshın «Ashyq» mobıldi qosymshasyn paıdalana bastaǵan nysandardy tekserdi
Tehnologııa • Búgin, 17:54
Qostanaı oblysynda jol apatynan 6 adam qaza tapty
Aımaqtar • Búgin, 17:50
Aqtóbede «Igi ister» marafony bastaldy
Aımaqtar • Búgin, 17:48
Qazaqstannyń Reseıdegi elshiliginiń dıplomattary Álıhan Bókeıhanovty eske aldy
Qoǵam • Búgin, 17:42
Senatta saqtandyrý naryǵyn jetildirý máseleleri talqylandy
Qazaqstan • Búgin, 17:35
Aqtóbede ıesiz ınjenerlik jeliler kommýnaldyq menshikke beriledi
Aımaqtar • Búgin, 17:26
Almaty oblysynda byltyr 281,2 mlrd teńgege tamaq ónimderi óndirildi
Aımaqtar • Búgin, 17:21
Qazaqstanda kıber shabýyldar kúrt artqan
Qoǵam • Búgin, 17:10
Elordanyń 39 kásipkerlik nysany «Ashyq» qosymshasymen jumys isteıdi
Aımaqtar • Búgin, 17:07
Petropavlda jataqhanadaǵy jarylystan boıjetken kóz jumdy
Aımaqtar • Búgin, 16:58
Qazaqstandyqtar qolma-qol aqshamen eseptesýdi kúrt azaıtty
Qoǵam • Búgin, 16:52
Akter Nurken О́teýil jańa qyzmetke taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 16:41
10 naýryzda teleradıohabar taratý ýaqytsha toqtatylady
Qazaqstan • Búgin, 16:40
Qazaqstannyń Birikken Ulttar Uıymyna múshe bolǵanyna - 29 jyl
Qazaqstan • Búgin, 16:37
Qańtardan bastap memlekettik áleýmettik saqtandyrýdyń járdemaqy mólsheri ósti
Aımaqtar • Búgin, 16:28
Almatyda mektepter naýryz aıynda aralas oqý formatyna kóshedi
Aımaqtar • Búgin, 16:21
Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy shekaralyq ótkelderde bolatyn problemalyq máseleler retteledi
Ekonomıka • Búgin, 16:19
«Dármek» respýblıkalyq operasııasynyń birinshi kezeńi aıaqtaldy
Aımaqtar • Búgin, 16:12
Aksııalaryn jarııalaýdy josparlap otyrǵan kompanııalarǵa salyqtyq jeńildikter qarastyrylady
Ekonomıka • Búgin, 16:11
Adam bol awards júldesiniń jeńimpazdary marapattaldy
Qoǵam • Búgin, 15:56
Qostanaıda karantın buzǵandarǵa 18 mln teńge aıyppul salynǵan
Aımaqtar • Búgin, 15:53
Shymkentte mektepterde ystyq tamaqpen qamtýǵa ruqsat joq
Ońtústik Qazaqstan • Búgin, 15:52
Sý tasqyny kezeńine daıyndyq boıynsha jumys júrgizilýde
Qazaqstan • Búgin, 15:48
Júk jóneltýshiler bastamasymen QHR-ǵa júk qabyldaýǵa ýaqytsha tyıym salynady
Ekonomıka • Búgin, 15:47
Qazaqstan epıdemııalyq ahýal boıynsha "jasyl" aımaqqa oraldy
Qazaqstan • Búgin, 15:41
1-5 synyp oqýshylary aralas formatta oqıtyn bolady
Bilim • Búgin, 15:38
Jer resýrstaryn basqarý komıtetiniń tóraǵasy taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 15:31
Jambyl oblysynda jumyspen qamtý jalǵasýda
Aımaqtar • Búgin, 15:26
Mektep formasyna qatysty sheshimdi ata-analardyń ózderi qabyldaıdy
Bilim • Búgin, 15:25
Munaılyda jylyna 250 tonna et ónimi shyǵarylady
Aımaqtar • Búgin, 15:11
Úlken Almaty shatqalyna barýǵa shekteý qoıyldy
Ekologııa • Búgin, 15:07
Qazaqstan men Túrkııa arasyndaǵy dıplomatııalyq qatynastarǵa - 29 jyl
Saıasat • Búgin, 14:57
Qazaqstan men Qyrǵyzstan prezıdentteri jýrnalıster úshin birlesken baspasóz máslıhatyn ótkizdi
Prezıdent • Búgin, 14:31
Qasym-Jomart Toqaev pen Sadyr Japarovtyń birlesken málimdemesi jarııalandy
Prezıdent • Búgin, 14:21
Aýla hokkeı lıgasynyń V maýsymy aıaqtaldy
Sport • Búgin, 14:13
Aqmola oblysynda aýyl mektebine jańa avtobýs tabys etildi
Aımaqtar • Búgin, 14:05
Almaty oblysynda ótken jyly 281,2 mlrd teńgege tamaq ónimderi óndirilgen
Aımaqtar • Búgin, 13:48
Atyraýlyq áskerıler ardagerler turatyn úıdiń aýlasyn tazartyp berdi
Aımaqtar • Búgin, 13:33
Qytaılyqtar elimizge vızasyz kire alatyny ras pa?
Qazaqstan • Búgin, 13:31
Baǵdat Mýsın «Roskosmos» basshysy Dmıtrıı Rogozınmen kezdesti
Tehnologııa • Búgin, 13:14
Qasym-Jomart Toqaev Qyrǵyzstan Prezıdentimen shaǵyn quramda kelissózder ótkizdi
Prezıdent • Búgin, 12:59
Aýyl sharýashylyǵyn damytýda arnaıy granttar bólinedi
Bilim • Búgin, 12:57
Qys bastalǵaly qar qursaýynan 1242 adam qutqaryldy
Qazaqstan • Búgin, 12:57
BUU-nyń Nıgerııadaǵy bazasyna shabýyl jasaldy
Álem • Búgin, 12:55
Álem elderindegi koronavırýsqa qatysty ahýalǵa sholý
Álem • Búgin, 12:48
AО́K memlekettik qoldaý turaqty ári ońtaıly bolady - Saparhan Omarov
Ekonomıka • Búgin, 12:47
Atyraýda «30 ıgi is» qaıyrymdylyq marafony bastaldy
Aımaqtar • Búgin, 12:38
Shymkentte kóktemgi áskerge shaqyrý bastaldy
Aımaqtar • Búgin, 12:21
Uqsas jańalyqtar
