Almatylyq professor: Koronavırýs juqtyrý qaýpin tómendetý úshin ımmýndyq profılaktıka qajet

Medısına • 21 Qańtar, 2021

Almatylyq professor: Koronavırýs juqtyrý qaýpin tómendetý úshin ımmýndyq profılaktıka qajet

Almaty qalasynyń óńirlik kommýnıkasııalar qyzmetinde jýrnalıstermen júzdesken medısına ǵylymdarynyń doktory, professor Kúlásh Qurmanova álemdegi kúrdelene túsken epıdemııalyq ahýal, sondaı-aq Almatyda indettiń órship bara jatqanyna qatysty turǵyndarǵa vırýstyń taralýyn boldyrmaý, jeke bas amandyǵy men jaqyndarynyń ómirin qorǵaý úshin saqtyq sharalaryn qatań ustanýdyń mańyzdy ekenin aıtty, dep habarlaıdy Egemen.kz

Arman OKTIаBR

– Kúlásh Baıseıhqyzy, álemdegi sońǵy epıdemıologııalyq jaǵdaıdy qalaı baǵalaısyz?

– Jasyratyny joq, álemdegi epıdemııalyq jaǵdaı asa kúrdeli, sońǵy statıstıkalar jaǵa ustatady. Qazirgi tańda KVI-den 2 mln-nan astam adam qaza boldy. Ulybrıtanııada jańa shtammy paıda boldy dep dúrligip jatyrmyz. Ol bastapqy taralǵan vırýsqa qaraǵanda áldeqaıda báseńdeý bolǵanymen, taralý qarqyny joǵary. Bul COVID-19-ǵa qaraǵanda tez juǵady. Basty qıyndyq osyda bolyp tur.

– Al Almatydaǵy jaǵdaı qandaı? Sizdiń oıyńyzsha, aýa raıynyń qubylýy epıdemııalyq jaǵdaıǵa áser etti me?

– Almaty qalasyndaǵy jaǵdaı da máz emes. Shahar koronavırýs ınfeksııasynyń taralý qarqyny boıynsha «jasyl» aımaqtan «saryǵa» ótti. Bir ǵana 21 qańtar kúni , ıaǵnı bir táýlik ishinde indetti jańadan juqtyrǵan 115 adam tirkelip otyr. Tómengi temperatýra epıdemııalyq jaǵdaıǵa áser etti me degen saýalǵa toqtalar bolsaq, árıne, sýyq joǵarǵy tynys joldarynyń jergilikti qorǵanys faktorlary tómendegennen keıin (shyryshty qabattarda sektorly ımmýnoglobýlın IgA mólsheri azaıady, bul qozdyrǵyshtyń epıtelıı jasýshalaryna jabysý múmkindigin tejeıdi jáne vırýsty, lızosımdi joıady), respıratorlyq ınfeksııasy bar adamdardyń jıi aýrýǵa shaldyǵýyna ákeledi. Aıtalyq, naýqas jótelgende nemese túshkirgende bólinetin usaq bólshekterdiń saldarynan vırýs adamnan adamǵa aýa tamshylary arqyly ońaı beriledi. Epıdemııaǵa qarsy sharalardy júrgizý arqyly COVID-19 ınfeksııasynyń qaýpin barynsha azaıtýǵa bolady. COVID-19 aldyn alý úshin jeke gıgıena erejelerin saqtaý qajet: bir rettik betperdeni qoldaný, dezınfeksııalaý sharalary, kem degende 1,5-2 metr áleýmettik araqashyqtyqty saqtaý. Immýndyq profılaktıka qajet – bul koronavırýs ınfeksııasyna qarsy vaksınasııa.

– Tumaýǵa qarsy vaksınasııa qanshalyqty mańyzdy? Almaty bıligi qalada JRVI men tumaýǵa qarsy 430 myń doza vaksına satyp alynǵanyn, olar tıisti sanattarǵa tegin jetkizilgenin aıtty. Sizdiń oıyńyzsha, bul epıdemııalyq jaǵdaıdyń salystyrmaly turaqtylyǵyna áser etýi múmkin be?

– Tumaýǵa jáne JRVI-ǵa qarsy vaksınalardyń 430 myń dozasy (olar tıisti sanattaǵy azamattarǵa tegin salyndy (jetkizildi) JRVI men syrqattanýdyń jalpy tómendeýine oń áser etti. Alaıda vaksınasııalanǵan denede olar KVI aqýyzdarynan qorǵaıtyn antıdeneler túzbegen. Qaraǵandyda shyǵarylatyn Sputnik V vaksınasy koronavırýs ınfeksııasyn azaıtýǵa áser etetini baıqalyp otyr.

– О́zińiz aıtyp ótkendeı, Ulybrıtanııada koronavırýstyń jańa túri taralýda. Buqaralyq aqparat quraldarynyń habarlaýynsha, ózgergen vırýsty ǵalymdar anyqtaǵan jáne ol ınfeksııanyń tez taralýymen bılanysty bolýy múmkin. Vırýstyń mundaı mýtasııasynyń Qazaqstanǵa kelý qaýpi bar ma?

– Ulybrıtanııada anyqtalǵan kornavırýstyń jańa túri halyq arasynda tez taralyp jatqany álem jurtyn dabyl qaqtyryp otyr. Qazaqstan men Ulybrıtanııa arasyndaǵy áýe qatynasy jaǵdaıynda COVID-19 jańa shtammynyń taralýy yqtımaldylyǵy bar. Mundaı múmkindikti boldyrmaý úshin bizdiń elge jolaýshylar kelgen kezde áýejaıda epıdemııaǵa qarsy is-sharalardy muqııat júrgizý qajet (PTR testi úshin murynnan juǵyndy alý, dene temperatýrasyn ólsheý, karantındi saqtaý). Quramynda RNQ bar koronavırýs óte ózgermeli sıpatta bolady. Ár túrli faktorlardyń áserinen mýtasııaǵa ushyraýy múmkin.

– Álemde jáne bizdiń elimizde qazirdiń ózinde COVID-19-ǵa qarsy vaksınasııalaý jumystary júrgizilýde. Jappaı vaksınasııa 1 aqpanda bastalady. Siz buǵan qandaı túsinikteme berer edińiz?

– Reseı men álemniń birneshe elderiniń turǵyndary koronavırýsqa qarsy vaksınasııadan ótip jatyr. COVID-19-ǵa qarsy vaksına qanaǵattanarlyq túrde tózimdi, eger vaksınasııa erejeleri saqtalsa, janama áserler óte sırek kezdesedi. Bizdiń eldiń turǵyndaryna da vaksınasııa qajet dep esepteımin.

Áńgimelesken

Arman OKTIаBR,

«Egemen Qazaqstan»

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz