Qurǵaq ýáde «qurǵaqshylyqtan» qutqarmaıdy

Qalaǵa qarasty 4 aýdan ákiminiń jyldyq esebin tyńdasańyz, bári keremet. Alaıda shynaıy jaǵdaı qaǵazdaǵy esepten múlde bólek.

Jýyrda Abaı aýdanynyń ákimi Buharbaı Parmanovtyń 2020 jyly atqarǵan jumystary boıynsha esep berý jıyny ótti. Sonda aýdan ákimi: «Byltyr Abaı aýdanynda ınfraqurylymdy damytý úshin 29,3 mlrd teńge qarjy qaralǵan. Bólingen qarjynyń 2,2 mlrd teńgesi aýyz sý júıesine baǵyttalǵan», degen edi.

Anyǵynda, aýdanda 34 shaǵyn aýdan bar bolsa, onyń 24-i sapaly aýyz sýmen qamtylǵan. Qalǵan 12 shaǵyn aýdan turǵyndary sýdy qudyqtan tartyp nemese tasyp iship, kún kórip júr. Atap aıtqanda, «Qyzyljar», «Igilik», «Jańatalap», «Táýelsizdikke − 20 jyl», «Kókbulaq» «Jańaturlan» turǵyn alaby uńǵyma sýyn ishse, «Yntymaq-2», «Aqtas-2», «Soltústik saıajaı», «Qursaı» jáne taǵy basqa shaǵyn aýdan turǵyndary tasyp ishedi. Aýdan ákimi esep berý jıyny kezinde jyl sońyna deıin bul shaǵyn aýdandarda aýyz sý máselesi tolyq sheshimin tabady dep sendirdi.

Esterińizge salar bolsaq, byltyr 14 aqpanda qala ákimi Murat Áıtenovtiń jyldyq esep berý jıynynda Abaı aýdanyna qarasty «Jańatalap» shaǵyn aýdannyń turǵyny Ábdiǵanı Áshirov: «Shymkenttegi «Jańatalap» turǵyn alaby turǵyndarynyń aýyz sýǵa jarymaı júrgenine 10 jyl toldy. Osynshama ýaqyttan beri ondaǵy halyq jerasty sýlaryn paıdalanýǵa májbúr. Biz sapaly aýyz sýǵa muqtajbyz. Bizdiń turǵyn alaby ortalyqtandyrylǵan aýyz sý júıesine qashan qosylady?» dep suraq qoıǵan edi.

Shahar basshysy «osy baǵytta qarjy bólindi. Jyl aıaǵyna deıin «Jańatalap» turǵyn alaby ortalyqtandyrylǵan aýyz sý júıesine qosylady», dep jaýap bergeni el esinde. Sodan beri «Jańatalap» alaby turǵyndarynyń aýlasyna sý keletindeı ýaqyt boldy, biraq kirgen sý, ony kórgen el joq. Osylaısha, aýdan ákimi Buharbaı Parmanov qala ákimi Murat Dúısenbekulynyń halyq aldynda bergen ýádesin kezekti bos sózge aınaldyryp otyr.

Tipti atalǵan turǵyn alaptaǵy bul másele budan burynǵy ákimder Ǵabıdolla Ábdirahymov pen Erlan Aıtahanovtyń tusynda da sheshimin tappaǵan. Jańatalaptyqtar «ákimder kelip, ýáde berip ketedi, alaıda naqty nátıje joq», dep kúıinedi. Búginde qalanyń ortalyǵynda ornalasqan Ál-Farabı aýdanynan basqa Eńbekshi, Qarataý, Abaı aýdandarynda derlik aýyz sýdyń máselesi kúıip tur. Aqpan aıynyń basynda qala ákimdigi «26 myńǵa jýyq turǵyndy sapaly aýyz sýmen qamtý josparlanýda» degen aqparat taratty. Ákimdiktiń bul deregine sener bolsaq, bıyl Shymkent qalasynda ınjenerlik ınfraqurylym júıelerimen qamtamasyz etýde birqatar jumys qolǵa alynbaq. Máselen, ótken jyly Qarataý aýdany turǵyndardy aýyz sýmen qamtý maqsatynda «Turan» shaǵyn aýdanynda (magıstraldy) eki sýaqqy qurylysyn júrgizse, bıyl «Tassaı» turǵyn alaby, «Azat» jáne «О́temis» shaǵyn aýdanynda qurylys aıaqtalyp, qazirgi tańda sý eseptegish quraldar ornatylyp jatyr. «Dostyq» shaǵyn aýdanynyń turǵyndaryn sapaly aýyz sýmen qamtamasyz etý maqsatynda júrgizilgen qurylys jumystary da búginde tolyǵymen aıaqtalǵan. Endi sý eseptegish quraldaryn ornatý jumystary júrgizilýde. Abonentteý jumystary naýryz aıynyń sońynda aıaqtalyp, shaǵyn aýdan sapaly aýyz sý ishetin kún de jaqyndap keledi.

Shymkent qalasy Abaı aýdany aýmaǵyndaǵy birqatar shaǵyn aýdanda ınfaqurylym júıeleriniń qurylysy júrgizilýde. Sonyń biri − «Yntymaq-2» shaǵyn aýdanyndaǵy aýyz sý júıesi qurylysy. Atalǵan shaǵyn aýdandaǵy ınfraqurylym júıeleriniń máselesi shahar basshysynyń tikeleı baqylaýynda. Aýyz sý júıesiniń joba quny – 1 199,6 mln teńge. Merdiger «Kompanııa Ahmet» JShS qurylysty byltyr mamyr aıynda bastaǵan. Bıyl tamyz aıynda aıaqtaýdy josparlap otyr. Shaǵyn aýdannyń Batys aýmaǵynda da aýyz sý júıesi qurylysy júrgizilýde. Onyń jobalyq quny – 1 971,8 mln teńge. Merdiger «Melıorator» JShS nysan qurylysyn bıyl aıaqtaýdy josparlaýda.

Abaı aýdany boıynsha 34 eldi mekenniń 22-si sapaly aýyz sýmen qamtylǵan. Aýdanda 4 eldi mekenniń: «Jańatalap», «Yntymaq-2», «Jańa Turlan», «Soltústik saıajaıda» qurylys jumystary 2021 jyly aıaqtalyp, jalpy 25 myńǵa jýyq turǵyn sapaly aýyz sýmen qamtylmaq.

Qazirgi tańda qalada 81 eldi mekenniń 69-y sapaly aýyz sýmen qamtamasyz etilgen. Bıyl 9 eldi mekende (Turan, Soltústik saıajaı, «Yntymaq-2», «Batys», «Jańa Turlan», «Asar-2», «Aqtas», «Jańatalap», «Sáýle» qurylys jumystary) júrgiziledi. Atalǵan eldi mekenderde qurylys jumystary aıaqtalǵannan keıin 25,6 myń adam aýyz sýmen qamtylady dep kútilýde. Jyl qorytyndysy boıynsha qala turǵyndaryn sapaly aýyz sýmen qamtý kórsetkishi 95,6 paıyzdan 98 paıyzǵa ósedi. Sonymen qatar, 3 magıstraldy sýaqqynyń qurylysy aıaqtalyp, paıdalanýǵa beriledi.

Jalpy 2022-2025 jyldary qalanyń ońtústik bóliginiń aýyz sý sapasyn jaqsartý maqsatynda «Saıram sý» jańa aýyz sý kóziniń jáne 22 shaqyrym magıstraldy sýaqqynyń qurylysyn júrgizý josparlanǵan.

Aıtpaqshy, Eńbekshi aýdany aýmaǵyna osydan alty jyl buryn engen Saıram aýdanynyń birqatar aýylynda turǵyndar qudyqtan tasyp, sý iship kelgen bolatyn. Byltyr sol eldi mekende aýyz sýdyń problemasy tolyǵymen sheshilgende turǵyndar «shymkenttik ekenimizdi shyn sezindik» degen edi.

О́tken jyly Eńbekshi aýdanyndaǵy Badam turǵyn alabyna aýyz sý júıesiniń qurylysy júrgizilip, 331 abonent qamtyldy. Sondaı-aq, Abdýlabad, Bazarqaqpa, Turdyabat shaǵyn aýdandarynda da aýyz sý júıesi aǵymdaǵy jóndeýden ótip, tirshilik nárinen tarshylyq kórgen turǵyndardyń kóńilin bir serpiltti.