Otyrys qorytyndysy boıynsha OPEK+ elderi óndiristi mamyr men maýsym aıynda táýligine 350 myń barrelge, shilde aıynda 450 myń barrelge deıin arttyrýǵa kelisti.

OPEK+ byltyr munaı óndirisin short keskeni belgili. Reseı qansha jerden keliskisi kelmeı týlaǵanymen, óndiris báribir toqtady. Áıtpese, jer betinde munaı quıatyn rezervýarlar tapshylyǵy bastalý qaýpi týdy. «Qara altyn» tıegen qansha tanker sol rezervýarlarǵa jete almaı, jaǵalaýda qańtaryldy. Profısıt defısıtten de jaman. Buǵan sebep, árıne, pandemııa. Janymen áýre bolǵan jurttyń kómirsýtekke degen suranysy da kúrt azaıdy. Álemdik naryqtaǵy dısbalansty joıý úshin ortaq kelisim kerek edi. Osyǵan oraı OPEK+ mamyr-maýsym aılarynda óndiristi qysqartyp, munaı óndirý táýligine 9,7 mln barreldi qurady. Qysqartý jyl boıy júrgizilip, 2021 jyldyń qańtarynda táýligine 7,2 mln barrelge deıin tómendedi. Byltyr OPEK pen OPEK+ elderiniń jıyntyq munaı óndirisi táýligine 48 mln barrel bolǵan. Bul 2019 jylmen salystyrǵanda 10,6 paıyzǵa tómen.

Álemde pandemııa qaýpi áli seıilgen joq. Vaksınalaý da ala-qula júrip jatyr. Eýropa elderi jaqyn kúnderi qatań lokdaýn engizýi múmkin. Suranystyń byltyrǵydaı pushaıman kúıge túsýi – ábden yqtımal nusqa. Soǵan qaramastan, OPEK+ elderi birer kún burynǵy kezdesýde kútpegen sheshim qabyldap jiberdi. О́ndirisin qatań talappen tejep otyrǵan Saýd Arabııasynyń ózi sońǵy sátte sheshimin ózgertti. Aldaǵy mamyr-shilde aılarynda OPEK+ óndiristi táýligine 1,15 mln barrelge deıin ulǵaıtyp, Er-Rııad óndiristi táýligine 1 mln barrelge deıin qysqartýdy kezeń-kezeńimen toqtatady.

Joǵaryda aıtylǵan úsh aıda óndi­ri­le­tin 2 mln barrelge toqtalsaq, OPEK+ elderi mamyr-shilde aılarynda jalpy kólemi táýligine 1,15 mln barrel (350+350+450) munaı óndiredi. Muny bir dep qoıyńyz. Ýádesinen taıqyp shyǵa kelgen Saýd Arabııasynyń ózi osynshama ónim óndirmekshi. Er-Rııadtyń qańtar aıynda óndiristi táýligine 1 mln barrelge qysqartqanyn bilemiz. Endi osynshama kólem naryqqa qaıta oralady. Saýd Arabııasy mamyrda – 250 myń, maýsymda – 350 myń, al shildede 450 myń barrel óndirýge kirispek. Bul rette Saýd Arabııasynyń kvotasy da ósip, bir kúnde 9,495 mln barrel munaı óndirmek (qazirgi kólemi – 8,15 mln barrel). Mine, sonda aldaǵy úsh aıda OPEK+ elderiniń jalpy óndirisi kúnine 2 mln barrelge erkin jetedi.

Otyrys bolardan birer kún buryn OPEK+ tehnıkalyq komıteti naryqqa boljam jasap, bıyl munaı tutyný kóleminiń táýligine 5,6 mln barrelge ósetinin aıtqan. Bul OPEK+ bir aı buryn boljaǵannan táýligine 200 myń barrelge tómen. Tehnıkalyq komıtettiń bazalyq ssenarııi boıynsha álemdik munaı naryǵy tapshylyqqa ushyraıdy. Suranys óndiristen táýligine 0,8 mln barrelge asyp túsedi. Al OPEK+ naý­ryz aıynda tapshylyq táýligine 1,2 mln barrel bolady dep boljaǵan. Ekinshisi – balamaly ssenarıı. Ol boıynsha suranys baıaý qalpyna keledi. Mundaı jaǵdaıda munaıǵa degen suranys ósimi táýligine 4,1 mln barreldi quraıdy. Al tapshylyq ornyna táýligine 0,6 mln barrel kólemindegi profısıt paıda bolady.

Osylaı deı kele, tehnıkalyq komıtet lokdaýnnyń úshinshi tolqyny jáne vaksınalaýdyń baıaý qarqyny saldarynan álemdik suranysta kúnine 300 myń barrel munaı artylyp qalady dep kúmán keltirgen edi.

OPEK+ otyrysy bolardan az ǵana ýaqyt buryn AQSh energetıka mınıstri Djennıfer Granholm Saýd Arabııasynyń hanzadasy Ábdel Ázız ben Salmanmen telefon arqyly sóılesken. AQSh mınıstri ekeýara kelissózde jańǵyrmaly energııa kózderin damytý, energııa tıimdiligin arttyrý, munaı men gaz óndirisi kezinde metan qaldyǵyn shyǵarýdy azaıtý taqyryptaryn qozǵaǵandaryn aıtady.

Sondaı-aq hanzada Reseı prezıdenti Vladımır Pýtınmen de sóılesken. Kreml eki el basshylarynyń túrli mańyzdy taqyryptar tóńireginde pikirleskenderin aıtady. Ishinde munaı týraly bir aýyz sóz joq. Biraq osy eki habar almasýdan soń Ábdel Ázız ben Salmannyń pozısııasy oqys ózgerip shyǵa keledi.

«Iá, suranys boıynsha ósim boljamy tómen. Alaıda bul bar bolǵany 300 myń ǵana, 3 mln barrel emes. Bul bizdiń OPEK hatshylyǵynyń jan-jaqtylyǵyn kórsetedi. Olar birqatar halyqaralyq ınstıtýtqa qaraǵanda barynsha konservatıvti. Olar usynyp otyrǵan suranys kólemi aldaǵy birneshe aı ishinde óndiristi azaıtýǵa usynym berýge jetkilikti», dedi ben Salman.

Osydan soń Brent markaly munaı baǵasy lezde reaksııa tanytyp, 3,04 paıyzǵa qymbattap, 64,64 dollarǵa jetti. WTI munaıy da qalys qalǵan joq, 3,6 paıyzǵa qymbattap, 61,3 dollarǵa jetti.

OPEK+ kelisimi aıasynda Qazaq­stan­nyń mindettemesi mamyr aıynda táýligine 1,463 mln barreldi qurasa, maýsym aıynda ol 1,469 mln barrelge jetedi. Al shildede táýligine 1,475 mln barrel munaı óndirý kózdelip otyr.