Epıdemııalyq baǵdarsham «sary» tústi kórsetti

«Shymkent qalasynda sáýir aıynyń 25 kúninde 2 131 jaǵdaı tirkelip, aýyr­ǵan­dardyń sany 4,5 esege ósti. Naýryz aıynda esepti kezeńde 473 jaǵ­daı tir­kel­gen edi. Epıdemııalyq zerdeleý ba­ry­­synda naýqastanǵandardyń 29,3 pa­ıy­­zy aýyrǵan adammen qarym-qaty­nas­taǵylardan anyqtaldy. Qal­ǵan­dary karantındik saqtyq sharalaryn saq­­tamaǵandyqtan indetke shaldyqqan. Jyl basynan beri anyqtalǵan 3 475 naýqastyń 32,4 paıyzy iri saýda úıleri men dúkenderde, 20,1 paıyzy bazarlarda, 18,2 paıyzy qoǵamdyq kólikterde jáne túrli jıyndarǵa barǵanda juqtyrǵan», dedi departament basshysy.

Shaharda epıdemııaǵa qarsy sanı­tar­lyq-aǵartý jumystary belsendi júr­gi­zi­lýde. Jyl basynan búginge deıin 451 sa­nıtarlyq-aǵartý sharasy ótkizilip,
12 338 nysanǵa túsindirý jumystary júr­gi­zilgen.

Ashyq jobasy qashyqtyqty saqtaıdy

Shymkentte epıdemııalyq jaǵ­daı «qyzyl aımaqtan» «sary aımaq­qa» ótýine baılanysty qyzmetine shekteý qoıylǵan birqatar kásipkerlik nysan sanıtarlyq talaptardy saqtaı otyryp, qaıta iske qosyldy. Á.Tólebaev epıdemııalyq ahýal, sanıtarlyq-aǵartý jumystaryna arnalǵan Ashyq jobasy týraly túsindirip berdi.

«Qazirgi tańda qalada epıde­mııalyq jaǵdaı áli de turaqsyz. Iаǵnı 15 sáýirden bastap «qyzyl aı­maq­ta» boldy. Al COVID-19 juq­ty­­rý jaǵ­daıynyń tirkelý sanyn eske­re otyryp, 26 sáýirden bastap «sary aı­maqqa» aýystyryldy. Biraq naý­qas­tar­dyń ishinen koronavırýstyń «brı­ta­nııalyq», «ońtústik afrıkalyq» jáne «brazılııalyq» aýyr jaǵdaıda óte­tin túrleri anyqtalýda. Bul indettiń qaýip­ti­ligin odan saıyn arttyryp otyr. 26 sáýir­den bastap SPA, basseın, ıoga orta­lyq­taryn qosa alǵanda, fıtnes-klýbtary qalypty rejimde jumys is­teı­di. Al banket zaldaryn, ashana, fast-fýd obektilerin qospaǵanda, qoǵamdyq ta­maq­taný oryndarynyń ýaqyt kestesi saǵat 07:00-den 00:00-ge ózgerip, adam sany 50 paıyzdan aspaýy eskertilgen. Kı­no­­teatr, teatr, fılarmonııa men konsert zaldarynyń syıymdylyǵy 20 pa­ıyz­dan aspaıtyn jaǵdaıda qalypty rejimde qyzmetin jalǵastyrady. Sony­men qatar oblys­aralyq jáne qala­lyq turaqty emes (týrıstik) tasymaldar 15 adam­nan (75 paıyz) asyrmaı jolaýshy tasy­maldaıdy. Odan bólek, bılıard, PlayStation klýbtaryn qosa alǵanda, kom­­pıý­­­terlik jáne boýlıng klýbtaryn­da turǵyndar 50 paıyzdan aspaǵan jaǵ­daı­da jumys rejimi saǵat 12:00-den 00:00-ge deıin saqtalady», dedi departament basshysy.

Atalǵan joba 23 sáýirde qalalyq Bas memlekettik sanıtarlyq dárige­rdiń Ashyq jobasyna qaty­sa­tyn sýbek­ti­ler­ge shekteý sharalaryn bekitý týra­­ly qaýlysyna sáıkes 26 sáýirden bastap kúshine endi. Departament bas­shy­­­synyń aıtýynsha, koronavırýs ın­fek­­sııasynyń taralýyn boldyrmaý maq­satynda jyl basynan beri mobıl­dik toptar arqyly úılestirý ortalyq­ta­­ryna 190 jedel habarlama túsken. Barlyq shuǵyl qońyraý boıynsha tekserý uıymdastyrylyp, 170 nysanǵa aıyp­pul salynǵan. Aıta keteıik, zerdeleý barysynda COVID-19 ınfeksııasyn juqtyrǵandardyń 29,3 paıyzy aýyrǵan adam­men qarym-qatynasta bolǵany anyq­talǵan. Al qalǵany karantındik tár­tipti saqtamaý saldarynan indetke shaldyqqan. Osy oraıda ol qala tur­ǵyn­da­ryn sanıtarlyq normalardy qatań saqtaýǵa shaqyrdy.

Vaksına, taǵy da vaksına...

Shymkenttikterdiń indetke qarsy ekpe saldyrý belsendiligi artyp, ótken apta sońynda qoımalardaǵy vaksına taýsylǵan edi. Kúni keshe otandyq QazVac vaksınasynyń 4 myń dozasy jetkizildi. Endi shahar turǵyndary elimizde óndirilgen ekpeni ektirmek.

«Shymkentte koronavırýsqa qarsy Spýtnık V vaksınasynyń I kompo­nen­tin 78 myńnan asa adam qabyl­dady. Al erikti túrde vaksına alýshylardyń ósýine baılanysty qaladaǵy ekpe egý pýnktteriniń sany 42-ge jetti. So­ny­men qatar elimizde 26 sáýirden bas­tap BǴM Bıologııalyq qaýipsizdik prob­­le­malary ǵylymı-zertteý ınstıtý­ty bazasynda óndirilgen otandyq QazVac (QazCovid-in) ekpesiniń birin­shi partııasy qoldanysqa engizilip otyr. Osy oraıda úshinshi megapolıske QazVac-tyń 4 myń dozasy jet­ki­zildi. Bul ekpeler qaladaǵy barlyq emhana men vaksınalaý ornyna tara­tyl­dy. Aıta ke­terligi, turǵyndar ekpe qabyldaý ke­zin­de eki vaksınanyń qala­ǵa­nyn tań­­daı alady», dedi qalalyq Sanı­tar­­lyq-epıdemıologııalyq ba­qy­­laý de­par­tamenti Infeksııalyq jáne parazıttik aýrýlardy epı­de­mıo­lo­gııalyq baqylaý bóliminiń basshysy Zamıra Esenǵaraeva.

Aıta keterligi, QazVac – koronavırýs ınfeksııasyna qarsy bel­­sendiligi joıylǵan, bulshyqet ishine en­gizýge arnalǵan sýspenzııa tú­rin­degi vaksına. Atalǵan ekpe 18-den asqan adamdarǵa 21 kúndik ıntervalmen eki ret sa­lynady. Bul rette qala em­ha­na­la­­ryn­daǵy ekpe egý kabınetiniń bar­lyǵy qajetti jabdyqtarmen tolyq qam­tamasyz etilgen. Odan bólek, jyljymaly egý pýnktterinde vaksınalaý júrgizilýde. Al vaksınalaýǵa qa­ty­sa­tyn qyzmetkerler arnaıy oqy­tý­dan ótken. Osy oraıda departament basshysy shahar turǵyndaryn jappaı vaksınalaýǵa qatysyp, qoǵamdyq ım­mý­nıtet qalyptastyrý qajet ekenin jet­kizdi.

«Aýrýdy jasyrǵanymen, ólim áshkereleıdi»

«Shymkentte indet juqtyrǵandardyń kórsetkishi tómendegenimen, aýyr jaǵ­daı­daǵy naýqastar sany kóbeıip jatyr», deıdi qalalyq juqpaly aýrýlar aýrýhanasynyń bas dárigeri Baqtyǵalı Erejepov. Bas ınfeksıonıstiń aıtýynsha, aýyr jaǵdaıdaǵy naýqastardyń basym bóligi úılerinde óz betinshe uzaq ýaqyt em alǵan. Osylaısha, koronavırýske shaldyqqan naýqastardyń qatary qalyńdaǵan. Saldarynan aýyr halde aýrý­hanaǵa túsken.

«Juqpaly aýrýlar aýrýhanasy 560 tósektik orynǵa arnalǵan. Búginde aýrý­ha­naǵa túskenderdiń barlyǵynda koronavırýs oń nátıje berýde. 560 tósektik oryn­nyń 60-y jansaqtaý bólimindegi naýqastarǵa arnalǵan. Sol jansaqtaý bólimindegi tósektiń 95 paıyzynda naýqastar aýyr halde jatyr. Olardyń jartysy IVL, qalǵandary ottegi apparatyna qosylǵan. Aýrýhanaǵa túsip jatqan naýqastardyń basym bó­li­giniń ókpesi 80-95 paıyzǵa deıin qa­bynyp, satýrasııasy 50-ge deıin tú­sip ketken. Bul naýqastardyń kóbisi úılerinde 7-10 kúndeı uzaq ýaqyt em qabyldap, aýrýyn asqyndyryp alǵan. Úıde em qabyldap, túrli preparat alǵan naýqastardy emdeý durys júrmeı jatyr. О́z betinshe úıde em alýdan aýlaq bolyp, ko­ro­­na­vırýs belgileri baıqalǵan jaǵ­daı­da ýchaskelik dárigerińizge nemese jedel járdemge habarlasqan jón. Qazir qala­daǵy barlyq emhanada vaksınalaý ju­mystary júrgizilýde. Vaksınalaý – osy aýrýdy aldyn alýdyń eń negizgi joly», deıdi juqpaly aýrýlar aýrý­hanasynyń bas dárigeri Baqtyǵalı Erejepov.

Anyǵynda, úı jaǵdaıynda óz betinshe em alyp jatqan azamattar el aýzynda taralǵan ǵylymı negizsiz em-domdarǵa kóptep ıek artýda. Nátıjesinde, aýrý asqynyp, ómirlerine qaýip tónýde. Máselen, tek antıbıotıkalyq tabletkalar, qabynýǵa qarsy antıkoagýlıanttardy (aspırın) iship indetten qulan taza aıyǵyp ketemin degen túsinik durys emes», deıdi medısına mamandary.

Qalalyq densaýlyq saqtaý bas­qar­­ma­sy­nyń basshysy Baqytjan Pozı­lov­tyń aıtýynsha, Shymkentte dúnıe júzinde taralyp jatqan indettiń úsh shtamy da tirkelgen. «Endi saqtanýdyń eń tıimdi joly – vaksına saldyrý, karan­tın talap­taryn saqtaý, tazalyqqa mán berý», deıdi qalanyń bas dárigeri Baqytjan Pozılov.

Jyl basynan beri qalada táj vı­rý­syn juqtyrý boıynsha 3 155, sońǵy táýlikte 131 jaǵdaı tirkelgen. 1 848 adam emdelip shyqqan. Basqarma basshy­sy­nyń pikirinshe, endi ujymdyq ımmýnı­tet qalyptastyrý qajet. Bul tur­ǵy­da Shymkent vaksınalaý jos­pa­ryn oryn­daý boıynsha «jasyl aımaqta». Búginge deıin shaharda 80 myńnan astam adam erikti túrde vaksına saldyrǵan. Onyń ishinde 7 myńnan astam adam vak­sı­nanyń eki komponentin tolyq qabyldaǵan. Medısınalyq mekemelerden tys qaladaǵy 38 bekette vaksı­nal­aý júrgizilip, ekpe alýshylar ara­synda bilim salasynyń mamandary jo­ǵary kórsetkish kórsetken. Infek­sııa­­lyq stasıonarlarda barlyǵy 1 290 oryn daıyndalǵan. Eger tótenshe jaǵdaı oryn alar bolsa, 5 myń naýqas qabyldaýǵa qajetti qosalqy tósektik oryn qaras­ty­rylǵan. Qaladaǵy dárihanalar men qoı­malardy arnaıy monıtorıngtik top júıeli túrde tekserýde.

ShYMKENT