Qasym-Jomart Toqaev Reformalar jónindegi joǵary keńestiń kezekti otyrysyn ótkizdi

Strategııalyq josparlaý jáne reformalar agenttiginiń tóraǵasy Qaırat Kelimbetov Qasym-Jomart Toqaevqa Agenttik pen Úkimet birlesip ázirlegen on ulttyq jobany tanystyrdy. Bul jobalar Jalpyulttyq basymdyqtar men 2025 jylǵa deıingi ulttyq damý josparyn júzege asyrýǵa baǵyttalǵan.

Agenttik tóraǵasynyń baıandamasyn jáne Keńes músheleriniń pikirin tyńdaǵan Qasym-Jomart Toqaev birqatar usynys aıtty. Ol Úkimetti naqty, shynaıy, halyqqa túsinikti jáne olardyń turmysyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan mindetterdi sheshýge shaqyrdy.

– Negizinde, ulttyq jobalardyń ázirlenýine qatysty jumystaryńyzdyń maqsat-mindetterine biryńǵaı túsinik kerek. Shyn máninde, maqsat bórikti aspanǵa atatyndaı jáne artyq teorııalandyratyndaı emes, pragmatıkalyq turǵyda bolýy tıis. Reformalar jónindegi joǵary keńes «qııalılardyń klýbyna» aınalmaýy qajet. Kabınetimizdiń syrtyndaǵy ómir kúrdeli baǵytta damýda. Qazir biz eń qajetti degen azyq-túlik baǵasynyń sharyqtaýyna, jalpy ınflıasııanyń ósýine qatysty sheshim qabyldaýǵa májbúrmiz. Budan bólek halyqtyń kúndelikti turmys-tirshiligine baılanysty qyrýar másele bar. Mysaly, qýańshylyq mal sharýashylyǵyna keri áser etip otyr. Biz qalyptasqan jaǵdaıǵa shynaıy qaraıyq. Bul jerde aldymyzda turǵan mindetti tereń túsinip, úılesimdi jumys isteý kerek, – dedi Prezıdent.

Memleket basshysy ulttyq jobalardy júzege asyrýǵa óte kóp qarjy bólinetinin aıtty.

– Osyǵan baılanysty meni jemqorlyq máselesi qatty alańdatady.  Iri jobalardy júzege asyrýǵa baılanysty, ásirese, ınfraqurylymdyq qurylys salasynda, mol qarjy týraly aqparat shyǵa salysymen-aq, mundaı jobalar jiti baqylap otyrǵan «ákki ańshylardyń» nazaryna birden iligedi. Olar bólingen qarjynyń bir bóligin qaltalaryna basyp qalýǵa tyrysady. Áńgimeniń ashyǵyn aıtaıyq. Muny bárimiz bilemiz. Sondyqtan Úkimet pen tıisti agenttikke atalǵan máseleni muqııat qaraýdy eskertemin. Ulttyq jobalardy júzege asyrýdyń paıdasy halyqtyń ál-aýqatyn arttyrýǵa baǵyttalýy tıis, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.    

Prezıdent ulttyq jobalardy júzege asyrýǵa bólinetin qarjynyń tıimdi jumsalýyn baqylaýdy qamtamasyz etýge tapsyrma berdi.

Memleket basshysy sózin qorytyndylaı kele, usynylǵan ulttyq jobalardyń tizimin qoldady jáne Úkimet pen Agenttikke 15 tamyzǵa deıin ulttyq jobalardyń naqty, kelisilgen ári qarjylaı qamtamasyz etilgen mátinin engizýdi tapsyrdy.

Talqylaýǵa engizilgen ekinshi qujat – Ser Sýma Chakrabartıdiń esebinde (Gap analysis) berilgen usynystardy júzege asyrýdyń Jol kartasy.

Prezıdenttiń aıtýynsha, atalǵan esepte mańyzdy problemalar kóterilip, paıdaly bastamalar usynylǵan.

Kún tártibindegi úshinshi másele – Jergilikti ózin-ózi basqarýdy damytýdyń tujyrymdamasy. Atalǵan másele boıynsha Ulttyq ekonomıka mınıstri Áset Erǵalıev baıandama jasady.

Qasym-Jomart Toqaev jergilikti ózin-ózi basqarýdyń tıimdi ınstıtýtyn qurýdy mańyzdy mindet retinde atady.

– Jaqyn arada aýdandyq mańyzy bar qalalardyń, aýyldar men kentterdiń jáne aýyldyq okrýgterdiń ákimderin saılaý naýqany ótedi. Bul saıası júıeniń kemeline kelgeniniń belgisi ǵana emes, sondaı-aq, qoǵamymyzdyń demokratııalyq damý jolyna nyq qadam basqanyn bildiredi. Atalǵan transformasııalyq ózgeris aıasynda basqarý deńgeıleri: oblys, aýdan, okrýg arasyndaǵy ókilettilik pen jaýapkershiliktiń ara-jigin naqty aıqyndaý – memlekettik apparattyń basty mindetteriniń biri. Jergilikti ózin-ózi basqarýdy tıimdi júzege asyrýǵa kedergi keltiretin barlyq qaıshylyqtar men olqylyqtar rettelýi qajet, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Prezıdenttiń aıtýynsha, aýyl ákimderine zor ókilettilik bere otyryp, olardy qajetti resýrstarmen jetkilikti dárejede qamtamasyz etýdiń strategııalyq mańyzy bar. Osyǵan baılanysty Úkimet qarjyny bıýdjetaralyq bólý máselesin qaıta qaraýy kerek.

Memleket basshysy jergilikti ózin-ózi basqarýdyń jańa organyna – keńeske júkteletin mindetterge arnaıy toqtaldy.

– Keńes – bul túbegeıli jańa ınstıtýt. Ol sheshim qabyldaý jáne baqylaý sııaqty naqty yqpal etý tetikterine ıe bolýy tıis. Jergilikti ózin-ózi basqarý organyna keıbir jergilikti salyqtar boıynsha bekitilgen mólsherleme aıasynyń sheginde túzetý engizý quqyǵyn berý mańyzdy jańalyq bolmaq. Bul rette dál osy keńes aýyldaǵy naqty áleýmettik-ekonomıkalyq jaǵdaıǵa baılanysty sheshim qabyldaıdy. Iаǵnı, bıznes ókilderin tartý úshin fıskaldi kiristiń barynsha kóp bolǵany qajet pe álde salyqtyń meılinshe tómen bolǵany kerek pe ony keńes ózi aıqyndaıdy. Atalǵan qujatty daıyndaý jáne keń aýqymda talqylaý úshin júrgizilgen jumystardy eskere otyryp, jalpy ony qoldaý kerek dep oılaımyn, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Talqylaý qorytyndysy boıynsha Úkimetke Jergilikti ózin-ózi basqarýdy damytýdyń 2030 jylǵa deıingi tujyrymdamasyn bekitýge engizý tapsyryldy.