Megapolıstiń medısınalyq múmkindigi

Nur-Sultan qalasynyń Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasynyń basshysy Tımýr Muratuly osy oraıda jú­­ıeli jumystar júrgizilip jatqanyn ja­syrmady.

«Eger medısınalyq ınfraqury­lym­dy 1998 jylmen salystyrsaq, árıne, bú­ginde biz úlken aıyrmashylyqty kó­rip otyrmyz. 90-jyldar aıaǵyndaǵy ınfra­qurylym zamanaýı kúnderimizge esh sáıkes kelmeıtin edi. Qazir elorda halqy 1,2 mln-nan astam adamdy qu­raıdy. Jyl saıyn Nur-Sultan qalasy 50-60 myń adamǵa ósedi, onyń tabıǵı týý koeffısıenti jylyna 30 myń náresteden asady. Bul da ýaqytyly is-áreketti talap etetin óte joǵary kórsetkish. Osyǵan baılanysty 2018 jyly Densaýlyq saqtaý mınıstrligi respýblıkanyń densaýlyq saqtaý jelisin damytýdyń uzaq merzimdi josparyn qabyldady. Qalada buryn-sońdy bolmaǵan kóptegen respýblıkalyq uıymdar ashyldy jáne olardyń negizinde búginde biregeı medısınalyq tehnologııalar engizilýde. Tıisinshe, elordalyq densaýlyq saqtaý júıesi qala mártebesi­ne saı damyp keledi. Biz densaýlyq saq­taý uıymdarynyń syrtqy kelbetin de, ishki qurylymyn da birtindep ózgertip kelemiz. Qyzmet kórsetýdi jaqsartýǵa jáne qonaqjaılylyq standarttaryn («Qonajaıly medısına») – pasıent­terge baǵdarlaýǵa bet buramyz. Jýyrda el Pre­zıdenti Qasym-Jomart Toqaev ashqan «Salaýatty Astana» JShS janyndaǵy jańa emhanaǵa barsańyz, onyń endi medısınalyq mekeme emes, qonaq úıge uqsaıtynyn baıqaǵan bolarsyz. Biz únemi joǵary deńgeıge umtylamyz – bul pasıentterdiń nazaryn aýdarý», dedi basqarma basshysy.

Adam densaýlyǵyn bárinen bıik qoıa­tyn aq halatty abzal jandardyń eren eńbegi elge aıan. Deı turǵanmen, sapaly qyzmet kórsetý úshin medısınalyq mekemelerdiń jańa, jaıly bolǵany ma­ńyzdy. Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý bas­qarmasynyń basshysy T.Muratuly jańa ǵımarattarǵa da toqtalyp ótti.

«Mysal úshin, aıtyp otyrǵan jańa jeke klınıka memlekettik medısına­lyq emhananyń aýyrtpalyǵyn aıtarlyq­taı jeńildetedi. Elordanyń qarqyndy damyp kele jatqan ýrbanızasııalyq aýdan­darynyń biri Esil aýdanynda orna­lasqan. Aýdan turǵyndarynyń kóp­shiligi bekitilgen №9 memlekettik emhana qazirdiń ózinde shamadan tys júk­telgen. Jeke mekeme «Jaǵalaý» sha­ǵyn aýdanynyń turǵyndaryn qam­tıdy. Jeke ınvestordyń 7 myń sharshy metrlik standartty emhana salýǵa bas­tamashy bolǵany qýantady. Bul ambý­la­to­rııalyq-emhanalyq kómektiń to­­lyq sıkli bar tolyqqandy emhana re­tinde jumys isteıdi. Sondaı-aq al­ǵash­qy medısınalyq-sanıtarlyq kó­­­mek kórsetýge daıyn, onyń ishinde ońal­­­týǵa qajetti jabdyqtar bar. Bir aýy­symda 500 pasıentti qabyldaýǵa esep­telgen. Qalada taǵy osyndaı 3 emhana bar, bular bolashaqta qalanyń ár túk­pirinde ornalasatyn bolady. Týý­dyń joǵary deńgeıi men halyqtyń qa­laǵa turaqty kóshi-qonyn eskere otyryp, aldaǵy jyldary munda taǵy 250 tósektik oryn perzenthana salynady. Onyń dızaıny qazirdiń ózinde aıaqtaldy. №1 Perınataldyq ortalyq kópsala­ly qalalyq aýrýhananyń quramynda qyz­met etetin bolady. Sondaı-aq «Astana» medı­sı­nalyq ýnıversıteti quramynda 800 oryn­ǵa arnalǵan birikken aýrýhana saly­nady», dedi ol.

Sonymen qatar basqarma basshysy elimizde moraldyq, fızıkalyq jáne tehnıkalyq jaǵynan eskirgen temirjol aýrýhanasy bar ekenin tilge tıek etip, onyń ornyna jańa ýnıversıtet klınıkasy salynatynyn jetkizdi.

«Temirjol aýrýhanasyna keletin bol­saq, ony qalpyna keltirýge nemese ornyna jańa ǵımarat salýǵa bolatyn­dy­ǵy týraly belgili bir tehnıkalyq zertteýler júrgiziledi. Sońǵy jyldary el­ordada kópsalaly aýrýhanalar damyp keledi. Qazaqstanda mundaı tájirıbeni engizý trend nemese jańashyldyq emes. Barlyq damyǵan elderdegi densaýlyq saqtaý júıesi osy úrdiste jumys isteıdi. Medısınadaǵy bul tájirıbe ózin ózi tolyǵymen aqtaıdy. Ekinshi qalalyq aýrýhana men onyń sol jaǵalaýynda­ǵy perınataldyq ortalyq arasynda ja­ńa qabyldaý bólimi arasynda ótkel sa­ly­nady. Ádette naýqas aýrýhanaǵa bir prob­lemamen kelmeıdi. Sondyqtan, bar­­lyq mamandandyrylǵan mamandar bir ǵımaratta bolǵany óte yńǵaıly. Ámbebaptyq – bul taǵy da pasıentke kómek kórsetýde nazar men yqylas. Qazir bizdiń qalada 4 kópsalaly medısınalyq ortalyq jumys isteıdi. Bul №1, №2, №3 kópsalaly qalalyq aýrýhanalar já­ne qazir kópsalaly qyzmet kórsetetin kópsalaly medısınalyq ortalyq», dedi T.Muratuly.

Pandemııa medısına salasyna synaq boldy

О́tken aptada Ulttyq neırohırýrgııa ortalyǵynda Shvesııada shyǵarylǵan biregeı medısınalyq keshen «Gamma Pyshaq» iske qosyldy. Ol neırohırýrgııada eń kúrdeli operasııalardy jasaýǵa múmkindik beredi. Bul mıdyń tereń isikteri, mıdyń tamyrly jáne fýnksıo­naldy aýrýlary kezinde narkozsyz ju­mys isteýge múmkindik beretin qazirgi za­manǵy qýatty degen tehnologııalyq mashınalardyń biri. Qazaqstan osyndaı joǵary tehnologııalyq jabdyqtarǵa ıe bolyp otyrǵan TMD-daǵy úshinshi jáne Ortalyq Azııadaǵy alǵashqy memleket. Operasııanyń ózi aýyrtpalyqsyz ótedi jáne kranıotomııany qajet etpeıdi. Operasııa bir rettik: ony sáýlelik terapııa sııaqty birneshe kezeńde júrgizýdiń qajeti joq. Qazaqstandyqtar mundaı em-domdy kvotaǵa sáıkes aqysyz ala ala­tyndyǵy nazar aýdartady. Buryn naýqastardy shetelge qymbat emdelýge jiberýge týra keletin.

«Búginde qalalyq densaýlyq saqtaý­dy ǵana emes, pasıentterdiń óz densaýlyǵy­na degen jaýapkershiligin damytý qajet. ­Biz salamatty ómir saltyn engizýdi úıre­nip, aýyrmaýǵa tyrysýymyz kerek. О́ıt­keni eń aldymen óz densaýlyǵymyz ózimiz­ge kerek. Medısınalyq sarapshylar adam densaýlyǵynyń tek 20%-y densaý­lyq saqtaý júıesine jáne barlyq klınıka­lyq dári-dármekterge baılanysty dep sanaıdy. Júrek-ókpe apparatyn oılap tapqan Nıkolaı Amosov «dáriger aýrýlardy emdeıdi, biraq densaýlyqty ózi tabýy kerek» degen. Astaryńda bir shyndyq bar emes pe?», dedi basqarma basshysy.

Elorda ákimi Altaı Kólginov pandemııa bastalǵaly beri qalanyń densaýlyq saqtaý júıesi aıtarlyqtaı jańǵyrtýdan ótkenin, jedel járdem mashınalarynyń parki tolyq jasaqtalǵanyn, 200 tósektik qalalyq ınfeksııalyq ortalyqtyń ǵıma­raty paıdalanýǵa berilgenin málimdedi.

«Medısınalyq joǵary oqý oryndary men kolledjderdiń 350-den as­tam túlegi COVID-19-ǵa qarsy kúres boıyn­sha jumysqa tartyldy, medısınalyq sa­lanyń kadrlyq quramyn tolyqtyrý úshin jergilikti bıýdjetten qosymsha 500 grant bólindi. Jedel járdem mashınalarynyń parki 107 birlikke tolyqty jáne biz ony 100% jabdyqtadyq. Jańa ǵımarat – 200 tósektik qalalyq juqpaly aýrýlar ortalyǵy paıdalanýǵa berildi», dedi qala ákimi.

Sondaı-aq alǵashqy medısınalyq-sanıtarlyq kómek – ambýlatorııalyq qyzmetter men emhanalardyń jumy­sy jańǵyrtyldy. Bul sharalar aýrýha­nalardaǵy júktemeni azaıtýǵa kómektesti.

«Qazir naýqastar úıde emdelýde, dá­ri-dármekter tegin tasymaldanady. Qa­shyqtan emdeý uıymdastyryldy. Son­daı-aq rezervten jańǵyrtý jumystary men medısınalyq jabdyqtar satyp alý úshin qarajat bólinedi. Onyń ishin­de qosymsha ottegi rezervýarlary, ók­peni jasandy jeldetý apparattary, rent­gen, kompıýterlik tomograf appa­rattary satyp alyndy. Qazir bul biz­diń mamandarymyzǵa aıtarlyqtaı kómek­tesip jatyr. Sonymen qatar Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha medısına qyzmetkerleriniń jalaqysy edáýir artty», dedi A.Kólginov.

Pandemııa bastalǵaly beri Nur-Sul­tanda zerthanalar sany 2-den 27-ge deıin art­ty. Qazir táýligine 13 myńǵa deıin PTR-test ótkizýge bolady. Bul sharalar KVI aýrýynyń aldyn alýǵa jáne naýqastar qataryn anyqtaýdy arttyrýǵa múmkindik berdi, bul óz kezeginde ýaqtyly emdeýge áser etedi.

«Qazir turǵyndar arasynda vaksı­nalaý belsendi júrgizilýde. Birinshi ke­zekte ózderi kelip, vaksınalanǵan jan­darǵa alǵys aıtqym keledi. Bul qosymsha ujym­dyq ımmýnıtetti qalyptastyrady jáne azamattardyń ózin jáne ózgelerdi qorǵaıdy. Búginge deıin 100-den astam vaksınalaý pýnktin ashtyq: barlyq emhana, jeke jáne memlekettik ambýlatorııa­lyq qyzmetter kún saıyn jumys isteıdi. Sondaı-aq biz iri saýda ortalyqtarynda vak­sınalaý pýnktterin ashtyq. Osy saý­da nysandarynyń kásipkerlerine, bas­shy­laryna, quryltaıshylaryna alǵys aıt­qym keledi. Bul bizge kóp kómekte­sip jatyr», dep atap ótti A.Kólginov.