Naýqastardyń 99,9%-y – vaksına almaǵandar

Halyqty vaksınamen qamtý 59%-dy qurady

Birinshi másele – qazirgi jaǵdaı men halyqty vaksınalaý barysy týraly Densaýlyq saqtaý mınıstri Alekseı Soı, Nur-Sultan qalasynyń ákimi Altaı Kólginov, Qyzylorda oblysynyń ákimi Gúlshara Ábdiqalyqova, Aqtóbe oblysynyń ákimi Ońdasyn Orazalın, kásipkerlik sýbektilerin Ashyq júıesimen qamtý týraly «Atameken» UKP basqarma tóraǵasynyń birinshi orynbasary Narıman Ábilshaıyqov baıandady.

Densaýlyq saqtaý mınıstri Alekseı Soıdyń aıtýynsha, álemde COVID-19-ben aýyrý men ólim-jitim boıynsha jaǵdaı áli de turaqsyz bolyp tur. Sońǵy aptada aýrýdyń eń kóp ósýi Japonııada baıqaldy, onda bir apta ishinde aýrý 98%-ǵa, Izraılde 75%-ǵa, Ázerbaıjanda 69%-ǵa ósti. Qazaqstanda bir apta ishinde ósim 10%-dy qurady. «Qazaqstanda «Delta» shtamynyń anyqtalýyna baılanysty shilde aıynda syrqattanýshylyqtyń ósýi tirkeldi, biraq tamyz aıynyń basynan bastap Nur-Sultan qalasynda koronavırýs ınfeksııasymen syrqattanýshylyq ósiminiń baıaýlaýy jáne COVID-19 boıynsha epıdemııalyq jaǵdaıdyń turaqtanýy baıqalady», dedi A.Soı.

Onyń aıtýynsha, 1 tamyzdan bastap elimizde indettiń taralý ındeksi 1,11-den 1,01-ge deıin 9%-ǵa tómendedi, Nur-Sultan qalasynda kórsetkish birlikten tómen, Almaty qalasynda R sany 19%-ǵa tómendedi (1,19-dan 1,0-ge deıin). О́ńirler bólinisinde kúndelikti tósektik oryndardyń júktelýi monıtorıngine sáıkes osy jyldyń 11 tamyzyndaǵy jaǵdaı boıynsha 328 medısınalyq obektide barlyǵy 55 658 ınfeksııalyq tósektik orny bar, respýb­lıka boıynsha 54%-y toly. Infeksııalyq stasıonarlardaǵy reanımasııalyq tósektik oryn sany 4 969-dy quraıdy, olar
45%-y toly. Epıdemııalyq ahýal qıyndaǵan jaǵ­daıda 7 419 ınfeksııalyq tósektik oryn rezervi bar.

Infeksııalyq tósektik oryndardyń joǵary júktemesi Atyraý oblysynda, Nur-Sultan qalasynda – 69%-dan, Aqtóbe oblysynda – 65%-dan, Almaty qalasynda jáne Jambyl oblysynda 63%-dan baıqalady. Vaksınalaýǵa keler bolsaq, búgingi tańda 1-komponentti 5,9 mln-ǵa jýyq adam alyp, tıisti halyqty qamtýdyń 59%-yn qurady, al 2-komponentti vaksına alýǵa tıisti halyqtyń 45,2%-y alyp, shamamen 4,5 mln adam vaksına saldyrdy. Birinshi dozamen vaksınalaýdyń eń az paıyzy Mańǵystaý oblysynda (33,1%) baıqalady. О́ńirler vaksınamen jetkilikti mólsherde qamtamasyz etilgen. Vaksınalardy jetkizý kestege sáıkes júzege asyrylady. «Vaksınalaý tıimdiligin baǵalaý kezinde syrqattanýshylardyń 99,9%-y vaksına almaǵandar ekeni anyqtaldy, bul rette vaksına alǵannan keıin syrqattanǵandardyń úlesi nebári 0,1%-dy qurady», dep atap ótti A.Soı.

Onyń aıtýynsha, vaksına almaǵandar arasynda COVID-19-dan ólim-jitimniń úles salmaǵy 97,7%-dy qurady, al vaksına alǵandar boıynsha kórsetkish 2,3%-dy quraıdy, oǵan qosa vaksına alǵandardyń aýyr sozylmaly aýrýlary bolǵan. Bul faktiler, mınıstr atap ótkendeı, COVID-19 aýyr saldarynyń aldyn alýda vaksınanyń tıimdiligi baryn taǵy da dáleldeıdi. «Epıdemııalyq ahýaldy, «Delta» shtamynyń taralýyn jáne vaksınamen qamtýdy eskere otyryp, baǵalaý boljamdaryna sáıkes biz optımıstik ssenarıı boıynsha áreket etip kelemiz», dedi A.Soı.

Máseleni qorytyndylaǵan Úkimet basshysy Asqar Mamın bıyl tamyz
aıynda vaksınalaý josparynyń orynda­lýyn qamtamasyz ete otyryp, ásirese Batys Qazaqstan, Mańǵystaý jáne Atyraý oblys­tarynda vaksınalaý qarqynyn kúsheıtý qajettigin atap ótti. Premer-Mınıstr Nur-Sultan, Almaty jáne Shymkent qalalaryna, sondaı-aq Qaraǵandy oblysyna erekshe nazar aýdara otyryp, barlyq óńirdegi sanıtarlyq-epıdemııalyq jaǵdaıdy baqylaýda ustaýdy tapsyrdy.

Sonymen qatar halyqtyń shekteý sharalaryn, eń aldymen, maska taǵý rejimin saqtaýyn qamtamasyz etý qajet ekeni atap ótildi. Ol úshin karantın talaptaryn buzýshylardy jaýapkershilikke tarta otyryp, monıtorıngtik toptardyń jumysyn jandandyrý tapsyryldy. Ashyq júıesine qatysatyn kásipkerlik sýbektileriniń sany únemi artyp keledi. Olardyń sany 5 esege – 21 myńnan 101 myńǵa deıin ósti. Bul bızneske óz qyzmetin jalǵastyrýǵa múmkindik beredi. Sondyqtan Ashyq qosymshasynyń qoldanylý aıasyn odan ári keńeıtý qajet.

Ekonomıkada senimdi
ósim baıqalady

Úkimet otyrysynda elimizdiń 2021 jylǵy qańtar-shildedegi áleýmettik-ekonomıkalyq damýynyń jáne respýblıkalyq bıýdjettiń atqarylýynyń qorytyndylary qaraldy.

Ulttyq ekonomıka mınıstri Áset Erǵalıev baıandaǵandaı, osy jyldyń qańtar-shilde aılarynda Qazaqstan ekonomıkasy jedel qarqynmen qalpyna kele bastady jáne qazirgi tańda 2,7% ósýdi kórsetti. «Osy esepti kezeńde negizgi trendter boıynsha naqty sektordaǵy dınamıkalyq jáne turaqty ósý, qyzmet kórsetý sektoryndaǵy dınamıkanyń jedeldeýi, óndirýshi emes sektorlardaǵy ınvestısııanyń joǵary ósýi, saýda balansynyń oń saldosynyń saqtalýy baıqalýda. Naqty sektor ekonomıkanyń ornyqty damý faktory bolyp otyr. Osy jyldyń qańtar-shildesinde naqty sektordaǵy ósim 3,6%-ǵa deıin jedeldedi. Iskerlik belsendilik qyzmet kórsetý salasynda 2%-ǵa deıin ósti», dedi Á.Erǵalıev.

Qarjy mınıstri Erulan Jamaýbaevtyń aıtýynsha, bıylǵy 7 aıdyń qorytyndysy boıynsha memlekettik bıýdjetke 5 trln 832 mlrd teńge somasynda kiris tústi (jos­par 105,8%-ǵa atqaryldy), onyń 3,6 trln teńgesi respýblıkalyq bıýdjet enshisinde (jospar 100,1%-ǵa atqaryldy). Jalpy, kirister boıynsha jospar 4 mlrd teńgege asyra oryndaldy.

Saýda jáne ıntegrasııa mınıstri Baqyt Sultanovtyń aıtýynsha, úlken shý bolǵan kartop baǵasynyń maýsymdyq ósýi sáýir-maýsym aralyǵynda belgilendi. Budan ári ońtústik aımaqtardaǵy erte pisetin kartoptyń túsimi ulǵaıǵan saıyn, ónimniń baǵasy tómendedi. Eń joǵary ósý sátinen bastap, baǵalar 26%-ǵa nemese 54 teńgege tústi. Tamyz jáne qyrkúıek aılarynda soltústik aımaqtarda ónimniń jappaı jınalýy kútilýde, bul ishki naryqty kartoppen tolyqtyryp, baǵanyń odan ári tómendeýin yntalandyrady. Sábiz úshin baǵanyń maýsymdyq ósýi bir aıǵa keshirek sozylady. Naryqty jańa daqylmen qanyqtyrý orta eseppen shilde aıynyń sońynan bas­talyp, qyrkúıekke deıin jalǵasady. Egin jınaý kezeńinde 577 myń tonna sábiz túsimi kútilýde. Bul sábizdiń baǵasyn edáýir túsirýge yqpalyn tıgizedi. Pııaz ben qyryqqabat baǵalarynyń ósýi áli de baıqalady. Jyl basynan beri bir keli pııazdyń baǵasy 29%-ǵa nemese 23 teńgege qymbattady. Al qyryqqabattyń baǵasy 22%-ǵa nemese 20 teńgege qymbattady. Ádettegi málimetterge sáıkes, pııaz ben qyryqqabat boıynsha jappaı egin jınaý tamyz aıynyń sońy men qyrkúıektiń basynan bastalady. «Tıisinshe, baǵanyń tómendeýi tek osy aıdyń sońynda kútiledi. Biz baǵa turaqtandyrýdyń negizgi quraldaryna taldaý júrgizdik. Nátıjeleri óńirlerde turaqtandyrý qorlaryna taýarlardy satyp alýǵa qarajattyń durys bólinbegenin jáne mehanızmdi tıimsiz paıdalanýdyń áli de faktileri bar ekenin kórsetti. Keıbir óńirlerde táýekeli joǵary ónimderge mán berýdiń ornyna, baǵalary turaqtary ta­ýarlar satyp alynǵan. Mysaly, qarajattyń 37%-y undy satyp alýǵa jumsaldy. Onyń baǵasy bizde turaqty. Sondaı-aq ádette ınflıasııa sheginde ǵana qymbattaıtyn tuz jáne sút ónimderi sııaqty taýarlar satyp alyndy», dedi saýda mınıstri.

Máseleni qorytyndylaǵan Úkimet basshysy Asqar Mamın Qazaqstan ekonomıkasynda tórt aı qatarynan senimdi ósim baıqalatynyn atap ótti. Jeti aıdyń qorytyndysy boıynsha IJО́ ósimi 2,7%-dy qurady. Ekonomıkanyń naqty sektory ósimniń negizgi draıveri bolyp qalýda. Serpin ónerkásiptegi 2,5%, qurylystaǵy 11,1% óndiristiń ósýimen, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵyndaǵy turaqty ósý qarqynymen (+2,4%) qamtamasyz etildi.

Osy jyldyń 7 aıynyń qorytyndysy boıynsha Almaty, Jambyl, Mańǵystaý oblystary jáne Shymkent qalasy barlyq 7 negizgi makrokórsetkish boıynsha, Aqmola, Aqtóbe, Qaraǵandy, Qostanaı, Qyzylorda, Pavlodar, Soltústik Qazaqstan, Túrkistan oblystary jáne Nur-Sultan qalasy 6 kórsetkish boıynsha, Atyraý, Shyǵys Qazaqstan oblystary jáne Almaty qalasy 5 kórsetkish boıynsha áleýmettik-ekonomıkalyq damý ósimin qamtamasyz etti. Batys Qazaqstan oblysy eń tómengi kórsetkishterge ıe.

Úkimet basshysy ákimdikterge áleý­mettik mańyzy bar azyq-túlik ónimderiniń baǵasyn ustap turý sharalaryn kúsheıtýdi jáne erekshe baqylaýǵa alýdy, Ulttyq ekonomıka mınıstrligine jáne múddeli memlekettik organdarǵa bıylǵy tamyz aıynyń sońyna deıin ınflıasııaǵa qarsy den qoıý sharalarynyń keshenin, sondaı-aq áleýmettik mańyzy bar taýarlardyń baǵasyn ustap turý jónindegi sharalardyń jańa toptamasyn qabyldap, iske asyra bas­taýdy tapsyrdy. «Barlyq óńir áleýmettik-ekonomıkalyq damýdyń josparlanǵan kórsetkishterine qol jetkizýdi jáne Mem­leket basshysy Qasym-Jomart Toqaev alǵa qoıǵan mindetterdi tıimdi iske asy­rý­dy qamtamasyz etýi qajet», dedi  A.Ma­mın.

Oqý prosesin postkovıdtik kezeńge beıimdegen jón

Úkimet otyrysynda oqý jylynyń bas­talýyna daıyndyq barysy qaraldy. Bul jóninde Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aımaǵambetov, Densaýlyq saqtaý mınıstri Alekseı Soı, Mańǵystaý oblysynyń ákimi Serikbaı Trumov jáne Túrkistan oblysynyń ákimi О́mirzaq Shókeev baıandama jasady.

2021-2022 oqý jylynda Qazaqstannyń
7 475 mektebinde 3,4 mln-nan asa adam, onyń ishinde 1 synypta 380 myńnan asa bala oqıdy. Oqý dástúrli formatta júrgiziledi. Vaksına alǵan pedagogter jumysqa jiberiledi. Qazirgi ýaqytta vaksınalaýǵa jatatyn pedagogterdiń 93,1%-y jáne bilim berý mekemeleriniń basqa qyzmetkerleriniń 88,4%-y vaksına aldy.

Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aıma­ǵambetov baıandamasynda atap ótkendeı, jańa oqý jylyna daıyndyq josparǵa sáıkes júrgizilýde. Oqý jyly dástúrli túrde 1 qyrkúıekten bastalady dep josparlanýda. Bir oqý jyly 34 aptany qamtıdy. Sonymen qatar taǵy 4 aptaǵa jazǵy mektepti uıymdastyrý kózdelgen. Jańa mektepter jelisiniń ósýi baıqalady, olardyń arasynda memlekettik mekteptermen qatar jeke mektepter de bar. Memlekettik mektepter jelisi – 7 475, jekemenshik mektepter – 298. Jalpy oqýshylar sany – 3,6 mln. Kolledjder kontıngenti – 470 myń, JOO-lar kontıngenti – 650 myń stýdent.

Mınıstrdiń aıtýynsha, barlyq bilim berý uıymynda bilim berý prosesine qatysýshylardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý jáne densaýlyǵyn saqtaý maqsatynda sanıtarlyq-epıdemııalyq sharalar qabyldanady. Atap aıtsaq: kúndelikti termometrııa, jeldetý, kvarstaý, dezınfeksııa; Ashyq júıesin qoldaný, 18 jas­tan asqan stýdentterdi, muǵalimderdi jáne basqa qyzmetkerlerdi 100% vaksınalaý. Mektepke bógde adamdardyń kirýine, buqaralyq is-sharalar ótkizýge tyıym salynady. «Bir synyp – bir kabınet» júıesi qoldanylady. «Kolledjder men joǵary oqý oryndarynda úzilister ártúrli ýaqytta bolyp, maska taǵý rejimi saqtalady», dedi A.Aımaǵambetov.

Jańa oqý jylynda balabaqshalar 20-25 bala toptarymen shtattyq rejimde jumys isteıdi. Mektepterde 1-11-synyptardy oqytý sanıtarlyq shekteýlerdi saqtaı otyryp, shtattyq rejimde júrgiziledi. Kolledjder men joǵary oqý oryndarynyń barlyq kýrs stýdentteri shtattyq rejimde oqıdy.

Mektepterde qosymsha aýysymdar uıymdastyrylady, úzilisterge ýaqyt belgilenedi jáne oqýshy nemese onyń ata-anasy aýyrǵan jaǵdaıda qashyqtan oqytý formatyna aýystyrý boıynsha sharalar qabyldanady. «Bilim kúni» Táýelsizdiktiń 30 jyldyǵyna arnalady jáne alǵashqy qońyraý dástúrli formatta tek 1-synyp oqýshylary úshin ótedi. 1-synyp oqýshylaryna «Álippe» («Býkvar») tabystalady. 2-11-synyp oqýshylaryna bekitilgen kabınetterde synyp saǵattary ótkiziledi. Jańa oqý jylynda mektep formasy boıynsha talaptar saqtalady, sonymen qatar mektepke klassıkalyq stıldegi yńǵaıly kıimmen kelýge ruqsat etiledi.

Máseleni qorytyndylaǵan Úkimet basshysy oqýshylar men pedagogterdiń qaýipsizdigi men densaýlyǵyn saqtaýdy qamtamasyz etý boıynsha uıymdas­tyrýshylyq máselelerdi barynsha tezdetip sheshý qajettigin atap ótti. Bilim jáne ǵylym, densaýlyq saqtaý mınıstrlikterine, óńirlerdiń ákimdikterine jańa oqý jylynda mektepke deıingi jáne orta bilim berý uıymdarynda, sonymen qatar kolledj­der men joǵary oqý oryndarynda oqýdy shtattyq rejimde qamtamasyz etý tapsyryldy. Bul rette árbir mektepke dástúrli formatta oqý boıynsha naqty usynymdar jetkizilýi tıis.

Premer-Mınıstr osy jylǵy 25 tamyzǵa deıin medısınalyq qarsy kórsetilimderi bar adamdardan basqa, pedagogter men tehpersonaldy vaksınalaýmen 100% qamtamasyz etýdi, osy jylǵy 20 tamyzǵa deıin mektepterdi sanıtarlyq talaptarǵa sáıkes (kvarsteý, dezınfeksııa, maska taǵý rejimi, kúndelikti termometrııa jáne t.b.) qabyldaýdy aıaqtaýdy tapsyrdy. Barlyq bilim berý uıymynda pedagogter, qyzmetkerler men ata-analar úshin Ashyq júıesi engiziledi. Úkimet basshysy osy jyldyń 25 tamyzǵa deıin, eń aldymen, kesteden keshigip otyrǵan Pavlodar jáne Túrkistan oblystarynda oqýlyqtardy mektepterge kestege sáıkes tolyǵymen jetkizýdi tapsyrdy.

A.Mamın kesteden artta qalǵan mektepterde jóndeý jumystaryn aıaqtaý qajettigin aıtty. Jóndeý jumystary aıaqtal­maǵan mektepterdiń eń kóp sany Almaty (9), Qostanaı (6) jáne Batys Qazaqstan (5) oblystarynda ekeni atap ótildi. Premer-Mınıstr 25 tamyzǵa qa­raı bilim berý uıymdarynyń oqý jylyn bastaýǵa 100% daıyn bolýyn qamtama­syz etýdi, balalardyń qaýipsizdigi, tamaqtan­dyrý jáne mektepke jetkizý boıynsha bar­lyq máselelerdiń sheshimin tabýdy tap­syrdy.