Aımanov ardaqtaǵan Zasepın

Reseıdiń Novosibir ólkesinde dáriger otbasynda ómirge kelgen Aleksandr Zasepınniń óner joly Qazaqstanda bastalǵan. Ol áskerden kelip, týǵan jerindegi jergilikti fılarmonııada qyzmet istep júrgende, Almatyǵa gastroldik saparmen kelip, asqaraly Alataýdyń ǵajap tabıǵatyna tańǵalyp, osy qaladaǵy mýzykalyq ýchılıshege oqýǵa túsýdi jón kóredi. Alaıda jaqyndary oǵan ýchılıshe emes, Almaty konservatorııasyna barýǵa aqyl qosady. Sóıtip, bolashaq kompozıtor atalǵan joǵary oqý ornynyń fortepıa­no jáne kompozısııa bólimine túsip, kórnekti kompozıtor Evgenıı Brýsılovskııden tálim alyp, «Starık Hottabych» atty dıplomdyq jumysy Almaty opera jáne balet teatrynda sahnalandy.

Jasynan mýzykaǵa jaqyn bolyp ósken talapty jas konservatorııany aıaqtaǵannan keıin «Qazaqfılm» kınostýdııasyna mýzykalyq kórkemdeýshi bolyp ornalasyp, osy qyzmette júrgende kórnekti rejısser Sháken Aımanovtyń jurtshylyq áli kúnge deıin qyzyǵyp qaraıtyn «Bizdiń súıikti dáriger» fılmine mýzyka jazyp, jańa qyrynan kórindi. Odan keıin kompozıtor Sháken aǵamyzdyń klassıkaǵa aınalǵan «Taqııaly perishte» fılmine de mýzyka jazyp, esimi elge tanyldy.

Osydan segiz jyl buryn astanada Aleksandr Zasepınniń shyǵarmashylyq keshi ótkende, Máskeýden at artyp kelgen kompozıtor kópshilik aldynda óner jolyndaǵy azdy-kópti bıikterdi baǵyndyrýyna jol ashqan Sháken Aımanov sekildi uly rejısserdi eshqashan umytpaıtynyn aıtyp, oǵan degen rızashylyǵyn bildirgen edi.

Talantty tulǵanyń odan keıingi óner joly Máskeýde jalǵasyp, tanymal kınorejısser Leonıd Gaıdaımen shyǵarmashylyq baılanys ornatyp, aıy ońynan týdy. Aıtýly azamat bir suhbatynda «Eger Gaıdaı Nıkıta Bogoslovskıımen renjisip qalmaǵanda, meniń baǵymnyń janýy ekitalaı edi» dep aıtqan eken. Rasynda, kompozıtor daryndy rejısserdiń «Y» operasııasy nemese Shýrıktiń basqa da basynan keshkenderi», «Kavkaz tutqyny», «Gaýhar qol», «Ivan Vasılevıch mamandyǵyn aýystyrady» komedııalaryna mýzyka jazyp, juldyzy jarqyraı tústi.

Jalpy, Zasepınniń kınoǵa jazǵan týyndylary ǵana emes, ánderi de kezinde hıtke aınaldy. Máselen, onyń «Est tolko mıg», «Kýda ýhodıt detstvo», «Tak je, kak vse» atty jáne t.b. ásem áýezge toly ánderin qazirgi jas ánshiler de jıi shyrqaıdy. Kompozıtordyń aqyn Leonıd Derbenevpen shyǵarmashylyq dostyǵynyń nátıjesinde 100-den asa án jazylyp, tyńdar­man­darynyń júregine jol tapty.

Sondaı-aq ótken ǵasyrdyń 70-jyldary áıgili ánshi Alla Pýgachevamen tanysyp, ekeýiniń shyǵarmashylyǵynyń nátıjesinde jurt súıip tyń­daı­tyn birqatar týyndy dúnıege keldi. Sonymen qatar sol jyldary kompozıtor óz páterinde jeke stýdııasyn ashyp, kóptegen mýzykalyq shyǵarmalardyń zaman talabyna laıyq aranjırovkasyn jasady.

1978 jyly kompozıtordyń «31 maýsym» fılmine jazǵan mýzykasyn da jurtshylyq óte jyly qabyldady. О́ner­ta­nýshylar ony aıtýly óner ıesiniń shyǵarmashylyq bir belesi dep baǵalady. 1982 jyly Aleksandr Zasepın azamattyǵyn ózgertpesten Fransııaǵa turýǵa ketip qaldy. Sol kezde onyń shyǵarmalary biraz synǵa ushyraıdy. Alaıda kompozıtor qaıta qurý dáýiri bastalǵanda, ıaǵnı sekseninshi jyldardyń sońynda otanyna oralyp, birqatar fılmderge mýzyka jazyp, rejısser Leonıd Gaıdaımen birge shyǵarmashylyq baılanysyn qaıta jalǵastyrady.

Ataqty kompozıtor búginge deıin 300-den asa án men 120-dan astam fılm men mýlt­­fılmge jazǵan mýzykasymen ǵana emes, sabyrly, baıypty, qa­rapaıym bolmysymen de halyq­tyń qoshemetine bólendi.