Ult rýhyn ulyqtaǵan tulǵa

Mádenıet jáne sport mınıstri Aqtoty Raıymqulova, Túrkistan obly­sy ákimdiginiń ókilderi, elimizdiń bel­di qoǵam, mádenıet jáne ǵylym qaı­rat­kerleri qatysqan dóńgelek ústel barysynda О́zbekáli Jánibekovtiń qazaq órkenıetine, arheologııasyna, etnografııasyna, murajaı isi men tarıhyna arnalǵan eńbekteri baıandaldy. Mınıstr jıyndy ashý sózinde bıyl Túrkitildes memleketterdiń yn­ty­maqtastyq keńesiniń beıresmı sam­mıtiniń qorytyndysy boıynsha Túr­kis­tan qalasy – Túrki áleminiń rýhanı astanasy bolyp jarııalanǵanyn eske sala kele, elimizde rýhanı qazynamyzdy saqtap, urpaqqa jetkizýdi kózdeıtin memlekettik deńgeıdegi túrli bastamalar turaqty túrde qabyldanyp ke­le­ jatqandyǵyn jetkizdi. «Búginde túrki ále­mi­niń ádebıeti, óneri, ǵylymy men má­­de­nıetiniń damýyna úlken úles qos­qan asa kórnekti aqyndar, oıshyldar men memleket qaıratkerleriniń esimi ulyqtalýda. Solardyń biri – memleket jáne qoǵam qaıratkeri О́zbekáli Jánibekovtiń týǵanyna bıyl 90 jyl tolyp otyr. Osyǵan oraı «Ult rýhyn ulyqtaǵan – О́zbekáli Jánibekov» atty dóńgelek ústelimizdiń Túrki áleminiń rýhanı astanasynda uıymdastyrylýy da tegin emes. О́zderińizge belgili, О́z­bek­áli aǵamyz XX ǵasyrdyń 70-shi jyldary Keńes ókimetiniń dáýirlep turǵan ýaqytynda Qoja Ahmet Iаsaýı kesenesiniӊ qaıta qalpyna keltirilýine uıytqy boldy. Áýlıe kesenesi negizinde «Áziret Sultan» qoryq-mýzeıiniń qu­ryl­ýyna orasan zor eńbek etti. Tórt­kúl dúnıege aty málim, túrki jur­tyna ortaq Taıqazannyń Sankt-Peter­býrg­tiń Ermıtaj mýzeıindegi kórme­den elge oralýyna sińirgen eńbegi erekshe. О́zbekáli Jánibekov qazaq hal­qynyӊ ulttyq mádenıetiniӊ, ana tiliniӊ, dástúri men ádet-ǵurpynyӊ ja­ӊa­ryp, damýyna ólsheýsiz úles qosqan bir­týar tulǵa, ǵalym-etnograf. Ol otan­dyq mýzeı isiniń damýynda ózindik qoltańbasyn qaldyryp, elimizdiń kóp­tegen óńirinde etnografııalyq mý­zeılerdiń ashylýyna bastamashylyq jasady. Qazaqstannyӊ tarıhı jáne mádenı eskertkishterin saqtaý men qalpyna keltirý maqsatyn kózdegen «Arqas» qoǵamynyӊ qurylýyna, «Sher­ter», «Adyrna», «Altynaı» jáne taǵy basqa da kóptegen folklorlyq óner ansamblderin uıymdastyrýǵa uıytqy boldy. «Qazaqtyӊ ulttyq qol óneri», «Qazaq kıimi», «Ejelgi Otyrar», «Taǵdyr taǵylymy» sekildi kitaptardyӊ avtory, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty. Endigi jerde ultymyzdyń tarıhyn, mádenı murasyn, ónerin, ótken ádebıetin zertteýge ólsheýsiz úles qos­qan ǵalymnyń eńbegin nasıhattaý siz ben bizdiń basty maqsatymyz. Búginde Túrkistan oblysynda Otyrar memlekettik arheo­logııalyq mýzeı-qory­ǵy­na qa­rasty Arystan bab kese­nesiniń irgesinde Iаsaýı ilimin jalǵastyrýshy Qurban Jamanbaıuly men О́zbekáli Jáni­be­kovtiń kesenesi ornalasqan. Bul keseneler Otyrar mýzeı-qoryǵynyń aýmaǵynda bolýyna baılanysty Máde­nıet jáne sport mınıstrligi Máde­nıet komıtetine atalǵan mýzeı-qory­ǵynyń qaramaǵyna alý boıynsha ju­mys júrgizýdi tapsyramyn», dedi A.Raıymqulova.

Iá, keseneniń mýzeı-qoryq qara­ma­ǵy­na alynýy memleket jáne qoǵam qaıratkerin ulyqtaý men qurmettiń biri der edik. О́ıtkeni jýyrda Almatyda ótken respýblıkalyq ǵy­lymı-prak­tı­kalyq konferensııada Senat depýtaty Altynbek Nuhuly Arystan bab qoryq mýzeıi mańyndaǵy jabylyp qalǵan О́zbekáli Jánibekov mýzeıin tarıhı-etnologııalyq sıpatta qatarǵa qaıta qosý, Túrkistan qalasynda keń kóshege esimin berip, eskertkishin ornatý, 5 tomdyq shyǵarmalar jınaǵyn tolyqtyryp jaryqqa shyǵarý jáne ómirinen derekti kıno týyndylar jasaý, ózi oqyǵan Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetinde О́zbekáli Jánibekov atyndaǵy aýdıtorııany ashý, sondaı-aq halyqaralyq ǵylymı-praktıkalyq konferensııa ótkizý týraly usynystaryn jetkizgen bolatyn. Túrkistanǵa oralsaq, is-shara barysynda jurtshylyq nazaryna professor Qulbek Sársenulynyń «Ulttyń uıytqysy» atty kitaby usy­nyl­dy. Qonaqtar men qatysýshylar úshin Qoja Ahmet Iаsaýı murajaıyna ekskýrsııa uıymdastyryldy jáne «Turan» etno-ansambliniń konserti ótti.

Aıta keteıik, buǵan deıin Otyrar memlekettik arheologııalyq qoryq-mý­ze­ıi qaıratkerdiń týǵan jerinde «Ult rýhyn ulyqtaǵan – О́zbekáli Jánibekov» atty mádenı is-shara uıymdastyrǵan bolatyn. Jazýshy, tarıhshy, etnograf, ónertanýshy О́zbekáli Jánibekovtiń eńbegin dáripteý maqsatynda ótkizilgen bul is-sharaǵa memleket jáne qoǵam qaıratkerleri, zııaly qaýym men qoǵam ókilderi qatysty.

Túrkistan oblysy