«Memleket ekonomıkaǵa aralaspaýy kerek» degen ustanym Qazaqstanda birte-birte oryndala bastady. 2020 jylǵa deıin de memlekettik baǵdarlamalar ekonomıkada eleýli rólge ıe bolyp kelgen edi. Eki jyl buryn bastalǵan COVID-19 pandemııasy naryqqa aýyr tıdi de, memleket ekonomıkaǵa tipti belsendi aralasýǵa májbúr boldy. Bıznes pen azamattardyń ekonomıkalyq belsendiligi quldyrap, birneshe kásiporyn ýaqytsha jabyldy, al birazy jumysyn birjola toqtatty.

Infografıkany jasaǵan Amangeldi Qııas, «EQ»
Ranking portalynyń jazýyna qaraǵanda, pandemııa saldarynan týyndaǵan daǵdarys saldaryn joıyp, qalypty ómirge qaıta oralý úshin 6,3 trln teńge bólingen. Bul rette bas qarjylyq qadaǵalaýshy – Ulttyq banktiń ózi 2,3 trln teńge bergen. Otandyq kásipkerlerge 977,2 mlrd teńge kóleminde 3 362 jeńildetilgen zaım usynyldy. Sonyń nátıjesinde óńdeýshi ónerkásip, agroónerkásip keshenindegi qaıta óńdeý salasynda jumys isteıtin kásiporyndar óndiristik áleýetin saqtap qala aldy.
«1,5 myń kásipker qoldaý arqyly iskerlik belsendilikterin saqtap, 95 myńnan astam azamatty turaqty jumyspen qamtamasyz etti. Qadaǵalaýshy bólgen qarjynyń nátıjesinde 11,5 myńnan astam joba 1,1 trln teńge kóleminde qarjylandyryldy. Sonymen qatar Memleket basshysynyń tapsyrmasymen Ulttyq bank jumyspen qamtýdyń jol kartasyn iske asyrýǵa qatysty: baǵdarlama boıynsha bólingen 1,1 trln teńgeniń 800 mlrd teńgesi osy baǵdarlama aıasynda jumsaldy», delinedi Ranking zertteýinde.
Osyndaı belsendi qoldaýdyń nátıjesinde 2020 jyldyń qorytyndysy boıynsha 6,5 myń ınfraqurylymdyq joba júzege asyp, ásirese aýyldyq jerlerde 238 myńnan astam ýaqytsha jáne 6,6 myń turaqty jumys orny qurylyp, birshama jumys orny saqtalyp qalǵan.
Sońǵy jyldary memlekettiń ekonomıkaǵa aralaspaýy týraly jıi sóz qozǵala bastady. Ras, memlekettiń ekonomıkaǵa nesıe berýdi azaıtýy usynys pen suranysqa negizdelgen taza naryq ustanymymen jumys isteıtin ekonomıka qalyptastyrady. Qaı eldegi bolsyn, qarjy sektorynyń tabysty damýy básekeli ortanyń qalyptasýymen tikeleı baılanysty. Aqsha resýrsynyń qunyn naryq ózi anyqtaǵan kezde básekeli, tabysty ekonomıkalyq orta qurylatyny belgili. Bul kásipkerlik erkindikke, tabysqa jáne sapaǵa jol ashady.
Al Ulttyq banktiń udaıy nesıeleý baǵdarlamalaryna qatysýy yryqqa kónbeıtin ınflıasııa ósimin údetip, valıýta naryǵyn turaqsyzdyqqa uryndyryp, sońynda ekonomıkalyq ósim uzaq merzim boıy quldyraýǵa ushyramaq. Osy oraıda, Ulttyq banktiń daǵdarysqa qarsy baǵdarlamalardan 2025 jylǵa deıin shyǵýdy josparlap otyrǵanyn aıtaıyq. Ulttyq banktiń eks-tóraǵasy Erbolat Dosaevtyń aıtýynsha, qadaǵalaýshy bólgen 2,3 trln teńge arqyly Qazaqstan ekonomıkasy pandemııaǵa deıingi deńgeıge oralyp, ósim 3,5 paıyzdy qurady. Biraq Ulttyq bank «Qarapaıym zattar ekonomıkasy» men «7-20-25» baǵdarlamalaryn bıyl da jalǵastyrady.
«Ekonomıkany ártaraptandyrý jáne ımportqa táýeldilikti tómendetý maqsatyna jetkennen keıin Ulttyq bank ınflıasııalyq qysymdy túsirý jáne aqsha-nesıe saıasatynyń tıimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan memlekettik qoldaý kezeńine ótýdi mańyzdy dep sanaıdy. Naryq mólsherlemelerine negizdelmegen jeńildetilgen qarjylandyrý ekonomıkadaǵy aqsha qunyn jáne qarjy men bıznes sektoryndaǵy básekeni ózgertedi. Úkimet bul faktorlardy moıyndaıdy jáne memlekettik qoldaýdyń naryqtyq emes quraldarynan bas tartýdyń 5 jyldyq jol kartasyn oılastyrýda», dedi E.Dosaev.
Soltústikkoreıalyq kıbertop qazaqstandyq kompanııalarǵa shabýyl jasaǵan
Qazaqstan • Keshe
Qytaıdyń Iý qalasynda úsh kúndik karantın engizildi
Koronavırýs • Keshe
Qyrǵyzstanda zorlyq-zombylyq úshin jaza kúsheıdi
Álem • Keshe
Pavlodarda jer astynan sý atqylady
Aımaqtar • Keshe
Gózal Aınıtdınova О́skemen týrnıriniń jartylaı fınalyna ótti
Tennıs • Keshe
Ortalyq Azııadaǵy eń úlken meshitten fotoreportaj
Fotogalereıa • Keshe
Elordalyq oqýshylarǵa 670 mln teńge bólinedi
Elorda • Keshe
Elordada Ortalyq Azııadaǵy eń úlken meshit ashyldy
Elorda • Keshe
Aldaǵy demalys kúnderi aýa raıy qandaı bolady
Aýa raıy • Keshe
Kanadada 1008 adam maımyl sheshegin juqtyrǵan
Álem • Keshe
Taǵy 5 mln gektar jer memleketke qaıtarylady
Qoǵam • Keshe
Almaty oblysy Qarasaı aýdanyna jańa ákimi taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Keshe
Almatyda esirtki qoldanǵan avtobýs júrgizýshisi ustaldy
Aımaqtar • Keshe
Qaraǵandy oblysynda jol apatynan 3 adam kóz jumdy
Oqıǵa • Keshe
Abaı oblystyq qoǵamdyq keńesiniń músheleri irikteldi
Aımaqtar • Keshe
Dızeldi zańsyz satqan kásipkerge úkim shyqty
Qoǵam • Keshe
Elimizde 24 myńnan astam adam koronavırýstan emdelip jatyr
Koronavırýs • Keshe
Memlekettik kirister komıtetiniń jańa basshysy taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Keshe
Eýropada maımyl sheshegin juqtyrǵandar kóbeıdi
Álem • Keshe
Atyraý jáne Horezm oblystary ózara tıimdi baılanysty keńeıtpek
Qazaqstan • Keshe
Indor hokkeıden qazaqstandyqtar taǵy jeńiske jetti
Hokkeı • Keshe
12 tamyzǵa arnalǵan aýa raıy boljamy
Aýa raıy • Keshe
Qaraǵandyda avtobýs emhananyń qorshaýyna soǵyldy
Oqıǵa • Keshe
12 tamyzǵa arnalǵan valıýta baǵamy
Qarjy • Keshe
«Tobyl» Konferensııa lıgasyn erte aıaqtady
Sport • Keshe
Birqatar óńirde aýa sapasy nasharlady
Ekologııa • Keshe
«Qyzyl-Jar» kıprlik klýbpen teń tústi
Fýtbol • Keshe
2186 adam koronavırýstan jazylyp shyqty
Koronavırýs • Keshe
Baqytjan Saǵyntaev jańa qyzmetke saılandy
Taǵaıyndaý • Keshe
Koronavırýs • Keshe
Iýlııa Pýtınseva Toronto týrnıriniń shırek fınalyna shyqty
Tennıs • Keshe
Bir kúnde 1643 adamnan koronavırýs anyqtaldy
Koronavırýs • Keshe
Tennıs • Keshe
Uqsas jańalyqtar