Asyl tuqymnyń paıdasy

Jetisý oblysy ákimdigi baspasóz qyzmetiniń málimetine súıensek, bıyl aımaqta asyl tuqymdy maldyń úlesi 20,2 paıyzǵa kóbeıgen. Osy baǵyt boıynsha 523 sharýashylyq 1 mlrd teńgeden astam sýbsıdııa alǵan eken. Búginde qosymsha ótinim bergender áli de bar. Osy rette Kerbulaq aýdanyndaǵy sharýalardy mysalǵa ala ketsek. Munda iri qara sany 65 myńnan asady. Al usaq mal 324 myńǵa, jylqy sany 23 myńǵa jetedi. 71 myńdaı qus bar. Aýdanda 2 400-deı sharýashylyq aýyl agro salada eńbek etedi. Sonyń ishinde asyl tuqymdy mal ósirýge erekshe kóńil bólinedi. 22 sharýa qojalyǵy 2 400 bas asyl tuqymdy iri qara, 2 500 bas asyl tuqymdy usaq mal ósirip otyr. Sol qatarda asyldandyrýmen aınalysyp júrgen fermerdiń biri – Janat Omarov.

Atalǵan qojalyq 1993 jyly qurylǵan. Qazir onda jalpy aýmaǵy 1 814 gektardan astam jer bar. Sonyń 921 gektary – egistik, jaıylymdyq jáne shabyndyq jeri – 893 gektar. Bıyl 771 gektar jerge kúzdik bıdaı, 729 gektarǵa arpa sebilgen. Jal­py, shyǵymdylyǵy ár gektaryna 21 sent­nerden aınaldy. Sharýashylyqta 140 bas qoı, 300 bas iri qara, 100 jylqy bar. Oǵan qosa taýyq, kúrketaýyq, úırek asyraıdy. Qysqy mal azyǵy retinde 500 tonna shóp, 200 tonna saban daıyndalǵan. Munda sıyrdyń «Áýlıekól» tuqymyn ósirý qolǵa alynǵan.

Sharýa qojalyǵynyń basshysy Janat Omarovtyń aıtýynsha, ár eki jyl saıyn tól jańartý jumystary júrgiziledi.

«Asyl tuqymdy mal ósirýmen aınalys­qanyma on jyldaı boldy. Bastapqyda 30 bas qunajyn men Áýlıekól tuqymdy buqa satyp aldyq. Qazir asyl tuqymdy mal basy 150-ge jetti. Shaǵyn bordaqy alańymyz bar, onda satýǵa qoıylatyn 60-70 basty ustaımyz, 20-30-yn qysqa qaldyramyz. Tuqymnyń tazalyǵyn saqtaý úshin eki jyl saıyn mal basyn jańalap satyp alyp otyramyz. Sonyń nátıjesinde bordaqylanǵan bir buqadan 350 kıloǵa deıin taza et alamyz», dedi J.Omarov.

Jalpy, ótken 9 aıda Kerbulaq aýdanyn­­da 6 990,7 tonna et, 37 myń tonnadaı sút, 6 myń danadaı jumyrtqa ón­di­rilgen. Sondaı-aq 213 myńdaı ton­na shóp jınalǵan. Fermerdiń aı­týynsha, aýyl sharýashylyǵynyń eń basty problemalarynyń biri – kadr máselesi. Jaqsy maman tabý qıynnyń qıyny kórinedi.

«Qazir agroónerkásip kesheninde negizi­nen aǵa urpaq eńbek etedi, aýyl sharýa­shylyǵyna jastardyń da qyzyǵýshylyǵyn arttyrýmyz kerek. Agronom, mehanızator, kombaınshy, traktorshy, veterınar mamandyqtaryn meńgerse deımin. Bizde osy mamandyqtardyń bári suranysta. Bu­lar turaqty tabysy bar mamandyqtar, tıis­ti áleýmettik jeńildikteri de bar. Aýyl sharýashylyǵynda memlekettiń qol­daýyn­syz ońaı emes. Ásirese mıneral­dy tyńaıt­qyshtar, tuqym, janar-ja­ǵar­maı, gerbı­sıd, tehnıka bólshekteri – báriniń baǵasy ósip jatqan qazirgi ýaqytta mundaı qoldaý­dyń kómegi bizge edáýir», dedi J.Omarov.

Jalpy, bıyl kóktemgi dala jumystary­na aýdanǵa jeńildik baǵamen 1 600 tonna qajetti janar-jaǵarmaı bólingen. Jyl basynan beri mashına-traktor parkterin jańartý úshin 954 mln teńgege 40 birlik arnaıy tehnıka satyp alynǵan. Atap aıtsaq, 20 traktor, 6 kombaın sharýalardyń ıgiligine jaraǵan.

Búginde Kerbulaqta 4 servıstik daıyndaý ortalyǵy jumys isteıdi. Onda quny 1,6 mlrd teńge bolatyn 43 birlik aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy bar. О́tken toǵyz aıda aýyl sharýashylyǵynda 47,6 mlrd teńgeniń ónimi óndirilgen. Bul rette naqty kólem ındeksi – 101,4 paıyz.

Jetisý oblysy