Sonymen Anardy Almaty qalasynda ótken Born Nomad Power Awards kórmesinen jolyqtyrdym. Keıipkerimiz «Atameken» Ulttyq kásipkerler palatasynyń mıllıon teńgelik sertıfıkatyna laıyqty dep tabylǵan eken. Anar Beksultan osy saparynda BAQ ókilderimen suhbat quryp, basynan ótken qıyndyqtarǵa qaramastan, qalaı tabysty kásipker bolǵanyn baıandady.
Kópbalaly otbasynda, áke-sheshesi men baýyrlarynyń qamqorlyǵyna bólenip ósken Anar eki qoly joqtyǵynan qaǵajý kórmegenin aıtady. Ol da basqa balalar sııaqty mektepke barǵan, synyptastary júgirse júgirip, qulasa birge qulap, tek pánderdi aýyzsha meńgeredi. Anardyń qoldaryna protez de salynǵan, biraq onyń yńǵaısyz bolǵanyn, protezge qaraǵanda aıaqtary áldeqaıda ıkemdi bolǵanyn aıtady.
– Jastaıymnan kóp nársege baqylaýshy sııaqty qaraıtyn edim. Eseıe kele adam ózin ózi qamshylaýy kerektigin túsindim. Orta mektepti jaqsy aıaqtap, joǵary oqý ornyn bitirdim. Eki qoly joq adamnyń qoǵamnan oıyp oryn alýy ońaı emes, ylǵı kúresýge týra keledi. 2013 jyly jeke kásip bastaýdy uıǵardym. Bir qurbym kolledj ashanasyn jalǵa alyp, tamaqtandyrý ornyn ashýdy usyndy. О́z qolyńmen qamyr ashytpaǵan soń, tamaq pisirmegen soń sharýa júre me dep odan da bas tarttym. Osydan keıin úıimniń ekinshi jartysynan jekemenshik balabaqsha ashýdy oılap, biraq kelgen búldirshinniń basynan sıpap qarsy almaǵan soń yńǵaısyz bolady ǵoı dep, odan da bas tartyp, aqyry qyz jasaýyn tigýdi uıǵardym. Tanystarymnan 500 myń teńge qaryz alyp, bazardan mata ákelip tiginshilikke bet burdym. Aıaǵymmen is tigýdi úırendim, birge týǵan apaılarym – Dına men Shynar kómekke keldi. Aldymnan on esik jabylsa da, aqyry bir esik ashylmaı qoımady. Alǵashqy jyly 5 qyzdyń kórpe-tósegin tigip, qaryzdan qutyldym. Kelesi jyly 15 jasaý tiktik. Byltyr júz qyzdyń jasaýyn daıyndappyz. Jasyratyny joq, tiginshiliktiń qyr-syryn tolyq meńgerýime segiz jyl ýaqytym ketti, deıdi Anar.
Degenmen Anar tuıyqtaý, bııazy bolyp óskenin, eki qoldyń joqtyǵy men úshin kóp nársege úlken shekteý qoıǵanyn da jasyrmaıdy.
– Ýnıversıtet te bitirdim, bıologııa pániniń muǵalimi atandym. Biraq bıologııa pániniń muǵalimi bolǵanymen de, esh jerde jumys isteı almadym. «Sen onsyz da járdemaqy alasyń, saǵan jumystyń ne keregi bar» degender de tabylady. Alaıda ári qaraı jumys isteýge tyrystym. Jeńilip aýylǵa qaıtyp ketpeı, Jambyl oblysy tarıhı ólketaný mýzeıiniń ekskýrsııa qyzmetine ornalastym. Sol qyzmette 22 jyl jumys istep kelemin, deıdi Anar.
Osy arada Anardyń M.Dýlatı atyndaǵy Taraz memlekettik ýnıversıtetine birden túsip ketpegenine de toqtala ketken jón. Alǵashqy jyly oqýdan «qulap qalǵanda», taýy shaǵylmaı, joǵary bilim alýǵa kelesi jyly taǵy da umtylyp, joly bolady.
Sheberdiń aıtýynsha, ol tigin álemine tek 35 jasynda aıaq basqan. Alǵashynda balalaryna, keıin kórshi-qolańǵa tapsyryspen tikken. Ýaqyt óte kele kásibin ashady. Joǵaryda atap ótkendeı, alǵashqy tapsyrysy – qyz jasaýy.
«Eshten kesh jaqsy» deıdi, bul iske men 35 jasymda kirisken ekenmin. Qazir «Anar Beksultan: ádemi qyz jasaýy» degen bıznesim bar. Bizdiń Jambyl oblysynda qyz jasaýy ótimdi. Suranys joǵary bolǵandyqtan, osy isti bastap kettik. Bastaǵan kezde aıtarlyqtaı qıyn bolǵan joq, qatty qoryqqan joqpyz. Sebebi bul bizdiń ishimizdegi qaıta jańǵyrý, bala kezden kórip kele jatqan dúnıeniń syrtqa pash etilýi edi», deıdi tiginshi.
Osylaısha, Anardyń dál osy kásipte isi ońǵaryla bastaǵan. Birinen-biri estigen adamdar jasaýdy aıaǵymen tigetin Anardy kórý úshin kelip, turaqty klıentterine aınalǵan.
«Memleketten eki ret grant aldym. Ár grant alǵan saıyn, árbir sheńberdi buzyp shyǵý – men úshin aıtýly oqıǵa. Alǵa degen talpynys, jańa belesterdiń ashylýy, ár basqan qadamym – aldaǵy jeńisterge jetelep keldi. Qazirgi kezde «Ádemi qyz jasaýy» atty sehym jumys istep tur», deıdi kásipker.
Shyndap kelgende, qandaı isti bolsyn jolǵa qoıý ońaı emes, Anar bastapqyda tigin mashınalaryna qol jetkizgenimen, tiginshilikke kerekti mata, jibinen bastap basqa da asaı-múseıin tabýda, tapsyrys berýshilerdiń talabynan shyǵýda qıyndyqtar bolǵanyn jasyrmaıdy. Ol qyz jasaýyna ábden mashyqtanǵansha ulttyq oıýlary bar eń alǵashqy jastyqtaryn dostary men kórshilerine syılaǵan.
Kóp uzamaı-aq Anar tikken qyz jasaýy aınalaǵa tanymal bola bastady. О́ıtkeni tiginshi óz buıymdarynyń úlgisin únemi jetildirip, udaıy izdenis ústinde júredi. Tipti, bir úıdiń tórt qyzynyń da jasaýyn ózi tigip bergenin maqtanysh tutady. Atalǵan jumystardan bólek Anar «Sheber shańyraq: múgedekter qoǵamdyq birlestigin» ashqan eken. Bul uıymnyń maqsaty – múmkindigi shekteýli ártúrli jannyń ónerimen bólisý.
«Sheber shańyraq: múgedekter qoǵamdyq birlestigin» ashtym. Onyń ishinde múgedektigi bar qyzdar, kópbalaly analar, erekshe bala tárbıelep otyrǵan analar bar. Birlestiktiń maqsaty – ózimizdiń ótken jolymyzdy úlgi etý, qıynshylyqtarymyzdy jeńý, analarǵa járdem berý, bıznesin damyta almaı otyrǵan analarǵa jol kórsetý. Taraz qalasy ejelgi qala qataryna kiretin kezde, Dúnıejúzilik qolónershiler keńesiniń prezıdenti Saad-al Kaddýmı myrza kelip, uıymymyzǵa rıza boldy. Sol joly men Qazaqstanda birinshi bolyp Dúnıejúzilik qolónershiler keńesine múshe boldym», deıdi Anar Beksultan.
Anar sóz arasynda «Atameken» kásipkerler palatasy jaıly: «Biz úshin Kásipkerler palatasynyń qoldaýy – úlken kómek. Bıznes-jospar jazý jolyn kórsetý, qujat jınaýǵa kómektesý, kóptegen jobamen jumys isteý, jańa tanystar, jańa múmkindikter «Atameken» arqyly keldi. Baılyq ortaıady, al qolóner kóbeımese, azaımaıdy. «Atameken» palatasyna alǵysymdy bildire otyryp, bizdiń damýymyzǵa odan ári úles qossa eken deımiz», dedi.
Anar jaıly sóz qozǵaǵanda, aıaǵymen-aq bastaǵan isin baıandy etip otyrǵan eshkimge uqsamaıtyn erekshe kásipker ekenin aıtamyz. Al biraq tiginshiniń óz ustanymy mynadaı: «О́zińdi bireýmen salystyrma. Sen – darasyń! Eshkimge ósekpen, áńgimemen, jaman nársemen jaqpaısyń. «Ne ekseń, sony orasyń». Biz balalarymyzdy tárbıelep otyrmyz, al balalarymyz – bizdiń aınamyz. Bala ne kóredi, sony jasaıdy. Meniń qyzdarym keleshekte tiginshi bolyp ketedi dep aıta almaımyn. Biraq olar ár isti durys bastaýyna, ómirde adam bolyp qalyptasýyna áser ete alamyn degen oıdamyn».
Osylaısha Anar kúnkóristiń aınalasynda shektelip qalmaı, óńirlik qoǵamdyq jumystarǵa da belsene aralasyp, taǵdyrdyń túrli talqysyna dýshar bolǵan jandarǵa ómirge degen qulshynys pen kúsh-jiger darytyp otyrǵan jaıy bar jan.
ALMATY
