Prezıdent «Ádiletti Qazaqstannyń ekonomıkalyq baǵdary» atty Joldaýynda aýylsharýashylyǵy salasyndaǵy túıitkildi sharýalardyń birqataryna toqtaldy. Sý únemdeý boıynsha birneshe bastama kóterip, elimiz úshin sýdyń tapshylyǵy qaı kezde de mańyzdy másele ekenin, ońtaıly sheshý joldaryn jiti qarastyrý qajettigin eskertti. Prezıdent aıtqandaı, tirshilik nári sýdyń narqy munaı, gaz nemese metaldan kem emes. Sondyqtan Sý resýrstary jáne ırrıgasııa mınıstrligin qurýy mańyzdy qadam, óte oryndy sheshim der edik. Sebebi Parlament Senatynda aýyl sharýashylyǵynyń aqsap turǵan salasy eshqashan nazardan tys qalǵan emes.
Sý tapshylyǵy máselesin Parlament Senatynyń Agrarlyq máseleler, tabıǵatty paıdalaný jáne aýyldyq aýmaqtardy damytý komıtetiniń depýtattary únemi aıtyp, kóterip júr. О́tken eki shaqyrylymda Úkimetke depýtattyq saýal arqyly joldap, óz usynystaryn da jazbasha joldady. Endi aıtylyp, jazylyp júrgen ırrıgasııalyq júıelerdi qalpyna keltirý máselesiniń túıini sheshiledi. Irrıgasııa júıesine qatysty atqarylǵan aýqymdy jumystar da joq emes. Alaıda negizsiz qurylǵan jobalardyń sharýalardyń jumysyna keri áser etkeni de jasyryn emes. Elimizde sý tapshylyǵy máselesi jyl ótken saıyn kúrdelenip, qurǵaqshylyq qysqan saıyn kúsh alyp keledi. BUU málimetteri boıynsha 2030 jylǵa qaraı Qazaqstan sý tapshylyǵyna tap bolýy múmkin. Endi qurylǵan jańa mınıstrlik osy másele boıynsha júıeli túrde jumys atqarady dep senim bildiremiz. Biz óz tarapymyzdan zańnamalyq turǵydan qoldaý kórsetýge daıynbyz.
Joldaýda aıtylǵan taǵy bir mańyzdy másele Memleket basshysy: «Egin sharýashylyǵynda mańyzdy reforma jasaıtyn kez keldi. Egis túrlerin kóbeıtýimiz kerek. Sondaı-aq kóbirek paıda ákeletin daqyldar ekken jón. Sýdy kóp qajet etetin egis alqabyn birtindep azaıtyp, bir ǵana daqyl túrin egýdi shekteý qajet. Dıqandardy jergilikti tuqymmen qamtamasyz etý mańyzdy. Sonymen qatar jańa suryptardy shyǵaryp, ony ósirý máselesin sheshken jón», dedi. Rasynda da mol ónim alamyz desek, jerdiń jaǵdaıyn jaqsartý kerek, tyńaıtyp, tuqymdy jańalap, ozyq tehnologııany qoldaný qajet.
Prezıdent aldaǵy úsh jylda agroónerkásiptegi óńdelgen ónim úlesin 70% jetkizý kerektigin tapsyrdy. Memleket basshysynyń keltirgen dáıegi boıynsha eldegi aýyl sharýashylyǵy tehnıkasynyń 80 paıyzy tozyp tur, jyl saıyn onyń 8-10 paıyzyn jańartyp otyrý qajet ekenin mindettedi. Sharýalardyń qolyn baılaıtyn bir kedergi osy tehnıkanyń eskiligi. Tozyǵy jetken temir tez synǵysh keledi. Dıqandar synǵan tehnıkamen qalaı mol ónim ósirip jınaı alady?
Áleýmettiń áleýetin arttyrý da kúıip turǵan máseleniń biri. Joldaýda Prezıdent kelesi jyldyń 1 qańtarynan bastap eń tómengi jalaqy mólsherin 85 myń teńgege kóterýdi tapsyrdy. Sońǵy úsh jylda eń tómengi jalaqy mólsheri úsh esege kóbeıdi. Sonyń nátıjesinde Joldaýda aıtylǵandaı, 1 mıllıon 800 myń adam, onyń ishinde 350 myń bıýdjet qyzmetkerleriniń ál-aýqatyn arttyrýǵa serpin beredi.
«Jol qadirin júrgen biler» deıdi. Infraqurylymnyń ıi qanbaı, ıleýi kemshin soǵyp turǵan salasynyń biri – kúre joldyń kem-ketigi.
«Avtokólik joldarynyń qurylysy máselesi sheshimin tabýǵa tıis. Qazir onyń sapasy syn kótermeıdi. Tıisti jumystar ýaqtyly jáne sapaly jasalmaıdy. Jemqorlyq beleń alyp tur, báseke de joqtyń qasy. Munyń bári – osy salada ábden tamyr jaıǵan kemshilikter. Sondyqtan jyl sońyna deıin naqty sharalar qabyldaý qajet. Mindetin adal atqarmaǵan barlyq kompanııa zań boıynsha jaýapqa tartylady. Bul máselege men basa nazar aýdaramyn. Baqylaýdy kúsheıtip, jańa normatıvtik qujattar qabyldaý kerek. 2029 jylǵa deıin 4 myń shaqyrymnan astam jolǵa kúrdeli jóndeý júrgizý qajet», dedi Prezıdent. Qaı oblysqa barsańyz da shalǵaıdaǵy aýyl, aýdannyń jolynyń barlyǵy talapqa saı deı almaımyz. Sondyqtan Úkimet múshelerine zor jaýapkershilik júktelip otyr.
Janbolat JО́RGENBAEV,
Parlament Senatynyń depýtaty
