Ádebıet • 18 Qyrkúıek, 2023

Dáýirtekti tulǵa

70 ret kórsetildi

Ýaqyt deıtin qatal, qatygez, qaharly synshynyń tezinen súrinbeı ótý – sýretker úshin úlken syn, úlken baqyt. Bul – azaby men mehnaty mol, qıyndyǵy men qııanaty jetip artylatyn uıqysyz túnder men kúlkisiz kúnderdiń jemisi. Ary men bary, qýanyshy men zary, nury men syry synǵa túsken aılardyń, jyldardyń kórinisi.

Dáýirtekti tulǵa

Eki ǵasyr aqıqatyn teń kórip, eki dáýir shyndyǵyn oıy men sanasy, jú­regi men tilegi arqyly ótkizgen, ót­ki­zip kele jatqan qazaq kórkemsóziniń asa kórnekti ókili, qazirgi tańdaǵy ult rýhanııatynyń ustyny bólek abyzy, ult bıigine kóterilgen tuǵyrly tul­ǵa, Memlekettik syılyqtyń laýreaty, Eńbek Eri Ákim Tarazı – ýaqyt deıtin osynaý qatal, qatygez synshynyń tezi­nen súrinbeı ótip kele jatqan jaratylysy bólek sýretker.

Bul – shyǵarmashyl tulǵany tanyt­qan, moıyndatqan ýaqyttyń óz baǵasy.

Ákim Tarazı týraly áńgime aıtyl­ǵanda… Kóz aldymyzǵa, áýeli, ótken ǵa­syrdyń alpysynshy jyldary elesteıdi.

Alash arystarynyń aty atalmaı, zaty kómikte jatqan náti qatty qoǵam­nyń aspanyn «jylymyq» deıtin jańa sóz kezip, janǵa jylylyq ákelgen, oıǵa, sanaǵa qanat bite bastaǵan kezeń…

Dala men qalanyń arasyna ózderi­niń bilik-bilimimen, parasat-paıymymen, oılaý, sóıleý, jazý mádenıetiniń keńdigimen, tereńdigimen keń óris ashyp, ulttyń «ólgenin tiriltip», óshkenin qaı­ta jaqqan Altaı men Atyraý arasynda jatqan uly baıtaqtyń alpys eki tamyryna qazaqy qan júgirtip, rýhanı álemimizge úlken ózgeris alyp kelgen, ómir, qoǵam, zaman, adam taný­dyń ǵalamdyq sıpattaǵy úlgilerin qalyptastyrǵan «alpysynshy jyl­ǵylar» elesteıdi.

Búgingi toqsannyń kóztalar bıigine týyn qadap otyrǵan Ákim Tarazı – sol órisimizdi keńeıtip, órkenimizdi ósirgen osy kezeń ádebıeti men mádenıetiniń mańdaı aldy ókili, klassık jazýshy.

Aıtar bolsań, jerine jetkizip, súıe­ginen ótkizip aıt, áıtpese, ózińdi de, ózgeni de ózeýretip aldama, deıtin sýretker­lik sert pen kórkemdik qaǵıdaǵa berik jazýshynyń balalarǵa arnap jazylǵan alǵashqy «Arman – atamanynan» bastap, ár jyldarda baspa betin kórip, kitap bolyp basylǵan «О́rt», «Quıryqty juldyz», «Asý-asý», «Qııan soqpaq», «Bultqa salǵan uıasyn», «Tasjarǵan», «Qorqaý juldyz», «Áýlet», «Aqberdiniń aýlasy», «Dúnıeniń sheti», «Ken», «Jaza», «Táj» sekildi áńgime, povest, romandary; «Kúlmeıtin komedııa», «Jaqsy kisi», «Joly bolǵysh jigit», «Qos bozdaq», «Qyz mahabbaty», «Tulpardyń izi» tárizdi respýblıka teatr­larynda keńinen júrgen pesalary sózimizdiń aıǵaǵy.

Bul – sýretker oıy men qııalynyń keńdigin tanytar shyǵarmalardyń biz biletin uzyn-yrǵaly tizimi.

Iá...

Tizim ǵana.

Al tizimniń tórkininde qanshama ýaqyt pen qoǵamnyń, adam men zamannyń, dala men ǵalamnyń ara qatynasyn anyq­taıtyn, myna uly dúnıe týraly tol­ǵanǵan, tebirengen júrek pen sananyń uıqysyz sát-saǵattary, mazasyz aılary, tynymsyz jyldary jatqanyn elestetip kórińizshi... Aılar tasasynan qursaýy berik, quryǵy uzyn, qamyty myqty qoǵammen teńesip otyryp, tegeýrini berik tekti sóz aıtqan daryndy jastyń ja­lyndy oıyn ańǵarýǵa, jyldar tasasynan jigeri men namysyn ulttyq namys pen jigerdiń bıigine kótere otyryp, kim-kimmen de terezesin teń ustap tildesken, asaý zamanyn aqylmen aýyzdyqtap, halqynyń bar-joǵyn túgendeý bıigine kóterilgen shynaıy sýretkerdiń, parasatty kórkemsóz ıesiniń, keń minezdi kemel oıly tulǵanyń, sabyrly el aǵasynyń paıymy men bolmysyn tanýǵa bolady.

Mine…

Qalyń eli tórinen oryn usynyp, ult rýhanııatynyń abyzyna aınalǵan sýretker – Tarazıdiń tálimi men taǵdyrly keńistigi osyndaı.

Jazýshy týraly oı tolǵap otyryp, keshegi kúnniń birer úzikteri kóńil tórinen til qatty…

Sony qaǵazǵa túsirdim.

О́tken ǵasyrdyń alpysynshy jyldary. О́leń jazyp, sóz deıtin sıqyrly álemniń jetegine jańa ilesip, mektepte júrgen kúnder… Qolyma «Qazaqstan pıoneri» gazetiniń birneshe sanynda qatarynan jaryq kórgen Á.Áshimov deıtin jazýshynyń «Arman – ataman» deıtin pesasy tústi. Jetinshi klass oqý­shysynyń jan-júregin baýraǵan álgi shaǵyn pesany bir top bala qaıyra-qaıyra oqydyq. Qatarlas dostarymmen pesanyń «chıtkasyn» jasap, ról bólistik. Melske – Muryn, Elemeske – Temirton, Kommýnarǵa – Qazaqbaı tıdi. Men Armannyń rólin aldym. Sonymen... Árqaısymyz sózderimizdi jat­tadyq... Jasyratyny joq... Atqora-sıyrqoralardyń burysh-buryshyn «re­petısııa» jasaıtyn oryn (sahna) etip, ázirlikke kiristik... Qansha jasy­ryp daıyndalǵanymyzben, bizdiń «spek­taklimizdiń» daqpyrty mektep dırektorynyń qulaǵyna jetedi. Kon­toryna shaqyrady... Áńgime «Ne búl­dirip júrsińdermen?» bastaldy... Dırektorymyzdyń kabınetinde órbigen «qatal áńgimeniń» aqyry «Arman-ata­mannyń» kolhoz klýbynda ótken «premerasymen» aıaqtaldy. Qysty kún qy­raýda traktor súıretken joıpan shanamen qoıly aýyldar men brıgada-brıgadalardy aralap, elge teatr kórsettik. Teatr, ártis, rejısser, dramatýrg deı­tin uǵymdardyń qanatyna qonyp, Arman­nyń armanyna ilesip, Afrıkaǵa kete jazdaǵanym áli kúnge jadymda... Ańǵal, adal balalyqtyń bal kúnderi-aı. Sol kúnderde teatr deıtin kıeli álemmen alǵash tanysyp, bir batyr babamyz týraly tuńǵysh pesa da jazǵan edim... О́leń men ónerdiń jolyna alyp barar alǵashqy súrleý-soqpaǵym eken ǵoı... «Á.Áshimov» degen dramatýrgtiń Tarazı ekenin keıin bildim...

Oılap otyrsam, meniń óner men teatr­daǵy jolymnyń tuma bastaýy jas jazýshy Tarazıdiń osy pesasymen bastalǵan eken. Birde sol oqıǵa týraly aǵamyzǵa aıtqanymda jyly jymıyp: «Baıqaımyn, men osal bolmappyn... Jazýshylar odaǵynyń bolashaq basshysynyń armanyn oıatyppyn... Mártebe! Men týraly maqala jaza qal­sań, osy detaldy umytpassyń!» dep edi. Búgin sol ýádeni oryndaýdyń sáti keldi...

О́mirde asyqpaı sóılep, aıtaryn baptap aıtatyn qalamger aǵamyzben óner maıdanynda da, ómir maıdanynda da, shúkir, aǵa-dos, ini-dos bolyp, áde­bıet deıtin alberen aýyldyń qyzyǵy men shyjyǵyn birge bólise kóterisip kelemiz.

Bir joly bir qalamdas-áriptesimiz Ákim aǵamyzǵa «Sizdiń pálen deıtin maq­taýly dosyńyzdyń mynandaı kemshiligi bar. Bilesiz be?» dedi. «Qandaı?» dedi aǵamyz. «О́zinen ózge eshkimdi moıyndamaıdy!» dedi. Ákim Úrtaıuly álgi aqjúrek, adal áriptesine barlaı qarap: «Ol kemshiligi emes, ol artyqshylyǵy!» dedi. Áriptesim: «Daje... Sizdi moıyndamaıdy» dedi qyzbalanyp. Aǵamyz: «Ol da onyń artyqshylyǵy» dedi sabyrly qalpyn buzbaı... Áńgimege núkte osylaı qoıyldy.

Bir joly aǵamyz telefon soǵyp: «Nur­lan, sóz bar edi...» dedi. «Kelińiz...» dedim.

Keldi.

«Saıynnyń ıýbıleıi keledi. О́ziń bilesiń... Aǵań ólip ketse de ózi týraly ótinish aıtpaıdy. Qazaqtyń Chehovy ǵoı. Naǵyz klassık. Ne oıyń bar? Ataqqa... Halyq jazýshysyna usyný kerek» dedi. Dostyń dos týraly aıtqan adal sóz, jomart oıyna rıza boldym. Araǵa eki-úsh kúndeı ýaqyt salyp, Saıyn aǵany shaqyrdym. «Qyr astynda alpys tur, Sáke. Mereıtoı. Durystap ótkizeıik. Qalasańyz, Áýezov teatrynda... Baıandamashyny belgileıik» dedim. Aǵamyz júzinen nur tógilip turatyn erekshe jan edi ǵoı. «Oılanaıyq... Aqyn­dar óleń oqyp, zaldy ustaıdy. Biz prozaıkpyz. Teatr... Qalaı bolar eken?» dedi. «Ataqqa usynaıyq... Halyq jazý­shysyna...» degenimde, aǵanyń ashań júzi qysylyp, qyzaryp ketti. «Nurlan, shyraǵym. Peıilińe rahmet! Shyn sózim. О́ziń jaqsy biletin bes saýsaqqa sııatyn Qalıhan, Qabdesh, Ramazan, Saıyn, Ákim deıtin bes tapaldyń úlkeni – Ákim aǵa bar. Áýeli sony usynyńdar... Onyń ústine men «Jabaıy almadan» soń... Jaza almaı júrmin... Ákim aǵań óndirtip jazyp júr. Maǵan, joǵarǵy jaq qısa, qarsy bolmasa «Qaıratkerlik te» jetedi» dedi.

Biriniń syrtynan biri bóten sózben aýyz bylǵamaı, biriniń sózin biri sóılep, biriniń namysyn biri izdegen sóz deıtin uly ónerdiń qos birdeı sáıgúligine, tulpartekti júırigine ishteı súısinip em sonda... Búgin de, mine, sol sát, sol kúnderdi eske alyp otyrmyn. Súısinip otyrmyn.

Esime Saıyn Muratbekovtiń sol joly: «Ákim Tarazı alyp dáýirmen alysqan alyptar qatarynan...» dep edi.

Búgin...

Sol dosy týraly aıtqan dostyń ádil baǵasy tilimniń ushyna oraldy.

Aqıqat sóz…

Shynynda da…

Jalyn men parasat, oı men sezim shyǵarmalarynda qanattasa órilgen sýretker Tarazıdiń súmbile túnindeı tunyq, juldyzy jarqyrap janǵan, jaıdary jazdyń aspanyndaı ashyq kórkem álemi oqyrmanyn áste beıtarap qaldyrmaıdy. Jazýshynyń dáýir sýreti men keskinin tanýǵa, baǵalaýǵa, harakterler minezi men qaraketin tap basyp aıyrýǵa barynsha sheber qyzmet etetin úlgisi men úrdisi bólek qoltańba qaı tusta da júrisi­nen jańylmaıdy. Sózge sarań, oıǵa baı, baıan­daý úlgisindegi qarapaıymdylyq pen qaǵylezdik astarynan adamdar minezi men taǵdyrynyń qyryq qatparly syr-sıpaty ańǵarylatyn, tabıǵattyń tórt mezgilindeı alýan-alýan oılardyń toqtaýsyz aǵysynyń úni baıqalatyn qalamger keńistigine eriksiz súısinesiz. Oıy naqty, sezimi shalqar, boıaýy qanyq, ómirdiń ózindeı birde muńdy, birde qajyrly, birde nurly, birde sabyrly sóz álemimen sarqyla syrlasyp, áńgime-suhbat quryp bettesip otyryp, kesheginiń qasireti men qýanyshyn ǵana sezinýmen shektelmeı, jumyr basty pendege tán búgingi ómir, tirshilik aqıqatymen de júzdeskendeı kúı keshesiz.

Soǵystan aman shyǵyp, esin endi-endi jıǵan elýinshi jylǵy el ómirine qanyq, bala kúnderi jetimder men jesirlerdiń kóz jasymen jýylyp ósken býynnyń beldi, bedeldi, kósh bastar ókili – Ákim Tarazıdiń boıyndaǵy aıryqsha bir bólip aıtar qasıeti, sýretkerlik minezi – asyqpaı, aptyqpaı, aldyna kelgen jannyń qabaǵyna qarap, kózin oqý, janyn taný. Bul – bar men joqty qatar kórgen, joqtyń da, bardyń da qadiri­ne jetken ómir, tirshilik ıesiniń ǵana qolynan keler is.

Ákim Úrtaıulynyń boıyndaǵy osy bir sırek qasıetti qurby-qurdastary men óksheles inileriniń de boılarynan ańǵaramyn. «Qyzyl kitapqa» enip bara jatqan kisilik pen kishiliktiń nyshany. О́mir men zamannyń álgindeı aýyr mektebinen ótkendikten be, álde buıryqtyń isi me, bul býynnyń kóbi daryndy, bilimdi, bilikti. Oqyǵany men toqyǵany mol. Halyq júregine jol tabar ádebıettiń bir oljaly kezeńi de osy býynnyń enshisine tıgen.

Sóz sóılese, oılanyp sóıleıtin, oı tolǵasa, tolǵanyp aıtatyn, jaraty­lysynan sabyrly, «qaldym» dep sas­paı­tyn, «ozdym» dep taspaıtyn sýret­kerdiń: «Bárimizdi jaratqan Alla. Oǵan eshkimniń daýy joq. Meni de jaratqan, meniń Qalıhanymdy da jaratqan Alla... О́mirdiń qyzyǵy men qýanyshyn syı­laǵan (qudaıdan keıingi) ata-anam. Meni ja­zýshy jasaǵan taǵdyrym, ortam, zama­nym, dáýirim. Jazýshylyq taǵdy­rymdy tárbıelegen, jetildirgen dos-jarandaryma, zamandastaryma, elime, ortama rızamyn» deýi kóńilge qonady.

Ákim Tarazı álemi – tanymy tereń, talǵamy názik, kirpııaz álem.

Ákim Tarazı álemi – uqsamaıtyn taǵdyrlardyń uıqaspaıtyn minezin «taıǵa basqan tańbadaı etip» anyqtar, ot pen sýdyń, ystyq pen sýyqtyń, ma­hab­bat pen zulymdyqtyń, aıarlyq pen adaldyqtyń, qataldyq pen meıirim­diliktiń, qasiret pen qaıǵynyń kún men túndeı qatar órilgen ǵajaıyp álemi.

О́z basym jazýshy bolmysyn daralaı túser osyndaı erekshelikti qalam­ger esimin «alpysynshy jylǵylar­­dyń» aldyńǵy sapyna alyp shyqqan «Quı­ryqty juldyz», «Asý-asý», «О́rt», t.t. povesterinen, sondaı-aq alpysynshy, jetpisinshi jyldary qazaq dramatýrgııasy men teatryna jańa lep ala kelgen «Kúlmeıtin komedııa», «Jaqsy kisi», «Joly bolǵysh jigit» pesalarynan kóremin... Jazýshynyń talantty ókshebasar inisi Smaǵul Elý­baıdyń sózimen aıtqanda, «Ákim Tarazı alyp ımperııamen ishteı ymyraǵa kelmeı, qalamgerlik ustanymyna shań qon­dyr­maǵan» sırek bitimdi sýretker.

Bul shyǵarmalardyń ómirge kelip, oqyrman júregine jol tabý kezeńi osy kúni seksenge bet túzegen, óki­nish­ke qaraı, qatary erte sıregen meniń býy­nymnyń ádebı-kórkem talǵa­my­nyń qalyptasýymen tuspa-tus keledi. Jas kezde oqylǵan dúnıelerdiń artyq­shy­lyǵy da, kemshiligi de adam jadynan ket­peıdi... Ákim Tarazı qalamy shyń­dap, qııalǵa qanat bitirgen taǵylymy tereń, tabıǵaty taza kórkem dúnıeler bizdiń jadymyzda jańashyldyǵymen qaldy. Tartyssyzdyq aýrýynan endi-endi aıyǵyp, boı jazyp, talǵam men ta­nymnyń, ýaqyt talabyna saı, jańa bet­teri ózgeshe óris alǵan kezeńde, árisi – álem, berisi – Odaq kóleminde aýyzǵa iligip júrgen ozyq shyǵarmalardy izdep júrip, jarysyp oqýǵa qumar urpaqtyń sanasyna Tarazıdiń Jaqsy kisileri men Múıizbaılary, dáýir qorjynynda júrip, jany jańqalanǵan Asaý Bókenderi men Kirpishbaılary bir-bir kórkem obraz bo­lyp somdaldy. Keńestik dáýirdiń dál sol tustaǵy «meshandyq tárbıesi» jany men júregin uıyqqa batyrǵan astarynda sarkazm men ájýa, komedııa men tragedııa qatar órilgen bul keıipkerler, tý­rasyn aıtsaq, sosıalıstik realızm qalyp­tas­tyrǵan nanym men senimniń tamyr jaı­ǵan dáýirine, dálirek aıtqanda, sol dáýir ıdeologııasyna asa unaı qoıǵan joq...

Alpysynshy jylǵy shyraǵy jylt etip janǵan erkin oılaý men erkin sóı­leýdiń «basynan baǵy usha bastaǵan» jetpisinshi jyldar Tarazı tárizdi oıy batyr, sózi batyl sýretkerdiń jo­lyn qıyndatyp, qoryǵyn tarylta bas­tady. О́ziniń otbasy ómiri men kúnde­likti qyzmetindegi ómiri birinen-biri alshaq jatqan «jaqsy kisilerdiń» tabı­­ǵaty qalaı «kúmán» shaqyrsa, eki jep, bıge shyǵyp, órleý jolynda al­daý men arbaýdyń qaı túrinen de bas tartpaıtyn basy daýǵa túsken Bóken­derdiń taǵdyry men áreketi sony sıpatty dramalyq týyndylardyń «jolyn baılaǵany», kezinde kóp daý-talas týdyrǵany belgili. Ashýlynyń qı­mylyn shektep, ashynǵannyń aýzyn jabýdyń san túrli ádisin ıgergen ıdeo­logııashyl qoǵam ózi somdap shy­ǵarǵan álgi óz keıipkerlerinen ózi bas tar­typ, bas saýǵalap jatqan kezeńde bılik­­­ten budan ózge áreket kútý múmkin emes edi... Sonyń saldarynan «Joly bol­ǵysh jigittiń» qazaq sahnasyndaǵy jo­ly «bolyńqyramaı», kórermen ıgili­gine aınalar joly uzańqyrap ketti. Qaıta, kerisinshe, pesanyń aýdarmasy («Vezýchıı Býken») orys teatrlary­nyń nazaryna jıi iligip jatty. Ejelden belgili «eski aýrýdan», ıaǵnı ozyq dú­nıe­lerimizben Máskeý aınalyp júrip, orys tilindegi tárjimasynan soń zorǵa tabysatyn «qoǵam dertinen» aıtýly pesa da syrt qalǵan joq. Árıne, bul jaıt kezinde qyryqqa jeter-jetpes jastaǵy pesa avtorynyń basyna biraz qara bult tóndirgeni ras.

Degenmen... Ýaqyt – synshy... Bárin de óz ornyna qoıdy. Tarazı keıip­ker­­­leriniń jany, júregi órtke oranyp, adamzat pen ultqa ortaq uly qun­­dy­lyqtar úshin jantalasa maıdan ashqan tutas bir dáýirdi oıymnyń súz­gi­sine saldym. Búginde aıtyla-aıtyla qadiri kete bastaǵan demokratııa deı­tin uǵym sırek aýyzǵa túsetin qatal, qaty­gez júıege oısha oraldym. Tarazı keıip­kerlerimen júzdestim. Solardy ómir taıtalasyna salǵan qoǵam men qoǵam­dyq qurylymnyń taǵdyryna, tamyryna kóz júgirttim. Alty qurlyqtyń baǵyt-baǵdaryn ózgertip, álemniń saıa­sı kartasyn túbirimen jańartqan táýel­sizdený dáýiriniń ótken ǵasyrdyń 90-jyldaryndaǵy demokratııalyq ór­leýdiń basy osy alpysynshy jyldar­da jatqanyn sezindim. Tipti qazaq ulty­nyń taǵdyrynda tarıhı orny zor, uly betburystyń basy bolyp, ha­lyq jadynda jattalar Jeltoqsan kóteri­lisiniń ózi bastaýyn osy siresken seńdi tuń­ǵysh eritken, oı-sana ataýlyǵa erkin­dik deıtin kıeli uǵymnyń shýaǵy men nuryn molynan shashqan «alpysynshy jylǵylardyń» armany men muratynan alǵanyn moıyndaýymyz kerek. Asqar Súleımenovtiń sózimen aıtqanda, «taıaqty jegizip te, taıaqty jep te júrip», býyny bekip, súıegi qatqan erkinoıly tulǵalardyń ádebıette ǵana emes, óner, ǵylym, bilim, qysqasy, qo­ǵamdyq ómirdiń bar salasynda (memle­kettik qurylymdarda da) keńinen qanat jaıa júrip, qoǵamdyq oı men sananyń óristeýine jan-jaqty yqpal etkenin baı­qaımyz.

Ákim Tarazıdiń qalamgerlik qary­my men sýretkerlik aryny – tulǵa tuǵyry­na kóterilgen jannyń ózgeshe álemi, jaratylysy, bolmysy biz aıtyp otyrǵan dál osy kezeńniń tikeleı kórinisi. Bir tulǵa haqyndaǵy oıymyzdyń bir býyn ómirimen tikeleı ushtasyp, bir býyn jaıly áńgimemiz bir tulǵa týraly piki­rimizben qoıyn-qoltyq sabaqtasyp jatýy da sonyń belgisi... Sondyqtan shynaıy konsepsııalyq sıpatqa ıe bolǵan jazýshynyń sýretkerlik kredosy men azamattyq bitimin «Meni jazýshy jasaǵan taǵdyr...» dep jazýshynyń ózi aıtqan toqtamdy sózinen, fılosofııa­lyq tujyrymynan kórýge bolady.

Dúnıelik qubylystyń qaı-qaısy­syna da barynsha baısaldy, baıypty tereń kózqaraspen qaraı otyryp, saralap, taldap baǵa berý – iriliktiń nyshany. Kesek minezdi sýretkerliktiń aıqyn belgisi! Tabıǵat iri etip jaratqan jannyń usaqtaýǵa haqysy joq. Usaqtanǵany – úgilgeni, úgilgeni – óz ustanymynan aıyrylyp, taǵdyry aldynda búgilgeni.

Biz biletin sýretker, qaıratker Tarazı – óz taǵdyryn ózi jasap, óz qaly­­byna ózi oǵyn quıǵan qorǵasyndaı sal­maq­ty, úgilýden aýlaq, búgilýdi bilmeıtin tulǵa.

Adam – qaı kezde de ózi ómir súrgen ýaqyt­tyń tól perzenti.

Bul – álimsaqtan belgili jazýsyz qaǵıda.

Osy bir «jazýsyz qaǵıdaǵa» biz ómir súrgen eki ǵasyr toǵysy az-kem tolyq­tyrý jasady. О́zgeris engizdi! Ult pen urpaq júgin kóterer tulǵalarǵa, ásirese qazirgi qazaq qoǵamynyń jaǵdaıynda qalamgerlik qarymy men qaıratkerlik aryny úılesken iri tulǵalarǵa ýaqyt­tyń ǵana perzenti bolý azdyq etetinine kózimiz jete túsýde. Halyq oıyn aıtyp, el taǵdyryna ara turar, eldik bıikke kóterilgen tulǵalarǵa, ýaqytpen birge ultqa, ulttyq rýhqa. ult bolmysyn tanytar irgeli uǵymdarǵa tikeleı qyzmet eter el perzenti bola bilý de paryz ekeni anyq ańǵarylyp otyr. Bul mindettiń údesinen pendeshilik ataýlydan boıyn aýlaq ustaıtyndar ǵana shyqpaq.

Ákim Tarazıdiń sýretkerlik jaratylysy men bolmysynan, óz basym, ýaqytpen qatar, eliniń de perzenti bolar irilik bitimdi, kesek minezdi kóremin.

Bul – ýaqyt dáleldegen shyndyq!

О́z keıipkerleri izdeıtin ádildik pen adaldyqty myna bıdaýa minezdi ózgergen ómirdiń órisi men aıdynyna qatar salyp, «myltyqsyz maıdan» atty keńistikte júregi men tilegin qatar jegip, sabyrynan jańylmaı, oıyn alańdatqan zaman, dáýir, el, qoǵam ómirine qatysty pikirlerin jasqanbaı, erkin aıtý – Ákim Tarazıdiń sýretkerlik bitimi men qaıratkerlik qalybyn tanytar qasıeti, azamattyq keskini.

Biz biletin Ákim Tarazı – sýretkerlik bolmysy iri, jaratylysy taza, kisilik pen kishiliktiń abyroıly asqaryna kóte­rilgen halyqshyl, qoǵamshyl, memle­ketshil tulǵa.

Ol men úshin ómirde – syrlas-aǵa, ádebıette – oıy men muraty tabysqan qalamdas. Ýaqyt keńistigimen eseptegende, aıdyny keń, aıbyny myqty zamandas. Abyz oıly aqsaqalymyz.

Ulttyq kórkem álemimizdi, ózi­niń ózgeshe jazý órnegimen, oılaý, sóı­leý mádenıetiniń keńdigimen, óreli tul­ǵa­lyq bolmysymen baıytyp, jańa dáýir bosaǵasyn irgeli ómirsheń shyǵar­malarymen attap, ózgerýdiń órkendi jolyn tańdaǵan jurtymyzdyń órinde, toqsannyń tórinde otyrǵan has bitimdi sýretkerdi ár kez oqyrman oıynyń ulan-ǵaıyr keńistiginen kórýdi buıyrtsyn.

 

Nurlan ORAZALIN,

Memlekettik syılyqtyń

laýreaty