Qoǵam • 20 Maýsym, 2019

Polıseıdiń bir kúni

Nur-Sultan qalasy Polısııa departamenti Baıqońyr aýdanynyń ýchaskelik polısııa ınspektory, aǵa leıtenant Nurlan Bekjanov jáne kapıtan Halel Toıshybaevpen birge quqyq qorǵaý qyzmetiniń biz úshin tańsyqtaý taǵy bir qyrymen tanysýdy josparlaǵanymyzǵa biraz bolǵan. Sonyń sáti jaqynda tústi. Ýchaskelik polısııa jumysy syrttaı salmaqty, jaıbaraqat kóringenimen, ishki ıirimderi shytyrmanǵa toly bolady eken.

Nazerke JUMABAI

Iá, kópqabatty úıde qansha páter bolsa, árqaısysynyń bir-birine uqsamaıtyn óz taǵdyry bar. Sonymen tanysa júrip polısııa jumysyna jan-jaqty qyrynan tereńirek boılaǵymyz keldi. Osy maqsatpen Sh.Imanbaeva kóshesindegi «Baıqonys» turǵyn úı keshenine qaraı aıańdadyq. Aýlaǵa jaqyndaı bere ýchaskelik polısııa ınspektory toqtaı qalyp, qaltasynan bir ýys kilt alyp shyqty. Bizdiń tańyrqaǵanymyzdy sezdi bilemin, birden áńgimesin bastap ketti.

– Meniń ýchaskelik basqarýyma tıesili aýmaq A.Baraev kóshesinen bastalyp, Sh.Ýálıhanov, A.Imanov jáne Sh.Imanbaeva kósheleri túzetin sharshyny quraıdy. Osy aýmaqqa uzyn sany 122 úı kiredi. Onyń barlyǵy derlik záýlim úıler, ıaǵnı 9 qabattan bastalyp, 20-25 qabatqa deıingi bıiktikti baǵyndyrady. Qazirgi tańda ondaǵy turǵyndardyń jalpy sany 12 jarym myńǵa jetip jyǵylady. Qandaıda bir oqys jaǵdaılar oryn alǵanda turǵyndardy mazalaı bermeý úshin podezge erkin kire alatyn osyndaı ámbebap kilt jasatyp alǵanmyn. Sonyń arqasynda kez kelgen ýaqytta turǵyndardyń qasynan tabylamyn. Bul óte tıimdi, – dedi Nurlan Kenjebaıuly kúlimsireı.

Seısenbi jumys kúni bolǵandyqtan, kóp adamdy úıinen jolyqtyra almadyq. Al esik ashqandarynyń biri – polıseı formasyndaǵy adamdy, bálkı bizdiń fotoapparatymyzdy kórip esigin keri tars jaýyp alsa, kelesisi ýchaskelik ınspektoryna ózin mazalap júrgen máselelerin táptishtep jetkizýde. Úshinshisi ázildesip te úlgerip jatyr. Baıqaǵanymyzdaı, turǵyndardyń kópshiligin kórshilerdiń túngi mezgilde shýlaýy, kishkentaı balalardyń tynyshsyzdanýy mazalaıdy eken. Biz áńgimege tartqan kisilerdiń ýáji negizinen osy máselege kelip toqaılasty. Tipti, bir turǵyn joǵary qabattaǵy otbasynyń balalary shýlaı bergen soń, óziniń tynyshtyǵy úshin kilem satyp alyp, aparyp bergenin aıtyp, bizdi bir kúldirip aldy.

* * *

Al Ramazan kóshesindegi jer úıde turatyn kelesi otbasynyń turmys jaǵdaıy kóńilge kirbiń uıalatty. Bulardyń baspanasy anaý aıtqandaı saltanatty emes. Kerisinshe, qulaýdyń az-aq aldynda turǵan jupyny ǵana muqyl tam. Úıdiń ishindegi jaǵdaı tipti soraqy. Beı-bereket shashylyp jatyr. Esikten kirgende shyqqan kóktiń ıisi muryndy qytyqtaıdy. Ekeýi birdeı ishimdikke áýes Andreı men Tatıana esimdi erli-zaıyptynyń bul turmysy «ashy sý» júrgen jerde berekeniń bolmaıtynyn aıqyn ańǵartyp tur. Úıdiń ishin de, ıesin de jaqsy tanyp alǵan ınspektor tabaldyryqtan attaı bere otaǵasyn izdedi. О́ıtkeni narkologııa ortalyǵynda tirkeýde turǵan azamat qazir zań buzyp, izdestirilý ústinde eken. Úıde jalǵyz otyrǵan 35-40 jas shamasyndaǵy áıel bizdiń bul kelisimizdi asa jaqtyra qoımaǵanyn qatýly qabaǵymen sezdirdi. Ishimdik ishkeni jáne bar.

– Aıaq-kıimderińdi sheship kirińder, úıde kishkentaı bala bar, – dep kútpegen qonaqtary – bizdi dúrse qarsy aldy. Biraq kelinshek talap etken tazalyqqa úı ishindegi jaǵdaı kereǵar jaýap berip tur. Qalamasaq ta, amalsyz jalańaıaq tórge shyqtyq.

– Andreı qaıda?

– Jumysta.

– Balalaryńyz she?

– Balabaqshada.

– Ishimdik iship otyrsyz ba? Úıden araqtyń ıisi shyǵady...

– Joq, mas emespin.

– Men bárin kórip turmyn...

– Kúıeýim túnde úıge kelmedi. Soǵan eregesip... dep moıyndady amaly qalmaǵan áıel jylamsyraı.

Osylaı qysqa ǵana órbigen dıalog bul otbasynyń barlyq jaǵdaıynan habardar etip tur. Sony sezgen ýchaskelik ınspektor endi alǵashqydaı emes, jyly shyraı tanyta sóıledi. Solaı jaraly kóńildi sál de bolsyn jubatqysy kelgendeı me?..

– Bulaı jalǵasa berse, erteń sábılerińizdi balalar úıine alyp ketedi ǵoı. Andreıge aıtyńyz, qashpaı, óz erkimen bólimshege kelse, barlyǵy jaqsy bolady.

– Ras aıtasyz ba?

– Ýáde beremin.

Áıeldiń janaryndaǵy úzilgeli turǵan úmit oty qaıta tutanǵandaı, jarq etti.

– Aıtamyn! Mindetti túrde barady. Tek qamaýǵa almańyzshy, – dedi jaqynynan qoldaý kútkendeı ınspektorǵa jaýtańdaı qarap.

* * *

– Mundaı otbasylar óte kóp. Ýádelerin de úıip beredi. Túzelemiz deıdi. Soǵan senip kómekteskimiz-aq keledi. Basynda bári jaqsy bolǵanymen, arada birshama ýaqyt ótken soń qaıta osy qalyptaryna túsedi. Adam ishimdikke táýeldilikti medısınalyq jolmen emdemeı jeńe almaıdy ǵoı. Oǵan úlken erik-jiger kerek. Al bular em qabyldaýdan qashady. Ortalyqqa óz erkimen kelmegennen keıin, biz eshteńe isteı almaımyz, – dep kólik ishinde áńgimesin jalǵaǵan polısııa aǵa leıtenanty Nurlan Kenjebaıulynyń sózin kóshedegi jylý qubyrynyń ústinde jaıbaraqat otyrǵan jupyny kıimdegi adam bólip jiberdi. Inspektor kóligin endi soǵan qaraı burdy.

Bul beıtanys jan baǵanaǵy kelinshekteı emes, óz ómirine ábden kóndikken sekildi. Polıseı kóliginen qashpady. Kerisinshe, eski tanystardaı kúle qarsy aldy. Qujatyn joǵaltqanyn da jasyrmady. О́zin Artýr Armenovıch dep resmı tanystyrǵan jigit nebári 28-aq jasta bolyp shyqty. Biraq túrine qarap olaı deýge aýzyńyz barmaıdy. Ishimdik pen úısiz-kúısiz tirlik jas jigittiń betine ájimdi mezgilsiz bederlepti. Kúrek tisterden jurdaı qyzylıegi jigitti kúlgen sátinde tipti qartaıtyp kórsetedi. Tepse temir úzetin jasynda qarııa keıipke túsken zamandas bul tirligin bir-aq aýyz sózben: «О́mir ǵoı...» dedi de, esh qarsylyqsyz óz erkimen polıseı kóligine kelip otyrdy.

* * *

– Mine, ózderińiz kórgendeı, qansha adam bolsa, sonsha túrli taǵdyr bar. Sondyqtan polıseı psıholog bolýy kerek. Qatal bolatyn tusta qataldyq tanytyp, qajet kezinde keshirimshil de bola alýy qajet dep esepteımin. Sondyqtan da bólimsheme qaraıtyn turǵyndardyń barlyǵymen jyly sóılesip, barynsha syrlas, dos bolýǵa tyrysamyn. Biz eń birinshi adambyz, sodan keıin ǵana mamanbyz. Bul jóninde Ishki ister mınıstri Erlan Turǵymbaev: «Qazirgi qazaqstandyq polısııanyń ózekti mindetteriniń biri qoljetimdilikti, ashyqtyqty, jedeldilikti arttyrý jáne turǵyndarmen ózara tıimdi baılanys jasaý bolýy tıis» dep aıryqsha atap ótken bolatyn. Sol talap-údeden shyǵa alsaq, maqsatymyzdyń oryndalǵany, – dep túıindedi sózin ýchaskelik polısııa ınspektory Nurlan Bekjanov.