Qazaq tiliniń qoldanys aıasy keńeıip keledi

Qoǵam • 21 Qańtar, 2020

Qazaq tiliniń qoldanys aıasy keńeıip keledi

214 ret kórsetildi

«Otandastar» qorynyń deregine súıensek, qazirgi tańda Reseı Federasııasynda 1 mln 310 myń qazaq turady. Soltústiktegi kórshimizdiń ońtústik shekarasyndaǵy óńirlerinde qazaqtar kóptep qonystanǵan. Ult ustazy Ahmet Baıtursynuly «Tili joǵalǵan ulttyń ózi de joǵalady» degen edi. Osy oraıda, tiliniń joǵalmaýyna janyn salyp júrgen qandastarymyzǵa Reseıde qoldaý kórsetilgeni kóńil qýantady. Sonyń bir aıǵaǵy bolar, jaqynda Túmen oblysynda taǵy bir qazaq synyby ashyldy.

Aıdana ShOTBAIQYZY

Bul týraly Túmen oblysyndaǵy qazaqtardyń ulttyq-mádenı avtonomııasynyń tóraǵasy Esenǵalı Ybyraev óziniń áleýmettik jelidegi paraqshasynda bólisti.

О́tken aptada jarııalaǵan jazbasynda E.Ybyraev:

– Búgin Golyshmanovo aýylyndaǵy №4 mekteptiń bazasynda Túmen oblysynyń úshinshi qazaq synyby ashyldy. Synyptyń ashylý rásiminde dastarqan jaıylyp, shashý shashylyp, merekelik konsert ótti. Qazaqtardyń ulttyq-mádenı avtonomııasynyń bul bastamasyn Golyshmanov qalalyq okrýginiń basshysy Aleksandr Ledakov qoldady.

Alǵashqy qazaq tili ashyq sabaǵyna 40 oqýshy men olardyń áke-shesheleri, ata-ájeleri keldi. Synypqa oqýshy qabyldaý áli jalǵasyp jatyr. Aýyldar men kentterde qazaq tilin úırengisi keletinder kóp. Dál osy jerde birneshe jyl buryn Túmen oblysy qazaqtarynyń alǵashqy quryltaıy ótken edi. Qazirgi tańda Dúısenbaı Bekujynov jetekshilik etetin avtonomııamyzdyń jergilikti bólimshesi ulttyq-mádenı jobalardy belsendi júrgizip keledi, – dep jazdy.

Qazaqstannyń Reseıdegi elshiligi byltyr qazan aıynda dál osy Túmen oblysynyń Ýporovo aýylynda qazaq synyby ashylǵanyn habarlaǵan edi. E.Ybyraevqa arnaıy habarlasqanymyzda, Ýporovo aýylyndaǵy qazaq synybynda 30, oblystaǵy alǵashqy bolyp ashylǵan Túmen qalasyndaǵy synypta 27-30 oqýshy bilim alyp jatqanyn jetkizdi. Onyń aıtýynsha, bul jumys aldaǵy ýaqytta da jalǵasyn tabady. Aqpan aıynda Túmendegi Ishım qalasynda qazaq synybyn ashý josparlanyp otyr. Sonymen qatar Túmen qalasynda suranystyń kóptigine qaraı taǵy bir qazaq synyby ashylmaq. Atalǵan jumystardy júzege asyrýǵa reseılik jergilikti atqarýshy organdarmen qatar sapaly oqýlyqtar, ádistemeler jaǵynan Soltústik Qazaqstan oblysynyń ákimdigi jáne «Otandastar» qory aıryqsha qoldaý kórsetip otyrǵan kórinedi.

Iá, ár adam óz ana tilinde bilim alýǵa quqyly. Sondaı-aq týǵan tilinde aqparat alýǵa da haqyly. Reseıdegi qandastarymyzda osyndaı mańyzdy múmkindikterdiń aıasy keńeıe túskendeı. Birneshe kún buryn Máskeýdegi «Sheremetevo» áýejaıynda habarlandyrý qazaq tilinde de aıtylatyny týraly aqparat tarady. Osy jaıttyń jaı-japsaryn tolyǵyraq bilmekke bel býyp, atalǵan halyqaralyq áýejaımen baılanystyq. «Sheremetevo» áýejaıy baspasóz qyzmetiniń jetekshisi Roman Genıs bizge bergen málimetinde:

«Sheremetevo áýejaıynyń barlyq navıgasııasy úsh tilde, ıaǵnı orys, aǵylshyn, qytaı tilinde usynylǵan. Dybystyq aqparattandyrý júıesi jeti tildi, sonyń ishinde qazaq tilin de paıdalanady. Árbir naqty tilde habarlandyrýlar qajetti reısti tirkeý jáne ushyp shyǵý kezinde beriledi. Aıtalyq, reıs Qazaqstanǵa baǵyt alǵan kezde habarlandyrý qazaq tilinde beriledi», dedi.

Qazaqstanǵa ushatyn jolaýshylardyń qazaq tilinde aqparat alý múmkindigi jóninde «Sheremetevo» Máskeý halyqaralyq áýejaıynda «S-1» termınalynyń resmı ashylýynda aıtylǵan. 2017 jyldan beri qurylysy júrgizilgen termınaldyń ashylý rásiminde bıometrııalyq tólqujat ıelerin azamattyń qatysýynsyz ótkizetin avtomatty baqylaý beketi ornatylǵany jáne aqparattyq habarlandyrýdyń avtomatty júıesi engizilgeni baıandaldy. Áýejaıdyń C, D, E jáne F termınaldarynda reısterdiń ushý baǵytyna qaraı aqparat ártúrli tilde taratylady, onyń ishinde qazaq tili de bar. Sonymen qatar jolaýshylar barlyq dybystyq habarlandyrýlardyń jazbasha nusqasyn áýejaıda ornatylǵan monıtorıngtegi júgirtpe joldan da oqı alady.

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz