Norvegııanyń "Vårt Land" qoǵamdyq-saıası gazetinde qazaqstandyq professor jáne dıplomat Ádil Ahmetovtiń "ál-Farabı jáne ıdealızm daǵdarysy" atty maqalasy jaryq kórdi. Fılosoftyń 1150 jyldyq mereıtoıy qarsańynda avtor oqyrmandardy qazirgi saıası tendensııalar men Ál-Farabı murasy týraly oı qozǵaýǵa shaqyrdy, - dep jazady Egemen.kz

"Nege ál-Farabı qazirgi álemde álde de ózekti bolyp tabylady? Ol fılosof retinde ıdealdy qala-memleket jáne osyndaı qalalar arasyndaǵy qatynastardyń modeli ıdeıasyn damytyp otyrǵan bolatyn. Ol ásirese "izgilikti qala" dep atalatyn, ıaǵnı jalpy adamzattyq baqytqa jetý maqsatynda birge ómir súretin jáne eńbek etetin adamdar memleketiniń tujyrymdamasyn qurýymen tanymal. Izgilikti qala - Platon "Respýblıkasynyń" jetildirilgen nusqasy dep aıtýǵa bolady", - dep aıtylǵan maqalada.
Ál-Farabı usynǵan qala-memleket organıkalyq tujyrymdamasynyń basty maqsaty - ádildik. Ol izgi qala turǵyndary men basshylarynyń mańyzdy sıpattamalaryn mazmundaǵan. "Adamdary ózara kómek kórsetip eńbektený arqyly shynaıy baqytqa jetýdi maqsat etken qala izgi qala, al adamdary ózara qolǵabys tıgizip baqytqa jetýge maqsattanǵan qoǵam izgilikti qoǵam bolyp tabylady", - dep ál-Farabı óziniń áıgili traktatynda jazǵan.
Biraq, Á.Ahmetovtiń pikirinshe, ál-Farabı qala-memleketimen shektelmeı, ıdeıany ıdealdy memleketten halyqaralyq yntymaqtastyq ústem bolǵan ıdealdy álemge deıin odan ári damytady.
"Biz 2020 jylǵa kelsek álem órkendeýine jetý baǵytyna qajetti ıdealızmniń qarama-qaıshylyǵyna kýá bolamyz. Zamanaýı adam ıdealızmniń túbegeıli daǵdarysta bolǵandyqtan ál-Farabıdiń oılarynan alshaqtaý sezinetin sııaqty. Barǵan saıyn halyqtar arasyndaǵy jaqyndasý ıdeıalary men bastamalary azaıýda. Ǵalamdyq máselelerdi sheshýge belsendi, shabyttandyrylǵan jáne praktıkalyq kózqaras joıylyp bara jatqan sııaqty, al oqshaýlaný men qaqtyǵystar kúsheıip keledi" - dep atap kórsetedi avtor.
Á.Ahmetovtiń oıynsha, ál-Farabı óz ıdeıasynyń ýtopııalyq tabıǵatyn álbette túsingen, biraq bul ıdeıaǵa kúmánge qaramaı umtylýǵa shaqyryp otyrǵan. Ál-Farabıden keıin birneshe ǵasyr ótken soń ǵana adamzat áreketke qabiletti demokratııany, bılikti bólý júıesin qurý arqyly jappaı teńdik pen túsinistikke qajet negizdi ornatady. Ne úshin? Jappaı baqytqa jetý úshin - dep senetin ál-Farabı.
Fılosoftyń óz sózimen aıtqanda: "Ulttar bir-birine baqytqa jetýi úshin kómektesýdegi". "Izgi ǵalamdyq álem" tyǵyz jáne sapaly halyqaralyq yntymaqtastyqty talap etedi. Tipti qazirgi jaǵdaıda bul perspektıva alys bolyp kórinse de, biz ıdealdan eshqashan bas tartpaýymyz kerek. Búgindegi ýtopııa degenimiz erteń shyndyqqa aınalýy múmkin", dep túıindedi qazaqstandyq ǵalym.
«Qazaqstan barysynyń» jeńimpazy anyqtaldy
Sport • Keshe
Jolaýshylar tasymaly: Baǵa joǵary, sapa tómen
Qoǵam • Keshe
Álem • Keshe
Saılaýdy QHR men Aýstralııa baqylaıdy
Álem • Keshe
Álem • Keshe
Jańarǵan Konstıtýsııa: Ne? Qashan? Qalaı?
Qazaqstan • Keshe
Jańa saıası mádenıetti qurýdaǵy mańyzdy qadam
Qazaqstan • Keshe
Zaýyttyń máselesi «vagon-vagon»...
Aımaqtar • Keshe
Deldal kompanııalar: Ekonomıkanyń dosy ma, qasy ma?
Ekonomıka • Keshe
Erkin Tuqymov: Álemde jas ǵalymdar úshin kúres júrip jatyr
Suhbat • Keshe
Múgedektigi bar jeti myńnan astam adam jumysqa ornalasty
Qoǵam • Keshe
Kıberqylmyspen kıberzańger kúresýge tıis
Qoǵam • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Shymkent bıýdjeti 4 jylda 4 ese ósti
Aımaqtar • Keshe
Tarıh • Keshe
Tarıh • Keshe
Sanadaǵy silkinis nemese kúreskerdiń qalyptasýy
Ahmet Baıtursynuly • Keshe
Memlekettik qyzmetti basqarýdaǵy sıfrly ınnovasııalar
Qoǵam • Keshe
Mobıldi ınternetti tutynatyndar kóbeıdi
Qoǵam • Keshe
Tennısshiler «Prezıdent kýbogynda» baq synaıdy
Tennıs • Keshe
Tumandy Albıonda top jarǵan komanda
Aımaqtar • Keshe
Rýhanııat • Keshe
13 óńirde aýa raıyna baılanysty eskertý jarııalandy
Aýa raıy • Keshe
SQO-da balyq aýlaý tártibin buzǵandar jazalandy
Qoǵam • Keshe
QR SIM О́zbekstandaǵy jaǵdaıǵa qatysty málimdeme jasady
Qazaqstan • Keshe
Almatyda 36 gradýs ystyq bolady
Aýa raıy • Keshe
Tehas shtatynda atys bolyp, 3 adam qaza tapty
Álem • Keshe
3 shildege arnalǵan aýa raıy boljamy
Aýa raıy • Keshe
Almatydaǵy qurylys bazarynda órt shyqty
Aımaqtar • Keshe
Tennısshi Dmıtrıı Popko Ispanııada chempıon atandy
Tennıs • Keshe
Vaksına saldyrǵan qazaqstandyqtardyń sany naqtylandy
Koronavırýs • Keshe
Almaty mańynda jer silkinisi boldy
Aımaqtar • Keshe
Koronavırýs juqtyrýdyń 188 jaǵdaıy anyqtaldy
Koronavırýs • Keshe
Kásipkerden 50 mln teńge bopsalaǵan bloger qamaýǵa alyndy
ANTIKOR • Keshe
Elordada aýylsharýashylyq jármeńkeleri ótip jatyr
Elorda • Keshe
Prezıdent qazaqstandyqtardy Ulttyq dombyra kúnimen quttyqtady
Prezıdent • Keshe
Qazaqstan • Keshe
51,4 myńǵa jýyq adam áleýmettik tólem aldy
Qoǵam • 02 Shilde, 2022
Senat janynan ǵylymdy damytý jónindegi jumys toby qurylady
Ǵylym • 02 Shilde, 2022
Elordada jyl basynan beri 430 júrgizýshi jol erejelerin buzǵan
Qoǵam • 02 Shilde, 2022
Uqsas jańalyqtar