Norvegııanyń "Vårt Land" qoǵamdyq-saıası gazetinde qazaqstandyq professor jáne dıplomat Ádil Ahmetovtiń "ál-Farabı jáne ıdealızm daǵdarysy" atty maqalasy jaryq kórdi. Fılosoftyń 1150 jyldyq mereıtoıy qarsańynda avtor oqyrmandardy qazirgi saıası tendensııalar men Ál-Farabı murasy týraly oı qozǵaýǵa shaqyrdy, - dep jazady Egemen.kz

"Nege ál-Farabı qazirgi álemde álde de ózekti bolyp tabylady? Ol fılosof retinde ıdealdy qala-memleket jáne osyndaı qalalar arasyndaǵy qatynastardyń modeli ıdeıasyn damytyp otyrǵan bolatyn. Ol ásirese "izgilikti qala" dep atalatyn, ıaǵnı jalpy adamzattyq baqytqa jetý maqsatynda birge ómir súretin jáne eńbek etetin adamdar memleketiniń tujyrymdamasyn qurýymen tanymal. Izgilikti qala - Platon "Respýblıkasynyń" jetildirilgen nusqasy dep aıtýǵa bolady", - dep aıtylǵan maqalada.
Ál-Farabı usynǵan qala-memleket organıkalyq tujyrymdamasynyń basty maqsaty - ádildik. Ol izgi qala turǵyndary men basshylarynyń mańyzdy sıpattamalaryn mazmundaǵan. "Adamdary ózara kómek kórsetip eńbektený arqyly shynaıy baqytqa jetýdi maqsat etken qala izgi qala, al adamdary ózara qolǵabys tıgizip baqytqa jetýge maqsattanǵan qoǵam izgilikti qoǵam bolyp tabylady", - dep ál-Farabı óziniń áıgili traktatynda jazǵan.
Biraq, Á.Ahmetovtiń pikirinshe, ál-Farabı qala-memleketimen shektelmeı, ıdeıany ıdealdy memleketten halyqaralyq yntymaqtastyq ústem bolǵan ıdealdy álemge deıin odan ári damytady.
"Biz 2020 jylǵa kelsek álem órkendeýine jetý baǵytyna qajetti ıdealızmniń qarama-qaıshylyǵyna kýá bolamyz. Zamanaýı adam ıdealızmniń túbegeıli daǵdarysta bolǵandyqtan ál-Farabıdiń oılarynan alshaqtaý sezinetin sııaqty. Barǵan saıyn halyqtar arasyndaǵy jaqyndasý ıdeıalary men bastamalary azaıýda. Ǵalamdyq máselelerdi sheshýge belsendi, shabyttandyrylǵan jáne praktıkalyq kózqaras joıylyp bara jatqan sııaqty, al oqshaýlaný men qaqtyǵystar kúsheıip keledi" - dep atap kórsetedi avtor.
Á.Ahmetovtiń oıynsha, ál-Farabı óz ıdeıasynyń ýtopııalyq tabıǵatyn álbette túsingen, biraq bul ıdeıaǵa kúmánge qaramaı umtylýǵa shaqyryp otyrǵan. Ál-Farabıden keıin birneshe ǵasyr ótken soń ǵana adamzat áreketke qabiletti demokratııany, bılikti bólý júıesin qurý arqyly jappaı teńdik pen túsinistikke qajet negizdi ornatady. Ne úshin? Jappaı baqytqa jetý úshin - dep senetin ál-Farabı.
Fılosoftyń óz sózimen aıtqanda: "Ulttar bir-birine baqytqa jetýi úshin kómektesýdegi". "Izgi ǵalamdyq álem" tyǵyz jáne sapaly halyqaralyq yntymaqtastyqty talap etedi. Tipti qazirgi jaǵdaıda bul perspektıva alys bolyp kórinse de, biz ıdealdan eshqashan bas tartpaýymyz kerek. Búgindegi ýtopııa degenimiz erteń shyndyqqa aınalýy múmkin", dep túıindedi qazaqstandyq ǵalym.
Qostanaı oblysynyń ákimi 100 jastan asqan ájelerdi quttyqtady
Aımaqtar • Búgin, 20:41
Mańǵystaýda stomatologııalyq klınıkaǵa shabýyl jasady
Aımaqtar • Búgin, 20:05
Qazaqstannyń qaı aımaqtarynda joldar ashyldy
Aımaqtar • Búgin, 19:21
Japonııa halqy Olımpıadanyń ótýine qarsy sherýge shyqty
Álem • Búgin, 18:47
Elordalyq sportshylar qarttar úıindegi analardy quttyqtady
Aımaqtar • Búgin, 17:57
Shymkentte tártip buzǵan qoǵamdyq tamaqtaný oryndary anyqtaldy
Aımaqtar • Búgin, 16:45
Atyraýda shaǵyn nesıe keńsesinen 400 myń teńgeni tonap ketti
Aımaqtar • Búgin, 15:30
Nur-Sultanda kópbalaly analardyń 5 qabattan qulaǵany ras pa?
Aımaqtar • Búgin, 14:48
AQSh-ta COVID-19-qa qarsy 2,9 mıllıon vaksına salyndy
Álem • Búgin, 14:07
Qyzylordada 1000 otbasyǵa azyq-túlik sebeti taratyldy
Aımaqtar • Búgin, 12:38
Atyraýlyq oqýshy AQSh ýnıversıtetiniń grantyn ıelendi
Aımaqtar • Búgin, 12:21
Salǵyrt qurylys kompanııalaryn qara tizimge engizemiz - Altaı Kólginov
Aımaqtar • Búgin, 11:47
Shetelden 307 azamat PTR anyqtamasyz ushyp keldi
Qazaqstan • Búgin, 10:49
Sport • Búgin, 10:10
Qostanaı qazaq teatry kórermenderimen qaıta qaýyshty
Aımaqtar • Búgin, 09:47
Jansaı Smaǵulov kúmis medaldi ıelendi
Sport • Búgin, 09:37
Pnevmonııanyń 52 jáne 3 ólim jaǵdaıy tirkeldi
Qazaqstan • Búgin, 09:27
Elimizde 568 adam koronavırýstan jazylyp shyqty
Koronavırýs • Búgin, 09:18
Elimizde bir táýlikte qansha adam vırýs juqtyrdy
Koronavırýs • Búgin, 09:07
Sport • Keshe
Elimizde alǵash ret «Domalaq ana» operasy sahnalandy
Aımaqtar • Keshe
ShQO aýmaǵynda shekteý sharalary 20 naýryzǵa deıin uzartyldy
Aımaqtar • Keshe
SQO polısııasynda 374 qyz-kelinshek qyzmet atqarady
Aımaqtar • Keshe
Qostanaılyq «Tobyl» Qazaqstan sýperkýbogyn jeńip aldy
Aımaqtar • Keshe
Almatynyń ortasyndaǵy kóshe opyrylyp qaldy
Aımaqtar • Keshe
Teńiz kenishindegi bes avtobýs órtiniń sebebi anyqtaldy
Aımaqtar • Keshe
Boksshylar ázirge tórt qola aldy, taǵy ekeýi fınalda
Sport • Keshe
Taraz qalasynda 135 otbasy baspanaly boldy
Aımaqtar • Keshe
Jansaı Smaǵulov júldege talasady
Sport • Keshe
Almatynyń bas sanıtary Jandarbek Bekshın jańa qaýlyǵa qol qoıdy
Aımaqtar • Keshe
Ekologııa mınıstrligi Qaraǵandydaǵy arystan jóninde pikir bildirdi
Aımaqtar • Keshe
8 naýryz kúni hokkeıden balalar týrnıri ótedi
Aımaqtar • Keshe
Elordanyń Dostyq úıinde 8 naýryzǵa oraı qaıyrymdylyq aksııasy ótti
Aımaqtar • Keshe
Sport • Keshe
Oraldyq magıstranttar qazaq ádebıetin oqıdy
Aımaqtar • Keshe
Álem elderindegi koronavırýsqa qatysty ahýalǵa sholý
Álem • Keshe
Qazaqstannyń qaı óńirleri «sary» aımaqta tur
Qazaqstan • Keshe
Dzıýdodan Parıjdegi týrnır Qazan qalasyna aýystyryldy
Sport • Keshe
Atyraý oblysynda gazdan ýlanǵan tórt adam qaıtys boldy
Aımaqtar • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Teńiz kenishinde 5 avtobýs otqa orandy
Aımaqtar • Keshe
Pnevmonııanyń 42 jáne 2 ólim jaǵdaıy tirkeldi
Qazaqstan • Keshe
Qazaqstanda koronavırýstan jazylǵandar sany 200 myńnan asty
Qazaqstan • Keshe
О́tken táýlikte 832 adamnyń koronavırýs juqtyrǵany anyqtaldy
Qazaqstan • Keshe
Qazaqstan men О́zbekstan medısına salasynda yntymaqtastyqty nyǵaıtady
Medısına • 05 Naýryz, 2021
Almatyda jaýyn-shashyn saldarynan kólikterdi aǵash basyp qaldy
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Qazaqstannyń 7 oblysynda aýa raıyna baılanysty eskertý jarııalandy
Aýa raıy • 05 Naýryz, 2021
Kóktemdegi UBT 10-naýryzda bastalady
Bilim • 05 Naýryz, 2021
Úkimette «Nur Otan» partııasynyń saılaýaldy baǵdarlamasyn iske asyrý jónindegi shtabtyń otyrysy ótti
Úkimet • 05 Naýryz, 2021
Almatyda «Jyl qusy-2021» kórmesi bastaldy
О́ner • 05 Naýryz, 2021
Ashyq qosymshasy arqyly tekseriletin JSN málimetteri qaıda jiberiledi
Qoǵam • 05 Naýryz, 2021
Eki-aq tórti bar eken, qalǵanynyń bári bes...
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Ár sala úzdikterine qurmet tanytty
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Almaty taýlarynda qar kóshkini júredi
Ekologııa • 05 Naýryz, 2021
Jańa maýsymda jergilikti oıynshylarǵa senim artty
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
AQSh-tyń eki shtatynda betperde taqpaýǵa ruqsat etildi
Álem • 05 Naýryz, 2021
«Qoǵamdyq baqylaý týraly» zań jobasy jarııalandy
Qoǵam • 05 Naýryz, 2021
Aldaǵy 9 naýryzda Bas sanıtardyń jańa qaýlysy kúshine enedi
Medısına • 05 Naýryz, 2021
Atyraýda túrmedegiler týysymen eki táýlikke kezdese alady
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Elordalyqtar aqpan aıynda MÁMS-ke 3,2 mlrd teńgeden asa jarna aýdardy
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Nurlan Ermekbaev reseılik áriptesi armııa generaly Sergeı Shoıgýmen telefon arqyly sóılesti
Qoǵam • 05 Naýryz, 2021
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Bıyl Jańaqorǵan aýdanynan kún elektr stansııasy paıdalanýǵa beriledi
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Almatyda gashısh satqan azamat ustaldy
Qoǵam • 05 Naýryz, 2021
«Qazaqaltyn» kenishinen 122 mln teńgeniń altyny urlandy
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Uqsas jańalyqtar