Tarıhı laýhalar jańǵyrtyldy

Rýhanııat • 24 Qarasha, 2020

Tarıhı laýhalar jańǵyrtyldy

21 ret kórsetildi

Mádenıet jáne sport mınıstrligine qarasty Túrkistan qalasynda ornalasqan «Áziret Sultan» memlekettik tarıhı-mádenı qoryq-mýzeıiniń uıymdastyrýymen Qoja Ahmet Iаsaýı kesenesiniń Qazandyq bólmesinde «Qasıetti laýhalar jańǵyrtylýy» atty is-shara ótti.

Beken QAIRATULY

Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy N.Á.Nazarbaevtyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý», «Uly dalanyń jeti qyry» atty baǵdarlamalyq maqalalarynda kórsetilgen basymdyqtar negizinde, ejelgi kezde baıraq sabynyń ushyna ornatylatyn rásim laýhalardy jańǵyrtý is-sharasyna Túrkistan qalasynyń ákimi Rashıd Aıýpov jáne oblystyq, qalalyq ardagerler keńesiniń músheleri men zııaly qaýym ókilderi qatysty.

Búgingi tańda tarıhı turǵydan jańǵyrtylyp otyrǵan 10 laýhanyń tarıhy tereńde jatyr. Mysaly, Qoja Ahmet Iаsaýı kesenesindegi Taıqazandy qorshaı ornalasqan 10 laýha jóninde 1871-1872 jyldary orys saıahatshysy A.L.Kýnnyń albomynda jáne 1928 jyly M.E.Masson Túrkistanǵa arnaıy kelgen saparynda: «Taıqazannyń qulaqtaryna jylqy qylymen ushtalǵan, keıbiri jarty aı sekildi ıilip bitken, temirmen qaptalǵan uzyn 10 laýha bekitilgen» dep jazsa, 1935-1940 jyldary kesene qaraýsyz qalǵan tusta laýhalar qoldy bolǵandyǵy jaıynda derekter kezdesedi.

Ǵalym P.N.Ahmerovtiń «Ahmet Iаsaýı móriniń jazbasy» atty eńbeginde laýhalarda jáne mórde musylman álemine belgili Ahmet esimimen áıgili bolǵan shaıyqtardyń esimderi oıyp jazylǵandyǵy aıtylady. Qazirgi jańǵyrtylyp otyrǵan 10 laýhada oıyp jazylǵan esim-sózderdiń retine toqtalsaq:

«Ahmet (ıaǵnı Muhammed (s.a.ý.) Allanyń elshisi».
«Shaıyq Ahmet Hanbal».
«Ahmet Heırýn-nasaj» (toqymashylardyń eń úzdigi).
«Shaıyq Ahmet Arkam» (shubar ala).
«Shaıyq Ahmet Hazravı».
«Shaıyq Ahmet Ravııa» (ravııalik).
«Shaıyq Ahmet Muhtar» (tańdaýly).
«Shaıyq Ahmet Hamı» (saqtaýshy).
«Shaıyq Ahmet Kabır» (uly).
«Shaıyq Ahmet Saǵarı».

Joǵaryda aty atalǵan 10 laýhany jańǵyrtý oqıǵasyna qatysqan qala basshysy Rashıd Abatuly tarıhı mańyzǵa ıe jádigerlerdi qaıta jańǵyrtyp, baıyrǵy ornyna ornalastyrǵan «Áziret Sultan» memlekettik tarıhı-mádenı qoryq-mýzeı ujymyna alǵys bildirse, qoryq-mýzeıi dırektory Nurbolat Ahmetjanov: «Búgin – ótkenimizdi qaıta jańǵyrtyp, joǵaltqanymyzdy tapqan erekshe kún. Elbasy Nursultan Ábishulynyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda Muhammed (s.a.ý.) paıǵambarymyzdan bastap musylman álemine máshhúr Ahmet esimimen áıgili shaıyqtardyń esimderi jazylǵan laýhalar Taıqazannyń aınalasyna, burynǵy tarıhı ornyna qaıta ornatyldy. Tól jádigerlerimizdi, tarıhymyzdy túgendep, nasıhattaý bolashaq urpaq úshin mańyzdy mura bolyp qalary sózsiz. Tarıhymyzdy taný, jańǵyrtý jolyndaǵy mańyzdy kúnmen barshańyzdy quttyqtaımyn», dedi.

«Áziret Sultan» memlekettik tarıhı-mádenı qoryq-mýzeıiniń baspasóz qyzmetiniń málimetine júginsek, jańǵyrǵan laýhalardy qala turǵyndary men qasıetti mekenge at basyn burǵan qonaqtar tamashalaýǵa múmkindik bar eken.

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz