Toıdyń toqtaıtyn túri joq

О́tken senbi kúni Qaraǵandy qalasyndaǵy Arista dep atalatyn meıramhanada oblystaǵy bir basqarma basshysynyń qyz uzatý toıyn jasaǵany áshkere boldy. Oblystyq Polısııa departamentiniń resmı ókili habarlaǵandaı, bul toıda shamamen alǵanda 350-ge jýyq adam bolǵan. Naqtyraq aıtar bolsaq, Polısııa departamenti­niń baspasóz qyzmeti mynadaı mátindegi habarlama jarııalady: «7 tamyz kúni «109» telefonyna qaladaǵy meıramhanalardyń birinde kóptegen adamdar men kólikterdiń jınalǵandyǵy týraly habarlama tústi. Oqıǵa orny­na quramynda polısııa, sanepı­­demstansa jáne Qara­ǵandy qala­lyq ákimdiginiń qyzmet­­ker­­leri bar mobıldik top shyqty. Fakt rastaldy. Kóńil kótere­tin orynda kólikter men adamdar­dyń kóp­tigine baılanysty mo­bıl­dik top qyzmetkerleri qoǵam­dyq qaýip­siz­dikti qadaǵalap, ǵıma­rat­ty qorshaýǵa alýǵa baıla­nysty qosymsha polısııa narıadyn shaqyrdy.

Polısııa qyzmetkerleri meı­ram­hananyń kishi zalyn­da 38 jastaǵy azamattyń uıymdasty­rýy­­men súndet toı ótkizilip jatqanyn anyqtady. Oǵan 40 adam qatysqan. Al úlken zalda 57 jastaǵy qala turǵynynyń uıymdastyrýymen qyz uzatý toıy ótkizilip jatqany belgili boldy. Ol toıǵa shamamen 350 adam shaqyrylǵan.

Polısııa qyzmetkerleri men mo­bıl­dik toptyń talap etýimen mere­kelik is-shara toqtatyldy. Atalǵan fak­tiler boıynsha ákim­shilik hattamalar toltyrylyp, SES-tiń qaraýyna jiberildi».

Al izinshe Qaraǵandy oblysy áki­miniń baspasóz hatshysy toı ja­­saý­shy 57 jastaǵy azamattyń mem­­le­kettik qyz­­metshi ekenin rastap, oǵan qa­tysty arnaıy tekserý taǵa­ıyndalyp, ka­ran­tındik shekteýlerdi buzý faktileri rastal­ǵan jaǵdaıda ony atqaratyn laýazymy­nan bosatýǵa deıingi eń qatań shara qabyl­danatynyn resmı túrde málim etti.

«Sondaı-aq sanıtarlyq norma­lar­dyń buzylýyna baılanysty atal­ǵan is-shara toqtatylyp, uıym­das­tyrýshylarǵa ákimshilik aıyppul salynady. Barlyq azamattarǵa naýqas­ta­ný deńgeıiniń ósýi kezeńinde sanı­tar­lyq sharalardy saq­taý qajettigin eskertemiz. Jaýapty mem­lekettik or­­­gandar azamattardyń márte­besine ne­mese jumys ornyna qaramastan, buzý­shylyqtardyń jolyn kesý úshin qatań sharalardy qabyldaıdy», de­gen málimdeme taratty ol.

Jurttyń oryndy narazylyǵyn tý­dyrǵan oqıǵaǵa qatysty Qaraǵandy qa­la­­lyq máslıhatynyń depýtaty Beı­bit Kúl­maǵambetov óz pikirin aıtty.

«Memlekettik qyzmetshiniń 500 kisi­ge toı jasap, karantın talap­ta­ry­nyń shekteýin buzýy – óreskel zań buzý­shylyq, qala turǵyndarynyń ómi­ri men densaýlyǵyna jasalǵan qııanat, tip­ti qylmys deýge de bolady, – dedi ol. – Bul toıda bolǵan barlyq laýazym ıeleri – depýtattar, quqyq qorǵaý qyz­met­kerleri, memlekettik organdarda jumys atqarǵan, sol toıdyń qo­naǵy bol­ǵan kisilerdiń esimderi belgilenip, ákim­shilik jaýapkershilikke tar­tylýy qajet. Qaraǵandy oblysy men qala­nyń basshylaryn, oblystyq jáne qa­la­lyq máslıhattardyń hatshyla­ryn bul keleń­siz oqıǵany arnaıy qaraýǵa, toı ıesi men toıǵa qa­tysqan memlekettik laýazym ıele­rin jaýap­ker­shilikke tartýǵa shaqy­ra­myn».

Al jergilikti jýrnalıst Jańabek Nar Arista meıramhanasynda byltyrdan beri bir toqtamaı, as pen toıdyń ótip júrgenin qynjyla aıtady.

«Indet órshigen kezde de astanadan, ózge qalalardan kelip toı ótkizedi. Jurt­tyń bári munda júretinderdiń, negi­zi­nen, sheneýnikter ekenin aıtady. Arista meıramhanasynyń munyń aldyndaǵy beınejazbalaryn da tekserý kerek», degen pikir bildirdi ol.

Endi qoǵamda qyzý talqylanyp jatqan osy oqıǵanyń astaryna úńilip kóreıikshi. Kenshiler astanasyndaǵy joǵaryda atalǵan meıramhanada byltyrdan beri toı, as berý sııaqty adam kóp jınalatyn jıyndardyń ótip kelgenin jurttyń bári biledi. Jalǵyz bul emes, qaladaǵy basqa da meıramhana-toıhanalardyń jasyryn toı uıymdastyratyny talaı márte aıtylyp keldi. Osy oraıda karantın­dik shekteýdi buzyp, shekten shyqqan jıyn-toıdyń ótip jatqandyǵy týraly quzyrly organdardyń bilmeýi tipti de múmkin emes dep senimmen aıtýǵa bolady. О́kinishke qaraı, bárine kóz juma qaraıtyn tamyr-tanystyq qoldy jipsiz baılap tur.

Toı bolǵan kúnniń keshinde Qara­ǵan­dy qalasy boıynsha júrgizilgen reıd­tik is-sharalar barysynda karan­tındik sharalardy buzýdyń bas­qa da faktileri anyqtalǵan. Máse­len, «Sátti» degen meıramhanada úılený toıy ótkizilgeni, oǵan 200 adam­nyń qatysqany tirkeldi. Sondaı-aq «Dıadema» meıramhanasynda da dál osyndaı tártip buzýshylyq áshke­relengen. Alaıda nysan ıeleri monıtorıngtik toptyń ǵımaratqa kirýine ruqsat bermeı, toıshyl qonaqtar ǵımarattyń jertólesi arqyly dalaǵa shy­ǵyp ketken. Degenmen bul fakt beınejetonǵa jazylyp alynypty.

Monıtorıngtik toptardyń ju­mys algorıtmine sáıkes barlyq buzý­­shylyq boıynsha Qaraǵandy qala­­synyń Qazybek bı atyndaǵy aýdan­nyń sanı­tarlyq-epıdemııalyq baqy­laý basqar­masyna shuǵyl habarlama joldanǵan.

«Habarlama kelgen soń SES qyz­met­kerleri tekserý taǵaıyndaý týraly akti­lerdi rásimdedi. Atal­ǵan faktiler bo­ıynsha mekeme ıele­rine 670 myń teńge kó­leminde aıyp­pul salynǵan. Is-shara­lar­dy uıym­dastyrýshylar – 87 myń teńge, al bar­­lyq shaqyrylǵan jáne kel­gen qonaqtardan de­rekter men túsinik­te­meler alyndy», degen málimet taratty oblys áki­miniń baspasóz qyzmeti. Al endi oblystaǵy epıdemııalyq ahýal­ǵa kelsek, jaǵdaı máz emes: óńir­de 2021 jyl­dyń 6 tamyzyna de­ıin koronavırýs ınfek­sııasyn juqtyr­ǵandardyń sany 63 439 adamǵa jetti. О́tken táýlikte 1038 tur­ǵyn­nan «jaman tumaýdyń» belgileri baı­qalǵan.

Arista meıramhanasynda bolǵan toı­ǵa oralmaı bolmas. Máselen, ob­lys­tyq deńgeıdegi jaýapty qyz­met­te júrgen sheneýnik joǵary tur­ǵan basshysy bas ızemese, mundaı beı­bastaq áreketke barmas edi ǵoı. Quzyrly organdardyń tanys basshylary «barmaq basty» demegenmen, «kóz qystymen» ruqsat bermegende ol óziniń qyzmettik mansabyn báıgege tigip, tyǵylyp toı jasamaǵan bolar edi-aý degen oı keledi. Iаǵnı joǵarydan «ur-toqpaq» bolmaıynsha, bul iste tártiptiń ornamasyn jurttyń bári bilip otyr. Al pandemııa pende balasyn tabaǵa salyp qýyrǵan myna zamanda shekteýdiń talaby osylaısha óreskel hám qasaqana buzyla berse, ashy da bolsa aıtaıyq: jıyn-toı­dyń túbimizge jetetin túri bar.

Qaraǵandy oblysy

P.S. Bet qattalyp jatqanda Qaraǵandy oblysynyń ákimdiginen mynadaı resmı aqparat jetti. Onda onlaın rejimde ótken apparat keńesinde óńir basshysy Jeńis Qasymbektiń oblystyq Jer qatynastary basqarmasynyń basshysy Halel Maqsutovty karantın tártibin óreskel buzyp, pandemııa órship turǵan kezde toı uıymdastyrǵany úshin qyzmetinen bosatqany jóninde habarlanǵan.