Sıfrlandyrýǵa basymdyq berdi

2022 jylǵy 1 maýsymnan bastap «QTK» AQ kepildikterin alýǵa ótinimderdi qabyldaý tek qana Digital Baiterek portaly arqyly elektrondyq formatta júzege asyrylady. Bul ótinimderdi qaraý merzimderiniń buzylýyn (20 jumys kúninen aspaıtyn) tolyǵymen alyp tastaýǵa jáne qurylys kompanııasyna onlaın rejimde jaǵdaıdy qadaǵalaýǵa múmkindik berdi. Kompanııanyń usynysy boıynsha jaqyn arada qujattar jıyny 2 esege azaıady. Qazirgi ýaqytta Ádilet mınıstrliginiń qaraýynda Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń buıryǵyna ózge­rister engizý boıynsha sońǵy keze­ńinde tur. Qosymsha aıta ketetin jaıt, shart­tardyń tartymdylyǵyn arttyrý maqsatynda jáne bıznestiń pikirlerin eskere otyryp, kepildik alý kezinde talaptardy tómendetýge baǵyttalǵan zańnamalyq ózgerister ázirlendi. Iаǵnı jumys tájirıbesi 3 jyldan 2 jylǵa deıin tómendeıdi; táji­rıbe Astana, Almaty, Shymkent qalala­rynda 18 myń sharshy metrden 10 myń sharshy metrge deıin, qalǵan óńirlerde 9 myń sharshy metrden 5 myń sharshy metrge deıin tómendeıdi; eger jer ýchaskesi jalǵa berilse, qurylys kompanııasynyń óz qatysýy 15%-dan 10%-ǵa deıin, eger ýchaske jeke menshikte bolsa, 10%-dan 5%-ǵa deıin tómendeıdi; bank kepildigin berý kezinde avans 25%-dan 50%-ǵa deıin, qamtamasyz etýsiz 10%-dan 20%-ǵa deıin ulǵaıady; 1 aǵymdaǵy shottyń ornyna ekinshi deńgeıdegi bankte 3 shot ashýǵa quqyq beriledi – aǵymdaǵy, valıýtalyq jáne jınaq.

Kepildik jarna mólsherlemesi de 2 ret tómendedi, 2017 jylǵy tamyzda joba­lyq qunnyń 6%-dan 2%-na deıin, 2020 jylǵy qyrkúıekten bastap 1% biryńǵaı mólsherleme qoldanylady. Bul úshin UEM buıryǵyna ózgerister engizildi.

Injınırıngtik kompanııalardy irikteý prosesi qazir tolyq sıfrlandyrylǵan jáne memlekettik satyp alý rásimderine uqsas www.mitwork.kz portalynda konkýrstyq negizde júzege asyrylady. Injınırıngtik kompanııalarǵa qoıylatyn barlyq talap, onyń ishinde jumys tájirıbesi, sarapshylar quramy Zańnyń 21-babynda jáne UEM 03.02.2015 jylǵy №71 buıryǵymen bekitilgen ınjınırıngtik qyzmetter kór­setý qaǵıdalarynda kózdelgen. Buǵan deıin, ashyq konkýrs bastalǵanǵa deıin ınjı­nırıngtik kompanııalardy irikteýdi ýákiletti kompanııalar men qurylys salýshylar kez kelgen konkýrstyq rásimderdi saqtamaı, derbes oflaın rejimde júzege asyrǵan bolatyn. Qazirgi ýaqytta konkýrsqa onlaın rejimde bir obektige 12-ge deıin ınjınırıngtik kompanııa qatysady.

Tańdaý prosesin sıfrlandyrǵanǵa deıin birneshe iri ınjınırıngtik kompanııa jobalardyń barlyq pýlynyń 70%-dan astamy boıynsha tehnıkalyq qadaǵalaý qyzmetterin júzege asyrdy. Bul rette elde 1,5 myńnan astam kompanııa bar (IIDM jáne TKShIK akkredıttelgen).

Monıtorıng barysynda ınjınırıngtik kompanııalardyń shtatynda kórsetilgen sarapshylar is júzinde obektilerde qyzmet atqarmaǵany, ýákiletti kompanııalarmen jáne qurylys kompanııalarymen jasyryn affılıırlený belgilengeni anyqtaldy, bul zańnyń 21-babynyń talaptaryn buzý bolyp tabylady. Osy kompanııalardyń monopolııalyq jaǵdaıy úlestik qatysý, sáýlet, qala qurylysy jáne qurylys salasyndaǵy zańnamany júıeli túrde buzýǵa ákeldi. Atap aıtqanda, úleskerlerdiń aqshasyn maqsatsyz paıdalaný, jobalaý-smetalyq qujattamadan aýytqý faktilerine turaqty negizde jol berildi, olar boıynsha keıinnen «QTK» AQ-ǵa úleskerlerdiń shaǵymdary kelip túsedi.

«QTK» AQ úleskerlerdiń quqyqtaryn qorǵaý, naryqta teń quqyly jáne báseke­lestik jaǵdaılar jasaý (QRBQDA usy­nym­daryn eskere otyryp), olardyń kópshiligi ártúrli qaýymdastyqtardyń qatysý­shylary bolyp tabylatyn josyq­syz qurylys kompanııalar boıynsha táýekelderdi azaıtý jónindegi júıeli jumysty jalǵastyrady.

Aıta ketelik, jalpy, kepildik berý tetigi boıynsha 2016 jyldan bastap jalpy quny 844,7 mlrd teńge, aýdany 4,7 mln sharshy metr bolatyn 173 joba maquldandy. Bul Astana, Almaty, Shymkent, Atyraý, Aqtaý, Aqtóbe, Oral, Qostanaı, Qonaev, О́s­kemen qalalaryndaǵy 52,1 myńnan astam úleskerdiń salymdaryn qorǵaýǵa múmkindik berdi.