Bazalyq mólsherleme nege kóterildi?

Ulttyq bank tóraǵasynyń aıtýynsha, maýsym aıynan bastap teńgedegi depozıtterdiń artýy baıqalady. Depozıtterdiń jalpy kólemi tarıhı maksımým – 30 trln teńgege jetti. Depozıtterdiń dollarlanýy bıylǵy eń joǵary deńgeı – aqpandaǵy 38,4%-dan qazan aıynyń sońynda 35,3%-ǵa deıin tómendedi.

«Valıýta naryǵy óz balansyn taba bastady. Sáýir aıynan bastap Ulttyq bank shetel valıýtasyn satý boıynsha ıntervensııalar júrgizgen joq. Biz ekonomıkadaǵy dısbalanstardyń jınaqtalýyn boldyrmaıtyn ıkem­di baǵam belgileý rejimin ustanýdy jalǵastyryp kelemiz. Jalpy, baıaýlaýǵa qaramastan, kredıt berý oń aımaqta. Sara­lan­ǵan saıasat bankterdiń eko­no­mıkaǵa nesıe berýdiń oń ósý qarqynyn saqtaýǵa múmkindik beredi. Máselen, qazan aıynda ekonomıkaǵa berilgen kredıtter halyq pen bızneske teńge arqyly nesıe usyný esebinen jyldyq mánde 21,5 trln teńgege deıin, 24,9%-ǵa ósti, al jyl basynan be­ri 16,1%-ǵa ósti. Bazalyq mól­sher­leme jónindegi sheshim osy prosesterdi nyǵaıta túsedi jáne ortamerzimdi kezeńde ınflıasııa boıynsha maqsatqa qol jetkizýge yqpal etedi», dedi Ǵ.Pirmatov.

Onyń sózine qaraǵanda, 24,1%-ǵa deıin jedeldegen azyq-tú­lik ónimderi baǵasynyń ósýi ınflıasııaǵa eń kóp úles qosýda. Bazalyq ınflıasııa áli de joǵary deńgeıde qalyptasyp keledi.

«Aılyq mándegi ınflıasııa týraly aıtatyn bolsaq, bıylǵy qarasha aıynda bul aldyńǵy 2 aımen salystyrǵanda 1,4%-ǵa deıin baıaýlaǵanyna qaramastan, kóp jylǵy orta deńgeıden asyp, joǵary deń­geıde qalyp otyr. Halyqtyń ınflıasııalyq kútýleri tarıhı eń joǵary deń­geıge jaqyn. Bıylǵy qarasha aıynda ınflıasııany medıanalyq baǵalaý 18,2% boldy. IV toqsanda kásiporyndardyń ınflıasııalyq kútýleri de rekordtyq mánge je­tip, 17,6% boldy. Ta­ýar jet­kizý joldarynyń buzylýyna baı­lanys­ty turaqsyz ınflıa­sııa­lyq kútýler qysqa jáne uzaqmer­zimdi taýarlardy tutynýdy yntalandyryp, turaqty ınflıa­sııalyq qysymǵa alyp keldi», dep túsindirdi.

Ol syrtqy sektordyń negizgi faktorlary retinde geosaıası jaǵdaıdyń belgisizdigin jáne álemdik azyq-túlik baǵasynyń joǵary deńgeıin atap ótedi. Bul faktorlar aldaǵy ýaqytta sheshim qabyldaý kezinde súıenetin negizgi qısyn bolmaq.

«FAO ındeksi bıyl qazan aıynda is júzinde ózgerissiz qaldy. Bul rette astyq baǵasy ótken aımen salystyrǵanda 3%-ǵa kóterildi. Bazalyq ssenarııde azyq-túliktiń syrtqy baǵasynyń birkelki tómendeýi kútiledi, biraq olardyń deń­geıi joǵary bolyp qalady. Jahandyq ekonomıkanyń baıaýlaýy jalǵa­sýda. Halyqaralyq valıýta qo­ry­nyń sońǵy boljamdaryna sáıkes álemdik ekonomıkanyń ósý qarqyny osy jyly 3,2%-ǵa deıin baıaýlaıdy. 2023 jyly baıaýlaý jalǵasady, ósý qarqyny 2,7%-dan aspaıdy. Álemniń kóptegen elinde ınflıasııa jedeldep, birneshe onjyldyqta eń joǵary kórsetkishterge jetip otyr. Kóptegen elde ınflıasııanyń sharyqtaý shegine jetýi 2023 jylǵy birinshi toqsanda, al onyń nysanaly mánderine qaıtyp oralýy 2024 jyldyń so­ńyna qaraı kútilýde. Osyǵan baılanysty bolashaqta syrtqy ortanyń dezınflıasııalyq sıpatta bolatynyn kútemiz», dedi Ulttyq bank tóraǵasy.