Bıyl 6 myńnan astam kásipker zańsyz aıyppuldan bosatyldy - Prezıdent

Memleket basshysy bul konkýrstyń dástúrli túrde ótkizilip kele jatqanyn atap ótip, 2005 jyldan beri  shaǵyn jáne orta bıznestiń ishki jalpy ónimdegi úlesi úsh ese óskenin jáne qazir el ekonomıkasynyń 34 paıyzyna jýyqtaǵanyn aıtty.

– Búginde osy salada 3,5 mıllıonnan astam adam jumys isteıdi. Bul – eńbek etetin halyqtyń 40  paıyzy degen sóz. Taǵy bir jetistik: byltyr  óńdeý ónerkásibiniń eksporty  rekordtyq kórsetkishke – jıyrma mıllıard dollarǵa jetti. Osy jyldyń sońyna deıin jalpy quny 2 trıllıon teńge bolatyn 160 joba júzege asyrylady. Sonyń nátıjesinde  17 myń jańa jumys orny ashylady, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Prezıdent aldaǵy jeti jylda kásipkerlik belsendilikti shekteıtin barlyq kedergini joıýǵa kúsh salynatynyn aıtyp, bıznesti órkendetý úshin  naqty sharalar qabyldana beretinine toqtaldy.

– Bıznesti retteýdiń jańa tásilderi. Basynan bastap retteý ınstıtýtyn engizýge bir jyl qaldy. Úkimet  bıznestiń damýyna kedergi keltiretin artyq talaptardy anyqtaý jóninde aýqymdy jumys júrgizdi. Ekonomıkanyń túrli salasynda jańa retteý saıasatyna saı kelmeıtin 6,5 myńnan astam talap anyqtaldy. Endi Úkimet «Atameken» palatasymen birlesip, zańnamaǵa jáne normatıvtik-quqyqtyq aktilerge tıisti ózgeristerdi jedel engizýi kerek. 2024 jyldyń basynan bastap jańa tásilderge is júzinde kóshýimiz qajet, – dedi Prezıdent.

Memleket basshysynyń aıtýynsha, bıznesti negizsiz jáne shekten tys baqylaýǵa, qylmystyq qýdalaýǵa jol berýge bolmaıdy. Kásipkerlerdi  negizsiz tekserýlerden qorǵaýǵa, qylmystyq proseske zańsyz tartýdy boldyrmaýǵa baǵyttalǵan keshendi sharalar qazirden bastap qolǵa alynyp jatyr.

– Bıyl 6 myńnan astam kásipker jalpy quny shamamen 700 mıllıon teńge bolatyn zańsyz aıyppuldan bosatyldy. Zańsyz salynǵan 1200 tyıym salý jáne shekteý sharalarynyń kúshi joıyldy. Kásipkerlerge qatysty zańsyz is-áreketi úshin myńnan asa laýazymdy tulǵa jaýapqa tartylǵanyn atap ótken jón. Árbir altynshy is qylmystyq quqyqbuzýshylyq belgileri bolmaýyna baılanysty toqtatyldy. Bıyldan bastap azamattyq tártip negizinde shaǵymdanýdyń barlyq múmkindigi paıdalanbaıynsha, qylmystyq is qozǵaýǵa tyıym salyndy. Sonymen qatar ótken jyldardyń oń nátıjesine súıene otyryp, usaq jáne shaǵyn bıznes sýbektilerin tekserýge jarııalanǵan moratorııdi taǵy bir jylǵa sozý jóninde sheshim qabyldadym. Tıisti Jarlyqqa qol qoıyldy, – dedi Memleket basshysy.

Prezıdent elimizde shynaıy ındýstrııalandyrý úshin qolaıly orta qalyptastyrý isi dáıekti túrde júrgizilip jatqanyn atap ótip, «О́nerkásiptik saıasat týraly» arnaıy zań qabyldanǵanyn jetkizdi. Onyń aıtýynsha, bul qujat joǵary jáne ortasha óńdeý deńgeıindegi ónim óndirýshilerge keń kólemde qoldaý sharalaryn usynady. Alaıda zańnyń keıbir normalarynyń qoldanysy áli kúnge deıin «kibirtiktep tur».

– Qazaqstandyq óndirýshiler otandyq shıkizattyń qoljetimdi emes ekenine jıi shaǵymdanady. Iri taý-ken, metallýrgııa kásiporyndary óńdelgen ónim shyǵarǵannan góri resýrsty syrtqa tasyǵandy qolaıly kóredi. Qazaqstandyq óńdeý ónerkásibine shıkizat qoljetimdiligi tómen. Bul kabel ónimderi, akkýmýlıator, alıýmınıı buıymdar men basqa da joǵary óńdeý deńgeıindegi taýarlarǵa qatysty. Úkimet árbir aryz-shaǵymdy qarastyryp, qajetti júıeli sharalardy qabyldaǵany jón. Qaıtalap aıtamyn, ýaqytsha emes, júıeli sharalar kerek, – dedi Memleket basshysy.

Prezıdent agrobıznes ekonomıkalyq damýdyń taǵy bir qozǵaýshy kúshine aınalýǵa tıis ekenin atap ótip, onyń azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý jáne azyq-túlik ınflıasııasy úshin strategııalyq mańyzy bar sala ekenine toqtaldy. Sondaı-aq kúzgi jıyn-terin naýqanyn sátti aıaqtaǵan sharýalarǵa rızashylyǵyn bildirdi.

– Fermerlerge memleket tarapynan qoldaý kórsetý mindetti túrde jalǵasyn tabady. Osy jyldan bastap aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn jeńildikpen lızıngke alý úshin beriletin qarjynyń kólemi 40 mıllıard teńgege kóbeıdi. Sonyń arqasynda dıqandarymyz bir myńnan astam qosymsha tehnıka alý múmkindigine ıe boldy. Sondaı-aq egin egý jáne ony jınaý jumystaryna jeńildikpen nesıe berý kólemi eki ese artty. Al dıqandarǵa jeńildikpen beriletin janar-jaǵarmaı ónimderiniń kólemi 820 myń tonnaǵa deıin ósti. 2023 jyldan bastap kókónis ónimderin shyǵarý úshin fermerlerge aldyn ala, ıaǵnı forvardtyq nesıe berý baǵdarlamasy iske qosylady. Osy maqsatqa shamamen 100 mıllıard teńge qarjy bólinedi, – dedi Memleket basshysy.

Qasym-Jomart Toqaev aýyl halqynyń ál-aýqatyn arttyrý jáne turmys sapasyn jaqsartý óziniń saılaýaldy baǵdarlamasynda kórsetilgen negizgi basymdyqtyń biri ekenin jetkizdi. Sondyqtan kelesi jyldyń alǵashqy toqsanynda Aýyldyq jerlerdi damytý jónindegi tujyrymdama qabyldanady.

Sonymen qatar Prezıdent kelesi jyldan bastap «Paryz» baıqaýynyń jeńimpazdaryn anyqtaý kezinde qosymsha talaptar bolatynyn atap ótti. Onyń aıtýynsha, bul – erekshe qajettilikteri bar azamattar úshin qoljetimdi orta qalyptastyrýǵa úles qosý. Bul – memleketimiz ben bıznestiń azamattarymyz aldyndaǵy ortaq boryshy.

Jıyn sońynda Memleket basshysy «Altyn sapa» jáne «Paryz» baıqaýlarynyń  jeńimpazdaryn   saltanatty túrde marapattady.

«Altyn sapa» syılyǵynyń «Úzdik ındýstrııalyq joba» nomınasııasy boıynsha Pavlodar oblysynyń «Prommashkomplekt» kásiporny, «Úzdik ınnovasııalyq joba» nomınasııasy boıynsha  Almaty oblysynyń «Antıgen» ǵylymı-óndiristik kásiporny jeńimpaz atandy.

«Paryz» syılyǵynyń shaǵyn jáne orta bıznes ıeleri arasyndaǵy  Gran-prı júldesi Aqmola oblysynyń «Shýıskoe-XXI» jaýapkershiligi shekteýli seriktestigine, al iri bıznes ıeleri arasyndaǵy Gran-prı júldesi Atyraý oblysynyń «Nort Kaspıan Opereıtıng Kompanı N.V.» kásipornyna tabystaldy.

Sonymen qatar bızneske  qolaıly jaǵdaı jasalǵan «Úzdik óńir» sanaty boıynsha arnaıy syılyqqa Shymkent qalasynyń ákimdigi, «Úzdik aýdan» sanaty boıynsha arnaıy syılyqqa Sátbaev qalasynyń ákimdigi ıe boldy.