Ekologııanyń ózekti máseleleri talqylandy

Komıtet tóraǵasy Artýr Platonov elimizdegi 3 019 qoqys polıgonynyń tek 633-i nemese 21%-y ǵana ekologııalyq jáne sanıtarlyq normalarǵa saı keletinin jetkizip, otyrysqa qatysýshylardyń nazaryn osy máselege aýdardy. 2022 jyldyń qorytyndysy boıynsha, ǵaryshtyq monıtorıng ruqsat etilmegen 5683 qoqys úıindisin anyqtady.

Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstri Zúlfııa Súleımenovanyń aıtýynsha, 2021 jyly jergilikti atqarýshy organdar ruqsat etilmegen polıgondardyń 72%-y joıylǵany týraly esep bergenimen, keltirilgen sandardyń shynaıylyǵy áli de kúmán týdyrady.

«Ákimdikter ruqsat etilmegen polıgondardy joıý jumysyna qatysty dáıeksiz derekter usynyp otyr. Máselen, ǵaryshtan túsirilgen sýretterde Astana qalasynyń aýmaǵyndaǵy 115 qoqys úıindisiniń kózi joıylmaǵany kórinip tur. Qoqys buryn qalaı jatqan bolsa, qazir de solaı jatyr. Shymkentte – 11, Túrkistanda – 33, Atyraýda 48 qoqys tógetin oryn bar. Keltirilgen derekterdiń kóp bóligi rastalmady. Qaldyqtardy qaıta óńdeýge qatysty da birqatar másele týyndap jatyr. Elorda ákimdigi qaladaǵy qaldyqtardyń 75-80%-y qaıta óńdeletinin málimdedi. Alaıda polıgonda, suryptaý kesheninde bolyp, qoqys mundaı kólemde qaıta óńdelmeıtinine kóz jetkizdim. Ákimdik bul kórsetkishterdi qaıdan alyp otyrǵany múldem túsiniksiz», dedi Zúlfııa Súleımenova.

Jalpy, polıgondardyń basym kóbisin­de qaldyqtardy kómý tehnologııasy saqtalmaıdy. Sondaı-aq joıý qorlary qurylmaǵan jáne salmaq ólsheý jabdyǵy men súzgige qarsy ekrandar da joq. Buǵan qosa, kelip túsken qaldyqtarǵa dozı­metrııalyq qadaǵalaý júrgizilmeıdi.

«Elimizde ekologııa uzaq ýaqyt boıy kózge kórinbeıtin, qolǵa ustaýǵa kelmeı­tin abstraktili, ekinshi dárejeli másele retinde qabyldanyp keldi. Alaıda ol el turǵyndarynyń densaýlyǵyna tike­leı áser etedi. Bul jaıt Ekologııa mınıs­tr­­liginen bastap, jer-jerde qasaqana qarsylyq jasalyp jatqandaı áser qaldyrady. Jalǵan málimet berýge bola ma? Qaı óńirdiń bolsyn usynǵan deregi shyndyqqa janaspaıdy. Joq, álde keıbir adamdar qoqysta ómir súrgendi unata ma?», dedi Artýr Platonov.

Otyrysty qorytyndylaı kele, komıtet tóraǵasy partııalyq baqylaý komıs­sııalarynyń aldaǵy jumys baǵytyn aıqyndady. Iаǵnı ol azyq-túlik, dárilik zattar jáne janar-jaǵarmaı baǵasyn baqylap otyrý maqsatynda qurylǵan 216 monıtorıng tobynyń, sonymen qatar, «Amanat» partııasynyń Saılaýaldy baǵ­dar­lamasyn iske asyrý aıasynda saly­nyp nemese qaıta jóndelip jatqan nysandardaǵy partııalyq baqylaý beket­te­riniń nátıjeli tájirıbesin aıryq­sha atap ótti.

Osyǵan baılanysty, komıssııalarǵa óńirlerdegi osy jumysty ári qaraı jalǵastyryp, tirshilikti qamtamasyz etý nysandarynda da partııalyq baqylaý beketterin ashý, al monıtorıng júrgizetin toptardyń jumysyn kommýnaldyq qyzmetter tarıfi salasyna tartý tapsyryldy.

«2022 jylǵy tamyzdan bastap 493 partııalyq baqylaý beketin uıymdas­tyrdyq. Olar, eń aldymen, áleýmettik ınfraqurylymnyń problemalyq nysandarynda ashyldy. Bul bastama partııa­nyń Saılaýaldy baǵdarlamasyn iske asyrý jumysyna birden serpin berdi. Jalpy, partııalyq baqylaý beketteriniń arqasynda 207 nysan merziminde tapsyryldy. Mundaı beketter endi jylýmen jáne sýmen qamtamasyz etý, sondaı-aq sý burý nysandarynda ashylýy tıis»,  dedi Artýr Platonov.

Buǵan qosa, óńirlerdegi partııalyq baqylaý komıssııalary jýyrda sý tasqy­ny­na qarsy daıyndyq jumystary boıynsha otyrys ótkizýleri tıis. Sondaı-aq barlyq gıdrotehnıkalyq qurylystardyń, onyń ishinde GES-tiń, bógetterdiń jáne ózge de nysandardyń jaı-kúıin tekserý qajet.