Úkimette agroónerkásipti damytýdyń jobasy qaraldy

Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Erbol Qarashókeev qujattyń aldaǵy jyldary otandyq agroónerkásiptik kesheni salasyna áser etetin jahandyq syn-qaterler men álemdik trendter, sondaı-aq bıznes pen sarapshylardyń usynystary eskerile otyryp ázirlengenin atap ótti.

Tujyrymdamanyń negizgi mindetteri: salada eńbek ónimdiligin 2 esege arttyrý, aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń eksportyn 3 esege ulǵaıtý, sondaı-aq barlyq azyq-túlik taýarlary boıynsha ózin-ózi qamtamasyz etýdi keminde 90%-ǵa jetkizý. Sonymen qatar aýyl sharýashylyǵynyń negizgi kapıtalyna tartylǵan ınvestısııa kólemin orta eseppen 2,5 esege arttyrý josparda bar.

Atap aıtqanda, tuqym satyp alýdy sýbsıdııalaý jáne tuqym sharýashylyqtaryn jańǵyrtý esebinen bıdaı ónimdiligin 20 s/ga deıin arttyrý jóninde sharalar qabyldanady. Sýarmaly jerler aýmaǵyn atalǵan merzimde 3 mln gektarǵa, al mıneraldy tyńaıtqyshtardy engizý deńgeıin 40%-ǵa jetkizý josparlanýda. Bul rette aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn jańartý qarqyny jeńildikti lızıng pen basqa da memlekettik qoldaý sharalarynyń arqasynda 7%-ǵa jetýi tıis. 

«Osy ındıkatorlarǵa qol jetkizý úshin dara daqyldy egisten bas tartyp, ǵylymı negizdelgen aýyspaly egisterdi saqtaý, sondaı-aq óndiriske zamanaýı resýrs únemdeýshi tehnologııalardy engizý qajet. Tuqym sharýashylyǵyn damytý boıynsha arnaıy keshendi jospar ázirlenip jatyr, onyń aıasynda ǵylymı uıymdardy seleksııanyń zamanaýı ádisterine kóshirý jumystary bastaldy. Tuqym sharýashylyqtarynyń úılesimdi júıesi qurylyp otyr, onyń negizgi sýbektileri bizdiń UAǴBO ǵylymı jáne tájirıbelik sharýashylyqtary bolady», dedi aýyl sharýashylyǵy mınıstri. 

Jer resýrstaryn basqarýdyń tıimdiligi men ashyqtyǵyn arttyrý úshin aýyl sharýashylyǵy jerleriniń biryńǵaı sıfrlyq platformasyn iske qosý, ýchaskelerdi resimdeý prosesin avtomattandyrý, sondaı-aq paıdalanylmaıtyn jerlerdi anyqtaý jáne aınalymǵa tartý jónindegi jumysty jalǵastyrý kózdelgen. 

Mal sharýashylyǵynda seleksııanyń zamanaýı ádisterin engizýge, jemshóp óndirisin yntalandyrýǵa, jaıylym ınfraqurylymyn damytýǵa jáne jalpy aýyl sharýashylyǵy janýarlarynyń sanyn kóbeıtýge basa nazar aýdarylady.

Otandyq ónim eksportynyń kólemin arttyrý maqsatynda sheteldik jetkizýshiler tizilimderinde qazaqstandyq kásiporyndardyń tizbesin keńeıtý boıynsha jumys júrgiziledi. Bul eksportty $9,9 mlrd-qa deıin ulǵaıtýǵa múmkindik beredi. Jalpy, 2030 jylǵa deıin aýyl sharýashylyǵynyń barlyq salalarynda jalpy quny 4,5 trln teńgeni quraıtyn 1,7 myńnan astam ınvestısııalyq jobany iske asyrý kózdelgen, bul respýblıkanyń eksporttyq áleýetin edáýir arttyrady.  

Agrarlyq ǵylymǵa keletin bolsaq, óndiriske qoldanbaly ázirlemelerdi engizýmen jáne olardy kommersııalandyrýmen baılanysty problemalardy sheshý, sondaı-aq damyǵan elderdiń tájirıbesi boıynsha bilimdi taratýdyń zamanaýı ulttyq júıesin qurý josparlandy.

«Agrarlyq ǵylymdy baǵdarlamalyq-maqsatty qarjylandyrýdy jyl saıyn ulǵaıtý, jas ǵalymdar úshin salalyq granttyq qarjylandyrýdy engizý kózdelip otyr. Nátıjesinde AО́K-te engizilgen ǵylymı ázirlemelerdiń úlesi 14,5%-dan 40%-ǵa deıin ulǵaıýy tıis», dedi Erbol Qarashókeev.

Jalpy, Tujyrymdamany iske asyrý ishki naryqty otandyq óndiristiń azyq-túlik taýarlarymen molaıtýǵa, 70 myńǵa jýyq sharýashylyq pen shamamen 400 myń jumys ornyn qurýǵa múmkindik beredi.