Azııanyń úzdigi atanýǵa áleýetimiz jete me?..

1993-2018 jyldar araly­ǵyn­da Qa­zaqstannyń erkin kúres she­berleri 23 márte qatysty. Sol aralyqta 15 altyn, 22 kúmis jáne 31 qola medaldy oljaladyq. Bar­lyǵy – 68 júlde. Eń zor tabysqa otandyq balýandar 2006 jyly qol jetkizdi. Almatyda jalaýy jelbiregen jarysta úsh birdeı órenimiz altyn tuǵyrǵa kóterildi. Olar – Leonıd Spırıdonov (66 kg), Nurjan Qataev (96 kg) jáne Marıd Mýtalımov (120 kg). Baýyrjan Orazǵalıev (60 kg) pen Gennadıı Lalıev (54 kg) qola medaldy moıyn­daryna ildi. Osy tabystyń ar­qa­synda Qazaqstan quramasy ózge komandalardyń barlyǵyn artqa tastap, jalpy esepte birinshi oryndy ıelendi. 

2016 jyly Bangkokta Dáý­let Nııazbekov (61 kg) dara shyq­sa, Nurlan Bekjanov (65 kg), Ji­ger Zákirov (74 kg) jáne Dáýlet Shabanbaı (125 kg) kúmis aldy. Aslan Kahıdze (86 kg) men Baq­dáý­let Álmentaı (97 kg) úz­dik úshtikti qorytyndylady. Osy nátıjeniń arqasynda tek Iran quramasyn ǵana alǵa jiberip, ekinshi satyǵa jaıǵastyq. 

Sary qurlyqtyń basty doda­synda taǵy tórt ret úzdik úshtik­tiń qatarynan kórindik. Atap aıt­saq, 2010 jyly Nıý-Delıde bes júlde buıyrdy. Marıd Mý­ta­lı­mov (120 kg) altyn, Semen Se­menov (84 kg) pen Nurjan Qa­taev (96 kg) kúmis jáne Dáý­ren Jumaǵazıev (60 kg) pen Seı­fad­dın Osmanov (74 kg) qola medaldy enshiledi. Aldymyzda – Iran men Úndistan. 

2014 jyly Qazaqstannyń astanasynda Rasul Qalıev (57 kg) bas júldeni oljalasa, Aslan Ka­hıdze (86 kg) sheshýshi tusta súrindi. Qos Dáýlet – Nııazbekov (61 kg) pen Shabanbaı (125 kg) qolaǵa qol jetkizdi. Iran me­n Mońǵolııany alǵa jibergen jer­lesterimiz komandalyq báse­kede úshinshi orynǵa taban tiredi. 

2017 jyly Úndistannyń astanasynda Iran men О́zbekstan aldymyzdy orap ketti. Qazaqstan – úshinshi orynda. Bizdiń balýandar arasynan Aqjúrek Tańatarov (70 kg) jeńimpaz atandy. Azamat Dáýletbekov (86 kg) kúmispen kúp­telse, Nurıslam Sanaev (57 kg) pen Dáýlet Nııazbekov (61 kg) qo­laǵa qol sozdy. 

2018 jyly Bishkekte jeti már­­te jeńis tuǵyryna kóterilgen jigitterimiz jalpy esepte taǵy da úshinshi oryndy oljalady. Bul joly Nurıslam Sanaev (57 kg) pen Dáýlet Nııazbekov (61 kg) qar­sylas shaq keltirgen joq. Ádi­let Davlýmbaev (92 kg) ekinshi oryn alsa, Jandos Ys­maıylov (57 kg), Meıirjan Áshi­rov (70 kg), Danııar Qaı­sanov (70 kg) já­ne Azamat Dáý­letbekov (86 kg) úshinshi satyǵa ornalasty. Mi­ne, eń úzdik kórsetkishke biz joǵa­ry­da atalǵan alty jarysta qol jet­kizdik. 

Keıbir Azııa chempıonatyndaǵy nátıjelerimiz tipten tómen boldy. Máselen, 2001 jylǵy Ulan­Ba­tyrdaǵy dodadan qorjynymyz bos qaıtty. 1997 jyly Tehranda (Islam Baıramýkov – qola), 2000 jyly Gýılınde (Islam Baı­ra­mýkov – altyn), 2004 jyly Teh­randa (Magomed Krýglıev – qola) jáne 2015 jyly Dohada (Dáý­let Nııazbekov – altyn) jal­qy júldeni qanaǵat tuttyq. 

Alty Azııa chempıonatynan qos medalmen ǵana oraldyq. Olar – 1993 jyly (Islam Baıramýkov – kúmis, Sergeı Ne­pom­nıashıı – qola), 1995 jyly (El­mádı Ja­by­raılov – altyn, Ser­geı Klı­mov – kúmis), 1996 jy­ly (Mago­med Krýglıev – kúmis, Islam Baı­­ramýkov – kúmis), 2005 jyly (Ma­­rıd Mýtalımov – altyn, Nur­jan Qataev – kúmis), 2008 jy­ly (Marıd Mýtalımov – kúmis, Dáýlet Shabanbaı – qola) jáne 2013 jyly (Rasul Qalıev – qola, Dáýlet Nııazbekov – qola).

1999 jyly tórt júlde alǵan otandyq erkin kúres sheberleri óz jankúıerlerin taǵy bir qýant­ty. Tashkentte ótken jarys­ta Máýlen Mamyrov (54 kg) qar­­sy­las shydatpady. Ábil Sultan­­bekov (85 kg) pen Islam Baı­ra­mýkov (97 kg) kúmis alsa, Gen­­nadıı Lalıev (76 kg) qola medal­dy ıelendi. Al 2003 jyly (Ma­gomed Krýglıev, Nurjan Qataev, Marıd Mýtalımov – qola), 2009 jyly (Ábilhakim Shápıev – kúmis, Dáýlet Shabanbaı men Marıd Mýtalımov – qola). 2011 jyly (Dáýlet Jumaǵazıev – altyn, Qa­nat Berdyev – kúmis, Dáýlet Sha­ban­baı – qola) jáne 2012 jyly (Maqsat Daýylbaev pen Ábil­ha­kim Shápıev – kúmis, Er­jan Dúı­senbekov – qola) jalaýy jelbi­regen jarystardy biz­diń jigitter úsh júldemen qory­ty­n­dylady.  

Sońǵy úsh Azııa chempıo­na­ty­nyń nátıjeleri kóńilge qýanysh uıalatady. Osy jarystyń barlyǵynda da biz aldyńǵy lekten kórindik. My­saly, 2016 jyly jalpy ko­mandalyq esepte ekinshi oryn alsaq, 2017 jáne 2018 jyldary úshinshi satyǵa jaıǵastyq. Soń­ǵy bes básekeden bas júldesiz oral­ǵan emespiz. Byltyr tipten jeti birdeı júldeni keýdemizde jar­qyrattyq. Onyń ekeýi – al­tyn! Olaı bolsa, sanaýly kún­derden keıin shymyldyǵy tú­riletin dúbirli dodada osydan 13 jyl burynǵy kórsetkishimizdi qaı­talap, sary qurlyqtyń eń úzdik komandasy atansaq, ǵanıbet bolar edi...