Túrkistandy túletýge aýdandar atsalysýda

Aımaqtar • 24 Qarasha, 2020

Túrkistandy túletýge aýdandar atsalysýda

17 ret kórsetildi

Bıyl maýsym aıynan beri Túrkistan qalasynda jergilikti halyq, qalalyq ákimdik ókilderi, arhıtektor, dendrolog, ýrbanıst jáne ózge de kásibı mamandar birlese otyryp, úılerdiń mańy men bos jatqan jerlerdi turǵyndar ıgiligine paıdalaný maqsatynda biregeı joba qolǵa alynǵan bolatyn.

Ǵalymjan ELShIBAI

Sodan beri qaraýsyz qalǵan jer ýchaskeleriniń ornyna balalar oıyn alańdary men qarııalarǵa arnalǵan demalatyn oryndar, jastardy salamatty ómir saltyna úıretý úshin túrli sporttyq alańshalar salyndy.

Halyqtyq joba negizinde aýla turǵyndarymen birlese otyryp iske asyrylǵan 7 ýchaskede aıtarlyqtaı oń ózgeris boldy. Mysaly, 0,53 gektar aýmaqty alyp jatqan Talqanbaev kóshesin abattandyrý úshin kóshe boıy tegistelip, tal egý jumystary júrgizildi. Qala turǵyndary men qonaqtar demalatyn oryndar jasaldy. Qalalyq jumyspen qamtý ortalyǵy arqyly 6 adam jumyspen qamtylyp, 50 dana jaryq sham, 20 oryndyq pen 4 jerge shatyrly oryndyq ornatyldy.

Al Qyzylorda tas joly boıyn abattandyrý úshin shyǵys bóliginiń 1,62 gektar jerde kógaldandyrý jumystary júrgizilgen. Sondaı-aq Maılın kóshesine 500 túp tal men kópjyldyq gúlder egildi. Jergilikti halyqtyń qalaýy men qajeti eskerile otyryp, demalys oryndarynyń mańyna aǵashtar egilýde. Jasyl jelekti kútip-baptaýǵa qala turǵyndary da nıet bildirip otyr. Oblys ákimi О́.Shókeevtiń tapsyrmasymen jarty jyldan beri tabysty júzege asyp kele jatqan joba ary qaraı da jalǵasyn tabatyn bolady.

Jalpy Túrkistan qalasynda jyl basynan beri abattandyrý jumystary qyzý júrgizilýde. Oblys ortalyǵy 32 sektorǵa bólinip, oǵan aýdan men oblystyq basqarmalar jaýapty bolyp bekitilgen. Bul oraıda óz aýdandarynda tabıǵı tótenshe jaǵdaı oryn alǵanyna qaramastan Arys qalasy, Maqtaaral, Tólebı aýdandary da bekitilgen aýmaqty abattandyrý mindetterin belsene atqarýda. Arystyqtar kıeli shahardy kógaldandyrý men abattandyrý úshin ózderine bekitilgen sektorda josparlanǵan 10000-nan astam kóshettiń búginde 4500 túbin otyrǵyzyp úlgergen. Al Tólebı aýdanyna berilgen aýmaqta 11 kóshe bar. Atalǵan sektorda jalpy 7354 aǵash kóshetin otyrǵyzý josparlanǵan. Onyń ishinde terek – 4682 dana, 576 úıeńki, 2096 qaraǵash egildi. Sondaı-aq egilgen kóshetterdi sýǵarý úshin 12 119 metr tamshylatyp sýǵarý júıesin júrgizý kózdelgen. Kóshetterdi kútip-baptaý úshin Saryaǵash qalasynyń tuqymbaǵynan kásibı mamannyń qadaǵalaýymen 3 túrli aǵash kóshetteri (terek, qaraǵash, úıeńki) qazylyp alynyp, Tólebı aýdanynan 30 adam eńbekke jumyldyrylǵan. Sektorda 48 121 sharshy metr jerdi tegisteý jumystary on bir kóshege júrgizilgen. Budan ózge, 5 uńǵyma qazyp, 4 transformator ornatý jumystary atqarylatyn bolady. Búginde atalǵan jumystarǵa qajetti tehnıkalar jumyldyrylyp otyr.

«Túrkistan qalasyn kórkeıtý boıynsha Ordabasy aýdanyna 13 kóshe bekitilgen. Kóshelerdiń jalpy uzyndyǵy – 7,9 shaqyrym. Qazirgi tańda kóshe jıekterine 11 320 dana aǵash jáne kópjyldyq gúl kóshetteri otyrǵyzyldy. Shym egý úshin kóshe jıekteri tegistelip, topyraq tóseldi. 25 qarashaǵa deıin egý jumystary aıaqtalady dep josparlanýda», deıdi aýdan ákimi Nurbol Turashbekov. Sondaı-aq, qaladaǵy Dastanov kóshesiniń eki jaq betindegi 740 metr aýmaqqa tamshylatyp sýǵarý júıesi júrgizilgen. Bul jumys qalǵan 12 kóshede jalǵasýda. Tamshylatyp sýǵarý júıesi úshin qajetti 5 uńǵyma jáne 3 transformatordyń orny tıisti mamandarmen naqtylanýda. Al Saıram aýdanynyń sektorynda 8,48 shaqyrym bolatyn 9 kóshede 7655 kóshet otyrǵyzylǵan. Aýdanǵa bekitilgen sektorda turaqty túrde senbilik uıymdastyrylyp, jerdi tegisteý, shuńqyr qazý, kóshet egý jumystary júrgizildi. Qazylǵan uıashyqtarǵa topyraq salynyp, kóshet tamyryn ylǵaldandyratyn gıdrogel jáne topyraqty qopsytý úshin bıogýmýs sebilýde. Sonymen qatar kóshetterdi sýǵarý júıesi júrgizilip, gazon egiledi. Aýdan ákimi N.Baıǵut bastaǵan túlkibastyqtar da ózine bekitilgen sektorda senbilik uıymdastyryp, kóshet otyrǵyzý jumystaryn iske asyrýda. Senbilik jumystary aıasynda jalpy uzyndyǵy 14 shaqyrymdy quraıtyn 9 kóshe tazalanyp, 6800 túp kóshet otyrǵyzylǵan, 4500 sharshy metrge gazon egildi. Jalpy alǵanda, Túrkistandy túletý isine óńirdegi barlyq aýdan-qaladan kelgen azamattar aıtarlyqtaı úles qosýda.

Túrkistan oblysy