Elorda tórinde jańadan ashylǵan mekeme Mádenıet jáne sport mınıstrligi Qoljazbalar jáne sırek kitaptar ulttyq ortalyǵynyń restavrasııa-konservasııa bóliminde osydan 112 jyl buryn Peterbor qalasynda basylyp shyqqan Abaı Qunanbaevtyń qundy kitaby jańǵyrtylyp, jańarǵan nusqasy Semeıdegi Abaıdyń «Jıdebaı-Bórili» memlekettik tarıhı-mádenı jáne ádebı-memorıaldyq qoryq-mýzeıine tabystaldy.

Kollajdy jasaǵan Qonysbaı ShEJIMBAI, «EQ»
Osy oraıda atalǵan kitapty Semeı qalasynan arnaıy alyp kelip, jańǵyrtpasyn jasaýǵa muryndyq bolǵan mekemeniń ákimshilik-qarjy bóliminiń bastyǵy Aınur Jarahmetova eken. Al kóne týyndynyń tarıhyna toqtalar bolsaq, Abaıdyń qazasynan (1904 jyl) keıin týystary men balalary aqynnyń murasyn jınastyryp, baspaǵa ázirleýge kirisken. Sóıtip, Kákitaı men Turaǵul 1905 jyly jazǵasalym aqynnyń óleńderin, qarasózderin jınap, túgendeıdi. Tapqandaryn Múrseıit Bikeulynyń qolyna berip, ádemilep, kóshirtedi. Eskishe qusnı-kórkem jazýdyń has sheberi Múrseıit molda arnaıy tigilgen qosta otyryp, bir aıda kóshirip shyqqan, deıdi abaıtanýshy mamandar.
Shyn máninde týystaryna uly aqynnyń qoljazbasyn jınaqtap, baspaǵa daıyndaýdy tapsyrǵan adam Álıhan Bókeıhanov. Álekeń 1915 jyly 18 qańtar kúni «Qazaq» gazetine jarııalanǵan «Kákitaıdyń qazasy» jaıly maqalasynda: «...1904 jyly Abaı marqumnyń óleńin kitap qylyp basyńdar dep, balalaryna hat jazdym. 1905 jyly shildeniń aıaǵynda Kákitaı Abaıdyń qoljazbasyn alyp Ombydaǵy maǵan keldi...» dese, 1995 jyly «Abaı» jýrnalynda jaryq kórgen Minásh Árhamqyzynyń «Kákitaı» atty esteliginde: «Ábden daıyndalǵan qoljazbany Semeıge Kákitaı alyp ketti. Jol shyǵynyna arnap satyp, pul qylý úshin eki semiz at, eki semiz túıe birge ketti» dep jazady.
Kákitaı osy saparynda Ombydaǵy Álekeńe qoljazbany aparyp bergen. Jınaqta Abaı óleńderi 17 bólikke toptastyrylyp, árbir bólikke: «Halyq týraly», «О́leń týraly», «О́zi týraly», «Ǵashyqtyq týraly», «Oı týraly» t.b taqyryp berilipti. «Aqyn shyǵarmalaryn bulaı jikteý shartty túrde bolsa da taqyrybyna qaraı toptap bastyrý sol zamandaǵy oqyrman qaýymǵa Abaıdyń aqyndyǵyn tanytý jolyn jeńildetý maqsatynan týǵan bolatyn», dep tujyrym jasapty úlken ǵalym Qaıym Muhametqanuly.
Tórt jylǵa sozylǵan shyrǵalańnan keıin Abaıdyń alǵashqy óleńder jınaǵy 1909 jyly basylyp shyǵady. Jınaqtyń basqy betinde: «Qazaq aqyny Ibrahım Qunanbaı uǵylynyń óleńi. Bastyrǵan: Kákitaı, Týraǵul Qunanbaıuǵlandary. SPB., Vostochnaıa elektropechatnıa I.Boraganskoga, 1909» dep jazylǵan.
Osylaı bir ǵasyrdan astam ýaqyt qol tımegen kitapty elordalyq jańǵyrtýshy mamandar bir aıdyń ishinde restavrasııalap shyǵypty. «Bizge jetkende kitaptyń syrtqy muqabasy tozyp joǵalǵan, qaǵazy úlbirep shashylýǵa shaq qalǵan, tigisteri sógilgen óte nashar kúıde boldy. Jumys barysynda restavrasııanyń barlyq jańa tehnologııalary qoldanyldy. Ony tolyq qylshyldyq beıtaraptaý, taza bylǵary qoldaný arqyly, mramorlyq qaǵazben qoldap, túbi klassıkalyq ádispen tigildi», deıdi restavrator maman Janserik Beısenqulov.
Qazaqstan • Keshe
Ortalyq jáne Ońtústik Azııa ıntegrasııasy Eýropaǵa jol ashady
Ekonomıka • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Qýatty óńir – memleket damýynyń kepili
Aımaqtar • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Kadrlardy qanshalyqty baǵalap júrmiz?
Qoǵam • Keshe
Aýtızm syrqaty bar balalarǵa erekshe kútim qajet
Qoǵam • Keshe
Shoshynǵan jatyr, ushynǵan urpaq
Qoǵam • Keshe
Bilim • Keshe
Esirtki saýdagerleri esirip barady
Qoǵam • Keshe
Qazaqstan • Keshe
Qoǵam • Keshe
Qoǵam • Keshe
Ádebıet • Keshe
Ádebıet • Keshe
Ádebıet • Keshe
Saqtandyrý naryǵynda qandaı ózgerister bolady?
Qarjy • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Tanym • Keshe
О́ner • Keshe
Bes óńirde daýyldy eskertý jarııalandy
Aýa raıy • Keshe
Almatyda 200 mln teńge urlaǵan sheneýnik sottaldy
Aımaqtar • Keshe
Qazaqstanǵa qansha sheteldik týrıst keldi?
Týrızm • Keshe
Erlan Qııasov jańa qyzmetke taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Keshe
Bilim • Keshe
Qazaq jerinen shyqqan ortaǵasyrlyq avtorlardyń 19 eńbegi elge ákelindi
Qazaqstan • Keshe
Jaıyq ózenine batyp ketken balanyń denesi tabyldy
Qoǵam • Keshe
Qýat Sultanbekovtiń aryzy boıynsha sotqa deıingi tergeý tirkeldi
ANTIKOR • Keshe
ShQO-da joǵalǵan bala kópir mańyndaǵy shuńqyrdan tabyldy
Qoǵam • Keshe
Serik Jumanǵarın Saýda jáne ıntegrasııa mınıstriniń mindetin atqarady
Taǵaıyndaý • Keshe
Baqyt Sultanov qyzmetinen bosatyldy
Qazaqstan • Keshe
Prezıdent Qarjylyq monıtorıng agenttiginiń tóraǵasyn qabyldady
Prezıdent • Keshe
Atyraýda nan qaldyqtaryna arnalǵan arnaıy konteınerler ornatyldy
Aımaqtar • Keshe
Qoıandy sý qoımasy aýmaǵynan 19 tonna qoqys shyǵaryldy
Elorda • Keshe
Túrkistanda zańsyz alkogol ónimderin óndiretin 3 seh anyqtaldy
Aımaqtar • Keshe
Uqsas jańalyqtar