Besinshi element

Qazaq dalasynda sán óneri táýelsizdikke qol jetkizgennen keıin kórkeıdi. Oǵan deıin bul salada eńbektegen sábıdeı edik. Sondyqtan biz búgin Eýropanyń kıim úlgileriniń birine úńilmekpiz.

Jalpy, ǵylymı fantastı-
kalyq fılmder komıksterge negizdelgenin baıqaý qıyn emes, olar shyn máninde tehnologııa dáýiriniń ertegileri bolyp tabylady. Tıisinshe, keıipkerlerdiń kıimderi so­ǵan saı tigiledi. Bul jerde sán kompanııalarynyń qol­tańbasy bar ekeni belgili. Bala bitken batyrǵa balaıtyn álgi Sýpermen nege kolgotkanyń ústine qyzyl short kıip júr deısiz. Munyń bári róldi aıqyn kórsetýge ǵana emes, sol jylǵy modaǵa aınalar kıim úlgilerin jarnamalaýǵa arnalǵan re­jıs­serdiń qıturqylyǵy ǵana. Árıne, buǵan eshkim de mán bermeıdi.

Osy tusta jastarǵa etene tanys Lıýk Bessonnyń «Besinshi element» (1997) kınokartınasyn alyp qaraıyqshy. Bul fılm úshin Gote myńǵa jýyq túrli-tústi kostıým tigipti. Ol, ol ma dızaıner quddy  óziniń sán kórsetiliminiń sahnasynda turǵan sııaqty túsirilim alańynda emin-erkin júrgen. Keıinnen ózderińizge belgili amerıkalyq ártis Mılla Iovovıchtiń sábiz tústi kıimi sánge aınalyp qana qoıǵan joq, jeke brendke ulasty. Atalǵan komıkstiń grotesk jáne kıtch stılimen órilgenine qarap odan mán-maǵyna izdeý ábestik bolar. Sol sebepti komedııalyq kınokartınany kommersııalyq baǵytta túsirilgen týyndy esebinde baǵalaǵanymyz jón bolady.

Shynynda «Besinshi elementte» kıimder ssenarııden nemese ártistik oıynnan kem emes mańyzdy ról atqarady. Buǵan raýshan gúldi jaǵasy bar kóılek, batyl Korban Dallastyń arqa jaǵynda mo­ıyn syzyǵy bar qyzǵylt sary jeıdesi jáne zulym Zorgtyń aqymaqtaý ári qorqynyshty shash úlgisi dálel. Biz mysalǵa alǵan keıipkerlerdiń kıim kıisi 2000-nshy jyldardyń basyndaǵy Eýropadaǵy sán úlgileriniń kóshin bastady. Qyz-kelinshekterge aq parık kıgen stıýardessalardyń kók tústi formasy qatty unady. Boıjetkender qansha ashyq-shashyq bolsa da jappaı solaı kıine bastady.

Al qyrshańqy dızaıner ne dedi deısiz ǵoı. «Bul Air France áýe kompanııasynyń kıiminiń kishkene ǵana kórinisi. Olar meniń ıdeıamdy júzege asyrady dep úmittenemin» dep sózben shymshydy. Rasymen jolaýshylar sándi kıingen sylqym qyzdardy kórgisi keldi. Árıne, bulaı istese memleketke úlken syn bolar edi. Degenmen, dızaıner ózi oılap tapqan kıimdi qarapaıym kóılek pen kostıýmnen áldeqaıda bıik qoıdy. Áli de sol oıda.

Fılm rejısseri sol ke­zeńde kórermenge qajet túr­li-tústi emosııalar syılaı al­dy. Onyń utqan jeri de sol. Appaq dákege oralǵan bala Mılla Iovovıchtiń kinásizdigi men tazalyǵyn meńzep, sonymen birge qabirden shyqqan mýmııamen qarym-qatynasyn da jetkizdi. Basty keıipker Lıla belsendi kúreske ki­risken boıda onyń kıimi de ózgeredi. Baıqasańyz, qysqa aq ıýbka, altyn tústi leggıns, aspa jáne jaýyngerlik etik túrinde berilgen qyzǵylt sary rezeńke kıgen tentek qyz kórermenge keremet kóńil kúı syılaıdy.   

«Kez kelgen syrtqy kıim adamnyń jan áleminen habar berip turýy tıis. Men kıim arqyly keıipkerdiń keskin-kelbeti men minez-qulqyn tolyq asha aldym dep oılaımyn. Sán salasynda tulǵanyń psıhologııasymen de jumys isteýge týra keledi. Sen dızaıner ǵana emes, kóripkel de bolýyń qajet», deıdi kınokartınadan keıin dańqqa bólengen sánqoı sabaz Jan Pol Gote.

Bir qyzyǵy, Goteniń «Be­sinshi elementtegi» ekssen­trıstik tujyrymdary óz jan­­­kúıerlerin taýyp jatty. Mysaly, American Music Awards-2009 marapattaý rá­simi kezinde ánshi Rıanna «Lı­lanyń» aq qarly kıiminiń  jańa nusqasyn sahnaǵa alyp shy­ǵýdan tartynbady. Bul sátte dızaıner jarqyn stıl alyp kelgenine máz bolǵan qalpy úıinde kofe iship otyrǵan edi.

Atalǵan fılmniń almaǵan júldesi joq. Kileń sol dáýir­diń jaryq juldyzdary top­tasqandyqtan da bolar  shyǵarma áli de óz bıiginen túsken emes. Jalpy bıýdjeti 90 mıllıon dollardy qurady. Bul buryn-sońdy Gollıvýdta túsirilmegen eń joǵary qar­jydaǵy fılm sanalady. Sán men kınony qatar alyp shyqqan rejısserdiń eńbegi eren ekeni anyq. Biraq buǵan Jan Pol Gote kelise qoıar ma eken… Kim bilsin?!