Ulttyq mýzeıdiń irgesi keńidi

Jańa ashylǵan «Qolónershiler ortalyǵy» Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń 2021 jylǵy 1 qyrkúıektegi «Halyq birligi jáne júıeli refor­malar – el órkendeýiniń berik negizi» atty Joldaýy sheń­berinde iske asyrylǵan. Atalǵan Joldaýda Úkimetke ónerdiń daryndy ókilderin, onyń ishinde sýretshiler men músinshilerdi qoldaý jónindegi is-sharalar keshenin ázirleý tapsyrylǵan bolatyn. Ortalyq otandyq qolónerdi qoldaýǵa, saýda aımaǵyn qurýǵa, sondaı-aq sándik-qoldanbaly óner salasyndaǵy mýzeı marketıngi men menedjmentin damytýǵa baǵyttalǵan.

Saltanatty jıynǵa qatysqan Mádenıet jáne sport mınıstri Ashat Oralov álemge tek tańǵajaıyp tabıǵatymyzben ǵana tanylyp qoımaı, tamyry tereń tarıhymyzdy da, ulttyq qolóner jaýharlarymyzdy da qosa nasıhattaýymyz qajet eke­nin aıtty.

«Mýzeıge tarıhymyzdy tamashalaı kelgen árbir qonaq ulttyq qolóner týyndylaryn estelikke satyp alatyn bolsa, biz eki salanyń da damýyna birdeı serpin beremiz. Jalpy osyndaı dástúrli qolónerimizdi damytý arqyly tarıhı sanamyzdy jańǵyrtamyz. Tipti ana tilimizdiń de aıasyn keńeıtýge at salysamyz. Mysaly, qamshy órý óneri arqyly – qazaqtyń nebir eski sózderin qaıta qoldanysqa ákelemiz. Umytylyp bara jatqan salt-dástúrlerimiz esimizge túsedi. О́tkende bilesizder, Pre­zı­dentimiz Qasym-Jomart Kemeluly Tarazǵa sapary bary­synda, osyndaı ulttyq qol­óner ortalyǵynyń birin aralap, jergilikti sheberdiń óz qoly­nan qamshy satyp alyp jatty. Munyń barlyǵy – bizdiń dara dástúrlerimizdi, ulttyq qol­ónerimizdi qoldaý dep túsinýimiz qajet», dedi mınıstr.

Sondaı-aq ol Qazaqstan TMD-ǵa óziniń tóraǵalyǵy aıasynda 2022 jyldy – Halyqtyq óner jáne qolóner jyly dep jarııalaǵanyn, osyǵan oraı byltyr tuńǵysh ret Umai ulttyq syılyǵy aıasynda qolóner she­berleri úshin «Úzdik sándik-qol­dan­baly óner týyndysy» syı­lyǵy taǵaıyndalǵanyn atap ótti.

«Qolónershiler ortalyǵy» ekspozısııasy eki bólimnen turady. Birinshi bólimde Ulttyq mýzeıdiń kádesyı jáne ımıdjdik ónimderi, al ekinshi bóliminde jurt­shylyqtyń nazaryna elimiz­diń zamanaýı sheberleri jasaǵan úzdik sándik-qoldanbaly óner týyndylary usynylady.

«Paleontologııa» zaly ta­rıhqa deıingi kezeńdegi Qazaq­stan janýarlar áleminiń alýa­n túrliligi men baılyǵyn nasıhattaýǵa, sonymen qatar ártúrli geologııalyq dáýirlerde ómir súrgen omyrtqaly tirshilik ıeleriniń evolıýsııasyn kór­setýge arnalǵan. Onda tırannozavr, úsh saýsaqty gıpparıon jylqysy, úlken múıizdi buǵy, alyp múıiztumsyq (ın­drı­koterıı), mamont sekildi ejelgi tarıhqa deıingi kezeń janýarlarynyń jáne Qazaqstan aýmaǵynda paleontologter men geologter tapqan basqa da tir­shilik ıeleriniń qańqalary jınaqtaldy. Ekspozısııada jalpy sany 263 eksponat usy­nylyp otyr. Bul zal zamanaý­ı aqparattyq quraldarmen jab­dyqtalǵan.

Belgili arheolog Zeınolla Samashev mýzeı irgesinen ashyl­ǵan tarıhı zaldyń mańyzy tereń ekenine toqtaldy.

«Ulttyq mýzeı qurylǵan ýaqyttan beri jetispeı turǵan bir dúnıe osy «Paleontologııa» zaly edi. Búgin qazaq mádenıetiniń, ǵy­lymynyń kúntizbesinde úl­ken oqıǵa oryn alyp otyr. Dıno­zavrlar zamanynyń jur­naqtaryn osy kúnge jetkizip, ony jurtshylyqqa mádenı túrde usyna bilý de aýqymdy is. Taqyryptyq jaǵynan da, hronologııalyq jaǵynan da bul Ulttyq mýzeıdiń órisin keńeıtedi. Murajaı, eń aldymen, halyqtyń jıi keletin orny. Sondyqtan óskeleń urpaqty ótken ǵasyrlarmen tanystyryp, mádenı saýatyn ashýda mýzeıdiń mańyzy arta bermek. «Qolónershiler ortalyǵy» da qoǵamdy ulttyń ónerimen, dástúrimen tanystyrýǵa múm­kindik beredi», dedi Z.Samashev.

Zal ekspozısııasyn jasaý­da Parıj Paleontologııa mýzeıi (Fransııa), Fıld Jaraty­lys­taný tarıhy mýzeıi (AQSh), London Jaratylystaný mý­zeıi (Ulybrıtanııa), Berlın Ja­ra­tylystaný mýzeıi (Ger­manııa) sekildi álemdegi aldyń­ǵy qatarly mýzeılerdiń táji­rıbeleri paıdalanyldy. Sony­men qatar zaldyń ǵylymı tu­jyrym­damasyn daıyndaýǵa V.Alııa­sova, B.Baıshashov syndy ta­nymal otandyq jáne sheteldik paleontolog ǵalymdar qatysty.

«Paleontologııa» zaly men «Qolónershiler ortalyǵy» elorda turǵyndary men qonaqtaryna Qazaqstannyń baı jáne erekshe kóne tarıhyn jaqynyraq bilýge, elimizdiń rýhanı jáne materıaldyq mádenıetimen jaqynyraq tanysýǵa múmkindik beredi. Sondaı-aq elimizde má­denı-tanymdyq týrızmdi damy­týǵa yqpal etedi.